بازار آهن‌ آلات زیر چکش توافقات غول‌آسای ریاض

به گزارش آهن‌ آنلاین؛ سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه و همراهی هیئت گسترده‌ای از مقامات آمریکایی و سرمایه‌گذاران برجسته مانند ایلان ماسک، نقطه تمرکز اخبار جهانی شده است. نخستین مقصد او عربستان سعودی است؛ جایی که محمد بن سلمان با استقبالی بی‌سابقه، حتی تا پای پله‌های هواپیما، پذیرای ترامپ شد؛ رفتاری که نه برای بایدن و نه حتی شی جین‌پینگ سابقه نداشت. اما این سفر صرفاً یک رویداد سیاسی نیست. تحلیل دقیق‌تر این تحرکات نشان می‌دهد که اولویت اصلی ترامپ در این سفر، اقتصاد است: توافقات کلان، قراردادهای تسلیحاتی بی‌سابقه و رایزنی‌هایی برای شکل‌دادن به یک نظم نوین اقتصادی در منطقه، آن‌هم در سایه رقابت شدید با چین و احیای روابط با بازیگران سنتی خاورمیانه.

سفر در بستر ژئوپلیتیک جدید منطقه!

سفر دوم ترامپ به منطقه، در شرایطی کاملاً متفاوت از سال ۲۰۱۷ انجام می‌شود. در آن زمان جنگ یمن در اوج بود، بحران سوریه جریان داشت، تنش با ایران فزاینده بود و ترامپ به‌دنبال خروج از برجام بود. اما امروز، با وجود تداوم جنگ غزه، بسیاری از تنش‌ها فروکش کرده‌اند. ایران و عربستان به آشتی رسیده‌اند، قطر دیگر در محاصره نیست و بن‌سلمان در حال تثبیت جایگاه عربستان در معادلات جدید منطقه‌ای است. این شرایط تازه، بستر متفاوتی را برای شکل‌گیری توافقات اقتصادی بزرگ فراهم کرده است.

قرارداد ۶۰۰ میلیارد دلاری؛ پیوندی تازه میان ریاض و واشنگتن

یکی از برجسته‌ترین نقاط سفر ترامپ، توافق اقتصادی عظیم ۶۰۰ میلیارد دلاری میان آمریکا و عربستان است. این توافق نه‌تنها شامل سرمایه‌گذاری‌های کلان در بخش انرژی، فناوری و زیرساخت می‌شود، بلکه دربرگیرنده‌ی بزرگ‌ترین قرارداد تسلیحاتی تاریخ نیز هست؛ قراردادی به ارزش ۱۴۲ میلیارد دلار.

چنین حجم عظیمی از سرمایه‌گذاری، نه‌تنها موجب تعمیق روابط اقتصادی دو کشور خواهد شد، بلکه می‌تواند سیاست‌های کلان آمریکا در منطقه را نیز بازتعریف کند. نفوذ فزاینده ریاض در اقتصاد ایالات متحده ممکن است به تدریج حتی بر سیاست‌های امنیتی واشنگتن تأثیر بگذارد؛ آن‌هم در دوره‌ای که دغدغه‌های اسرائیل، با واقع‌گرایی اقتصادی جدید دولت ترامپ در تعارض نسبی قرار گرفته‌اند.

از پوتین تا دوحه!

برنامه‌ سفر ترامپ به خاورمیانه فعلاً شامل عربستان، قطر و امارات است؛ اما احتمالاً درصورت حصول پیشرفت در نشست صلح زلنسکی و پوتین در استانبول، ترکیه نیز به این فهرست اضافه خواهد شد. همچنین اگر مذاکرات آتش‌بس میان حماس و اسرائیل در دوحه به توافق بیانجامد، سفر ترامپ به اسرائیل نیز دور از انتظار نخواهد بود.

نکته مهم آن است که ترامپ تلاش دارد از تنش‌های موجود در منطقه برای پیشبرد اهداف اقتصادی خود بهره گیرد. او در سخنرانی‌ خود، ضمن مغازله آشکار با محمد بن سلمان و ستایش نقش عربستان در ثبات منطقه، با حملاتی تند به ایران و حتی اشاره به قطعی برق و مشکلات اقتصادی آن، مواضع قبلی خود را تقویت کرد. با این حال، او بار دیگر تمایل خود به "توافق" با تهران را نیز مطرح کرد؛ تلاشی هوشمندانه برای معامله‌گری در فضای چندقطبی کنونی.

پیامدهای اقتصادی سفر ترامپ بر بازار فولاد و آهن‌ آلات

تحولات سیاسی و اقتصادی ناشی از این سفر، آثار قابل‌توجهی بر بازارهای جهانی و منطقه‌ای، از جمله بازار فولاد، به جا گذاشته است. بازار داخلی فولاد ایران نیز در روزهای اخیر نشانه‌هایی از واکنش به این تحولات را نشان داده است. براساس گزارش‌های میدانی، میلگرد در برخی کارخانه‌ها با ثبات همراه بوده اما کاهش قیمت ۱۰۰ تا ۵۰۰ تومانی نیز در برخی برندها مشاهده شده است. تیرآهن در بعضی نقاط با افزایش قیمت ۲۰ تا ۳۰۰ هزار تومانی مواجه بوده و ورق‌های سیاه ST37 و ST52 عمدتاً ثبات قیمت داشته‌اند؛ اگرچه فولاد مبارکه در برخی ضخامت‌ها کاهش ۳۰۰ تا ۸۰۰ تومانی را تجربه کرده است.

این نوسانات، به‌ویژه در شرایطی که بورس کالا نیز کاهش ۳۶.۲۷ درصدی در عرضه میلگرد و افت ۰.۴۹ درصدی در قیمت پایه را تجربه کرده، نشان‌دهنده حساسیت بازار به تحولات منطقه‌ای و فضای عدم‌قطعیت در حوزه سیاست خارجی است.

دلار، شکاف ارزی و فشار مضاعف بر تولیدکنندگان فولاد

در کنار مؤلفه‌های خارجی، نوسانات نرخ ارز نیز فشار مضاعفی بر بازار فولاد وارد کرده است. قیمت دلار در بازار آزاد به حدود ۸۳ هزار و ۲۰۰ تومان رسیده، درحالی‌که یورو با نرخ ۹۲ هزار و ۶۸۰ تومان معامله می‌شود. این درحالی است که نرخ ارز نیمایی فاصله چشمگیری با این ارقام دارد؛ شکافی که برای بسیاری از تولیدکنندگان فولاد، به‌ویژه آن‌هایی که از صادرات محروم هستند، چالش‌های بزرگی ایجاد کرده است. برخی کارشناسان معتقدند که ادامه این وضعیت می‌تواند به کاهش توان رقابتی و افزایش هزینه‌های تولید منجر شود؛ درحالی‌که محدودیت‌های فروش در بورس کالا نیز فشار مضاعفی بر واحدهای تولیدی وارد کرده است. به‌نظر می‌رسد تداوم این وضعیت، اصلاحات فوری در سیاست‌های ارزی و تجاری را می‌طلبد تا صنعت فولاد از مسیر بحرانی فعلی خارج شود.

اقتصاد به‌ جای امنیت؟

سفر ترامپ به خاورمیانه با محوریت اقتصاد و سرمایه‌گذاری، می‌تواند آغاز فصل جدیدی در سیاست خارجی آمریکا باشد؛ فصلی که در آن، اقتصاد به‌جای امنیت، در مرکز تصمیم‌سازی‌ها قرار گیرد. درحالی‌که حمایت از اسرائیل همچنان یکی از ارکان سیاست‌های خاورمیانه‌ای واشنگتن است، اما سرمایه‌گذاری‌های عظیم عربستان در آمریکا ممکن است به‌تدریج باعث شود نگرانی‌های تل‌آویو، در سایه منافع اقتصادی، اولویت‌های کمتری یابند. از سوی دیگر، تعمیق روابط اقتصادی آمریکا و عربستان، به ریاض قدرت چانه‌زنی بیشتری در سیاست‌گذاری‌های کلان جهانی خواهد داد؛ موضوعی که حتی در دوران پساترامپ نیز می‌تواند آثار پایداری بر ساختار روابط بین‌الملل داشته باشد.