سقوط 14 درصدی ارزش صادرات فولاد در ۱۰ ماهه ۱۴۰۳

به گزارش آهن آنلاین- با افزایش نرخ دلار و تهدیدهای آمریکا برای محدود کردن فروش نفت، صنعت فولاد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع ارزآوری کشور اهمیت دوچندانی یافته است. در حالی که آمار ۹ ماهه تولید و صادرات فولاد و آهن آلات کشور نشان از کاهش چشمگیر تولید دارد، دولت باید تمرکز خود را بر حل بحران ناترازی انرژی قرار دهد تا صنعت فولاد بتواند نقش کلیدی خود را در تأمین ارز مورد نیاز کشور ایفا کند.

کاهش تولید و صادرات فولاد در اثر بحران انرژی

انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در گزارشی، آمار تولید و صادرات ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۳ زنجیره فولاد کشور را منتشر کرده است. بر اساس این گزارش، تأثیر محدودیت‌های شدید انرژی بر صنعت فولاد کاملاً محسوس بوده و تولید فولاد میانی کشور با کاهش ۵.۵ درصدی، افت بیشتری نسبت به ۹ ماهه سال جاری داشته است. این کاهش معادل ۱.۵ میلیون تن فولاد و ارزشی بالغ بر ۶۵۰ میلیون دلار برآورد می‌شود.

جزئیات گزارش تولید فولاد

• فولاد میانی: نرخ افت تولید فولاد میانی ایران که در ۹ ماهه امسال ۴.۸ درصد بود، در آمار ۱۰ ماهه به ۵.۵ درصد رسیده است. ۹۰ درصد این کاهش مربوط به تولید شمش فولادی بوده که نشان می‌دهد محدودیت‌های برق و گاز بیشترین آسیب را به واحدهای کوچک و متوسط بخش خصوصی وارد کرده است.
• آهن اسفنجی: در حالی که تولید آهن اسفنجی در آمار ۸ ماهه ۱۱.۲ درصد رشد داشت، محدودیت‌های گازی شدید در دو ماه اخیر این رشد را تقریباً خنثی کرده است. این نشان می‌دهد که صنایع تولیدی وابسته به گاز طبیعی بیشترین آسیب را از شرایط فعلی دیده‌اند.
• کنسانتره و گندله سنگ آهن: طی ۱۰ ماه گذشته بیش از ۶۰ میلیون تن کنسانتره در کشور تولید شده که ۳.۳ درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است، اما تولید گندله سنگ آهن ۳.۴ درصد کاهش یافته که می‌تواند زنجیره تأمین مواد اولیه فولادسازی را تحت تأثیر قرار دهد.
• مقاطع فولادی: شدت کاهش تولید مقاطع طویل فولادی در آمار ۱۰ ماهه نسبت به ۹ ماهه کاهش یافته که یکی از عوامل این موضوع، بازگشت انگیزه صادرات توسط واحدهای تولیدی پس از اصلاح مقررات بازگشت ارز است.
  
   

خسارات محدودیت‌های انرژی

به گفته کارشناسان، محدودیت‌های انرژی تأثیرات قابل توجهی بر کاهش تولید و صادرات فولاد داشته است. در همین هفته، سهمیه گاز فولادی‌ها بار دیگر کاهش یافت و این موضوع تاب‌آوری صنایع را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. برآوردها نشان می‌دهد که خسارات ناشی از محدودیت انرژی در ۱۰ ماهه سال جاری بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است. این کاهش، نه تنها به ارزآوری صنعت فولاد آسیب زده، بلکه موجب افزایش فشار اقتصادی بر تولیدکنندگان شده است.

دولت باید به جای بسته حمایتی، به فکر حل بحران ناترازی انرژی باشد

در شرایط فعلی، فولاد یکی از معدود راه‌های ارزآوری کشور است. دولت به جای تمرکز بر بسته‌های حمایتی که ممکن است دردی از تولیدکنندگان دوا نکند، باید سیاستی عملی برای کاهش ناترازی انرژی اتخاذ کند. قطعی‌های برق و کاهش سهمیه گاز، نه تنها کمر فولادسازان را شکسته، بلکه تولید را کاهش داده و فشار اقتصادی بر مردم را نیز افزایش داده است. اگر دولت در مدیریت انرژی بازنگری نکند، صنعت فولاد نمی‌تواند نقش حیاتی خود را در ارزآوری ایفا کند و کشور با بحران اقتصادی عمیق‌تری مواجه خواهد شد.

کاهش ارزش صادرات فولاد در سایه بحران انرژی و محدودیت‌های بین‌المللی

با توجه به آمار منتشرشده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، صادرات زنجیره فولاد کشور در ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۳ تحت تأثیر شدید محدودیت‌های انرژی و مشکلات بین‌المللی کاهش محسوسی داشته است. این در حالی است که با افزایش نرخ ارز و تهدیدهای آمریکا برای محدود کردن فروش نفت، فولاد یکی از مهم‌ترین منابع ارزآوری کشور محسوب می‌شود و حفظ و تقویت این بخش باید در اولویت سیاست‌گذاری‌های دولت قرار گیرد.

کاهش ۱۳ درصدی ارزش صادرات فولاد ایران

بر اساس گزارش انجمن فولاد، ارزش صادرات محصولات فولادی کشور طی ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۳، با کاهش ۱۳ درصدی (۶۲۳ میلیون دلار) همراه بوده است. این در حالی است که این میزان در گزارش ۹ ماهه، ۸۰۰ میلیون دلار کاهش را نشان می‌داد که بیانگر بهبود نسبی ارزش صادرات در ماه دهم نسبت به قبل است. با این حال، کاهش صادرات محصولات اصلی مانند شمش و اسلب همچنان یک نگرانی بزرگ برای صنعت فولاد کشور به شمار می‌رود.

بررسی جزئیات صادرات فولاد ایران

• کاهش صادرات شمش و اسلب: افت ۱۶ و ۳۲ درصدی شمش و اسلب به‌عنوان مهم‌ترین محصولات صادراتی فولاد ایران، بیشترین کاهش حجم صادرات را در ۱۰ ماهه ۱۴۰۳ تجربه کرده‌اند. صادرات شمش فولادی (بیلت و بلوم) با افت ۱۶ درصدی به ۳.۴۹۴ میلیون تن و صادرات اسلب با کاهش چشمگیر ۳۲ درصدی به ۱.۲۱۱ میلیون تن رسیده است. این کاهش نشان می‌دهد که مشکلات تأمین انرژی در داخل کشور و همچنین تقاضای پایین‌تر در بازارهای صادراتی، تأثیر منفی بر فروش فولادسازان ایرانی داشته است. از سوی دیگر، رقابت سخت‌تری با تولیدکنندگان روسی و چینی در بازارهای جهانی، روند صادرات را با چالش بیشتری مواجه کرده است.
• رشد ۱۵ درصدی صادرات مقاطع طویل فولادی در مقابل کاهش صادرات فولاد میانی: مقاطع طویل فولادی شامل میلگرد، تیرآهن و نبشی با رشد ۱۵ درصدی به ۲.۷۹ میلیون تن رسیده است. با این حال، یکی از نکات مهم این افزایش، حضور گسترده کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای در صادرات مقاطع طویل فولادی است که نگرانی‌هایی را در مورد شفافیت صادرات ایجاد کرده است.
• رشد ۱۱ درصدی صادرات آهن اسفنجی: یکی از بخش‌های مثبت گزارش صادرات، رشد ۱۱ درصدی صادرات آهن اسفنجی و افزایش ۹ درصدی ارزش صادراتی این محصول بوده است. صادرات این محصول به ۱.۴۲۶ میلیون تن رسیده که نشان‌دهنده افزایش تقاضا برای این ماده اولیه در بازارهای جهانی است.

ادامه رشد صادرات مواد اولیه فولادی (کنسانتره و گندله) طبق گزارش منتشرشده، صادرات مواد اولیه زنجیره فولاد، شامل کنسانتره و گندله، روند افزایشی خود را حفظ کرده است. صادرات کنسانتره سنگ‌آهن با رشد ۱ درصدی به ۸.۴۵ میلیون تن و صادرات گندله سنگ‌آهن نیز با رشد ۱.۸ درصدی به ۵.۹ میلیون تن رسیده است.

بحران انرژی؛ چالش اصلی صادرات فولاد

کاهش صادرات فولاد ایران در ۱۰ ماهه سال جاری، رابطه مستقیمی با محدودیت‌های انرژی در کشور دارد. قطعی‌های مکرر برق و کاهش سهمیه گاز برای فولادسازان، تولید را به‌شدت کاهش داده و به دنبال آن، میزان صادرات نیز افت کرده است. اگر دولت راه‌حلی اساسی برای بحران ناترازی انرژی ارائه نکند، روند نزولی صادرات فولاد ادامه خواهد یافت و کشور یکی از مهم‌ترین منابع ارزآوری خود را از دست خواهد داد.

لزوم حمایت دولت از فولادسازان برای حفظ ارزآوری کشور

در شرایطی که ایران با محدودیت‌های فروش نفت و تهدیدهای تحریمی آمریکا مواجه است، فولاد یکی از حیاتی‌ترین منابع تأمین ارز برای کشور به شمار می‌رود. کاهش صادرات محصولات فولادی و افت ارزش صادراتی زنجیره فولاد، زنگ خطری جدی برای اقتصاد ایران است. دولت باید به جای تمرکز بر بسته‌های حمایتی، با اتخاذ سیاست‌هایی برای حل بحران انرژی، شرایط را برای افزایش تولید و صادرات فولاد تسهیل کند. در غیر این صورت، صنعت فولاد که یکی از معدود راه‌های ارزآوری کشور محسوب می‌شود، آسیب جدی‌تری خواهد دید و اقتصاد ایران بیش از پیش تحت فشار قرار خواهد گرفت.