کاهش عرضه فولاد در بورس؛ زنگ خطری برای بازار آهن آلات؟
به گزارش آهن‌آنلاین- در بازار بورس کالا، طی هفته اخیر ۲ میلیون و ۳۷۳ هزار و ۳۴۷ تن محصول فولادی عرضه شد که تنها ۴۲ درصد از این حجم، یعنی ۹۹۶ هزار و ۶۹۰ تن، به فروش رسید. این رقم در مقایسه با هفته گذشته کاهش چشمگیری در عرضه و تقاضا را نشان می‌دهد. به‌ویژه، میزان عرضه با افت ۷۱ درصدی، به ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تن کمتر از هفته پیش کاهش یافت. محصولاتی همچون آهن اسفنجی، میلگرد، ورق گرم و تیرآهن با تغییرات قابل‌توجهی در عرضه، تقاضا و قیمت روبه‌رو بودند.
به‌عنوان نمونه، آهن اسفنجی با رشد ۵۴ درصدی در عرضه و تقاضای ۴۷ درصدی، در نهایت با قیمت میانگین ۱۵ هزار و ۸۰۹ تومان به فروش رفت. در مقابل، میلگرد تنها توانست ۲۳ درصد از حجم عرضه‌شده خود را به فروش برساند، اما قیمت آن با روند افزایشی مواجه بود و پیش‌بینی می‌شود قیمت پایه آن در هفته آتی به ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان برسد.
از سوی دیگر، تیرآهن و ورق گرم به‌ترتیب ۴۵ و ۹۷ درصد از حجم عرضه خود را به فروش رساندند. قیمت ورق گرم در بازار داخلی به‌طور میانگین ۳۴ هزار و ۴۸۲ تومان بود و پیش‌بینی می‌شود این روند در هفته آتی با اندکی کاهش همراه شود.
صعود آرام نرخ‌ها در بازار آزاد
بازار آزاد آهن آلات نیز همگام با بورس کالا روند صعودی ملایمی را تجربه کرد. میلگرد، به‌عنوان یکی از پرفروش‌ترین محصولات، طی هفته جاری افزایش قیمت ۲۰۰ تا ۸۰۰ تومانی را ثبت کرد و در نهایت با میانگین قیمت ۳۲ هزار و ۷۰۰ تومان به کار خود پایان داد. تیرآهن نیز با رشد ۱۰۰ تا ۴۲۰۰ تومانی، روز چهارشنبه در کانال ۳۲ هزار و ۵۰۰ تومان تثبیت شد. محصولات نبشی و ناودانی نیز در طول هفته ثابت باقی ماندند، اما در ابتدای هفته ۱۰۰ تومان افزایش قیمت داشتند. پروفیل، برخلاف روند صعودی دیگر محصولات، در بیشتر روزها ثابت ماند و تنها در اواسط هفته افزایش ۲۰۰ تومانی را تجربه کرد.
تغییرات جهانی؛ فرصتی برای تحلیل عمیق‌تر
نگاهی به بازارهای جهانی نشان می‌دهد که عوامل بین‌المللی تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت و تجارت فولاد داشته‌اند. به‌عنوان نمونه، واردات سنگ آهن ترکیه در بازه زمانی ژانویه تا نوامبر ۲۰۲۴ با رشد ۱۴ درصدی به ۹.۰۸ میلیون تن رسید. این رشد، هم‌زمان با افزایش ۱۱.۲ درصدی تولید فولاد خام در این کشور، نمایانگر پویایی بازارهای جهانی است. در همین حال، چین با رکوردزنی در صادرات فولاد و واردات سنگ‌آهن، بر بازار جهانی تأثیر چشمگیری گذاشته است. صادرات بالای فولاد چین در سال ۲۰۲۴، علاوه بر کاهش قیمت‌ها، منجر به افزایش تنش‌های تجاری در حوزه فولاد شد و بسیاری از کشورها را به اعمال تعرفه‌های ضددامپینگ بر واردات از این کشور وادار کرد.
ریسک‌های داخلی و چالش‌های ارزی
یکی از چالش‌های اصلی صنعت فولاد ایران، الزامات ارزی و سوءاستفاده دلالان از کارت‌های بازرگانی است. دلالان با استفاده از کارت‌های اشخاص ثالث، تعهدات ارزی را نادیده گرفته و ارز حاصل از صادرات را به کشور بازنمی‌گردانند. این روند نه‌تنها اقتصاد کشور را تحت فشار قرار می‌دهد، بلکه موجب بی‌اعتمادی در میان تولیدکنندگان می‌شود. در این میان، آرمان خالقی، عضو هیئت‌مدیره خانه صمت، بر اهمیت بازنگری در سیاست‌های ارزی تأکید دارد. او معتقد است که دولت باید به شرکت‌های شناسنامه‌دار و معتبر اجازه دهد تا ارز حاصل از صادرات خود را برای واردات مواد اولیه و تجهیزات استفاده کنند. چنین سیاستی می‌تواند علاوه بر کاهش چالش‌های ارزی، به توسعه خطوط تولید و افزایش رقابت‌پذیری شرکت‌ها کمک کند.
با توجه به روندهای جهانی و داخلی، انتظار می‌رود بازار آهن آلات ایران در ماه‌های آینده همچنان تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله سیاست‌های ارزی، نوسانات قیمت دلار و تحولات بین‌المللی قرار گیرد. اگرچه قیمت‌ها در برخی حوزه‌ها تثبیت شده‌اند، اما تغییرات احتمالی در بازار ارز و افزایش فشارهای ژئوپلیتیک ممکن است پیش‌بینی‌ها را با دشواری بیشتری مواجه کند.
بازار آهن‌آلات در جستجوی تعادل!
بامرور روندهای داخلی و جهانی بازار آهن‌آلات، به‌وضوح می‌توان دریافت که پویایی این بازار وابستگی بالایی به سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی، به‌ویژه در حوزه ارزی، دارد. کاهش عرضه در بورس کالا و نوسانات قیمتی در بازار آزاد، نمایانگر تأثیرات مستقیم سیاست‌های ارزی و تعرفه‌ای بر زنجیره تولید و صادرات است. الزام بازگشت ارز حاصل از صادرات، اگرچه با هدف تقویت اقتصاد داخلی وضع شده، اما در عمل انگیزه صادرکنندگان را کاهش داده و فرصت‌های رقابت‌پذیری را محدود کرده است.
از سوی دیگر، حضور دلالان و سوءاستفاده از کارت‌های بازرگانی، نیاز به شفافیت و نظارت دقیق‌تر بر روندهای تجاری را پررنگ‌تر می‌کند. شرکت‌های شناسنامه‌دار، در صورت فراهم شدن امکان استفاده از ارز صادراتی برای تأمین مواد اولیه و تجهیزات، می‌توانند نقشی کلیدی در تقویت زنجیره تولید و رشد صادرات ایفا کنند.
در سطح جهانی نیز افزایش صادرات فولاد چین و رقابت کشورهای تولیدکننده، نشان از اهمیت استراتژی‌های صادراتی هدفمند دارد. با اصلاح سیاست‌های داخلی، ایجاد تسهیلات ارزی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود، ایران می‌تواند سهم خود را در بازار جهانی فولاد افزایش داده و از آسیب‌پذیری‌های داخلی بکاهد. توجه به این عوامل، نه‌تنها بقای صنعت فولاد را تضمین می‌کند، بلکه به رشد پایدار آن در سطح جهانی کمک خواهد کرد.
