رشد قیمت میلگرد و شمش؛ بازی بورس کالا یا واقعیات بازار؟
به گزارش آهن آنلاین؛ بازار آهن و فولاد ایران در هفته‌های اخیر تحت تأثیر نوسانات ارزی، کاهش صادرات، چالش‌های داخلی و تغییرات در سیاست‌های بین‌المللی قرار گرفته است. نرخ ارز به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی در قیمت‌گذاری محصولات فولادی، روندی نوسانی داشته و در کنار افزایش هزینه‌های تولید، بر بازار داخلی تأثیر گذاشته است. در همین حال، کاهش صادرات فولاد ایران به دلیل مشکلات تأمین انرژی و محدودیت‌های بین‌المللی، چالش‌های جدیدی برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است.
تحلیل بازار ارز و تأثیر آن بر بازار آهن آلات
در هفته گذشته، نرخ دلار در بازه ۸۳ تا ۸۴ هزار تومان نوسان داشت و نهایتاً در سطح ۸۳۶۵۰ تومان تثبیت شد. پیش‌بینی روند نرخ ارز در هفته‌های آینده دشوار است، اما کارشناسان معتقدند که در بلندمدت، عواملی مانند نقدینگی و تورم، تعیین‌کننده اصلی مسیر قیمت دلار خواهند بود. از سوی دیگر، سیاست‌های عرضه ارز از سوی بانک مرکزی می‌تواند نوسانات را تا حدی کنترل کند، اما تأثیر آن در بلندمدت محدود خواهد بود. نوسانات ارزی همواره یکی از متغیرهای مهم و اثرگذار بر بازار آهن آلات و فولاد بوده است، به‌گونه‌ای که افزایش نرخ ارز منجر به رشد قیمت محصولات فولادی در بازار داخلی شده و اختلاف قیمت میان بازار داخل و نرخ صادراتی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
افت صادرات فولاد؛ نگاهی به آمار و دلایل
طبق آمار منتشرشده، در هفت‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳، صادرات فولاد ایران با کاهش ۱۴ درصدی همراه بوده و ارزش کل صادرات این بخش به ۶۱۲ میلیون دلار رسیده است. از جمله عوامل این کاهش می‌توان به محدودیت‌های بین‌المللی، مشکلات تأمین انرژی، نوسانات نرخ ارز و چالش‌های داخلی در تأمین مواد اولیه اشاره کرد. بررسی دقیق‌تر برخی محصولات نشان می‌دهد که صادرات اسلب ۴۴ درصد کاهش داشته و صادرات آهن اسفنجی نیز با افت ۱۷ درصدی همراه بوده است. در مقابل، گندله سنگ‌آهن افزایش ۱۳ درصدی در حجم را تجربه کرده، اما ارزش صادراتی آن ۶ درصد کاهش داشته است.
تغییرات در بازار جهانی فولاد و چالش‌های صادراتی ایران
تحولات اخیر در بازار جهانی فولاد نیز بر شرایط صادراتی ایران تأثیر گذاشته است. به عنوان مثال، در آمریکای شمالی، نگرانی‌ها درباره بازگشت تعرفه‌های فولاد توسط دولت ترامپ، باعث شده تا فولادسازان کانادا و مکزیک از سفارش‌های جدید به ایالات متحده خودداری کنند. در سطح جهانی نیز، افزایش تقاضا برای فولاد سبز و کاهش سودآوری شرکت‌ها از جمله عواملی هستند که بر کاهش قیمت جهانی فولاد تأثیر گذاشته‌اند. در این میان، ایران که همواره یکی از صادرکنندگان اصلی فولاد به منطقه خاورمیانه بوده، اکنون با موانع متعددی روبه‌رو است. برای مثال، سوریه که یکی از بازارهای سنتی صادرات فولاد ایران محسوب می‌شد، اکنون حاضر نیست مستقیماً از ایران خرید کند و تجار ترکیه با خرید فولاد ایران با تخفیف زیاد، آن را برای بازسازی سوریه به کار می‌گیرند. این امر نشان می‌دهد که تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه، بازارهای صادراتی ایران را دستخوش تغییر کرده و سهم تولیدکنندگان ایرانی را در این بازارها کاهش داده است.
روند قیمت‌گذاری در بازار داخلی آهن و فولاد
در هفته منتهی به ۱۲ بهمن، قیمت میلگرد آجدار در بازار آهن به ۳۲۶۰۰ تومان به ازای هر کیلو رسید که نسبت به هفته قبل افزایش ۹۰۰ تومانی معادل ۲.۸۴ درصدی را نشان می‌دهد. کف قیمت میلگرد در بازار به ۳۱۰۰۰ تومان و سقف آن به ۳۴۸۰۰ تومان رسیده است. از ابتدای سال ۱۴۰۳ تاکنون، قیمت میلگرد آجدار به طور کلی ۱۸.۵ درصد افزایش یافته است. معاملات بورس کالا نیز نشان‌دهنده رشد نسبی قیمت شمش فولادی و میلگرد است، به‌طوری که میانگین قیمت میلگرد در بورس کالا به ۳۰۶۴۲ تومان بدون مالیات و ۳۳۷۰۶ تومان با احتساب مالیات بر ارزش افزوده رسیده است.
افزایش نرخ ارز یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر بازار فولاد بوده است. هفته گذشته، نرخ دلار در بازار آزاد افزایش ۴۰۰ تومانی را تجربه کرد و از ۸۳۳۰۰ به ۸۳۷۰۰ تومان رسید. در چنین شرایطی، افزایش قیمت شمش در بورس کالا نیز به افزایش قیمت میلگرد و سایر محصولات فولادی دامن زده و موجب شده تا تولیدکنندگان داخلی به سمت قیمت‌گذاری نزدیک به نرخ‌های صادراتی حرکت کنند. این در حالی است که تقاضای داخلی برای فولاد کاهش یافته و بازار ساخت‌وساز نیز همچنان در رکود به سر می‌برد.
سیاست‌های حمایتی و تأثیر آن بر صادرات
سازمان توسعه تجارت ایران به‌منظور حمایت از صادرات غیرنفتی، بخشنامه‌ای درباره مشوق‌های صادراتی ابلاغ کرده است. این مشوق‌ها شامل کمک‌هزینه تجهیز زیرساخت‌های صادراتی، یارانه سود تسهیلات بانکی و حمایت از صدور ضمانت‌نامه‌های صادراتی است. با این حال، تخصیص این مشوق‌ها هنوز قطعی نیست و صرف ارسال درخواست‌ها، تعهدی برای پرداخت آن‌ها ایجاد نمی‌کند. در حالی که دولت تلاش دارد با ارائه چنین سیاست‌هایی از صادرکنندگان حمایت کند، چالش‌های اصلی همچنان پابرجاست.
بازار آهن‌آلات و فولاد ایران همچنان تحت تأثیر نوسانات نرخ ارز، کاهش صادرات، تحولات بازار جهانی و چالش‌های داخلی قرار دارد. افزایش نرخ دلار منجر به رشد قیمت فولاد در داخل شده و فاصله میان نرخ داخلی و صادراتی را کاهش داده است. در این میان، سیاست‌های دولت در قالب مشوق‌های صادراتی ممکن است در کوتاه‌مدت کمکی به صادرکنندگان کند، اما مشکلاتی مانند محدودیت‌های بین‌المللی، عدم ثبات در تأمین انرژی و تحولات منطقه‌ای همچنان به‌عنوان موانع اصلی در مسیر رشد صادرات صنعت فولاد ایران باقی خواهند ماند.
