عملکرد ضعیف بازار میلگرد
به گزارش آهن آنلاین- با گذشت سال‌ها از تلاش‌ها برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و تمرکز بر رشد اقتصادی غیرنفتی، صنعت معدن و به‌ویژه فولاد به یکی از ارکان اساسی برنامه‌های توسعه‌ای کشور تبدیل‌شده است. فولاد به‌عنوان یک صنعت استراتژیک و با پتانسیل‌های عظیم، نقش مهمی در تحقق اهداف کلان اقتصادی دارد. ایران با برخورداری از ظرفیت‌های قابل‌توجه در این صنعت، قادر است به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی بازار جهانی فولاد شناخته شود. برای بهره‌برداری کامل از این ظرفیت‌ها، نیاز به رفع چالش‌های پیش رو و ایجاد زیرساخت‌های مناسب در صنعت فولاد است. بهبود بهره‌وری، افزایش کیفیت تولید و دسترسی به بازارهای بین‌المللی از جمله اولویت‌هایی هستند که می‌توانند مسیر پیشرفت این صنعت را هموارتر کنند.
چالش‌های پیش روی صنعت فولاد ایران
صنعت فولاد ایران و آهن آلات در دهه‌های اخیر به‌واسطه سرمایه‌گذاری‌های گسترده، رشد چشمگیری را تجربه کرده و امروزه در بین ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد دنیا قرار دارد. بااین‌حال، باوجود تمام پیشرفت‌ها و ظرفیت‌های موجود، صنعت فولاد کشور همچنان با موانع و چالش‌های جدی روبه‌رو است که این مشکلات نه‌تنها بر روند تولید و توسعه تأثیر منفی گذاشته بلکه باعث کاهش قابل‌توجه حاشیه سود شرکت‌های فولادی شده است. به‌طوری‌که در حال حاضر، متوسط حاشیه سود این شرکت‌ها به زیر ۱۰ درصد رسیده است. یکی از دلایل اصلی کاهش حاشیه سود تولیدکنندگان فولاد کشور به کمتر از ۱۰ درصد، می‌تواند به رکود سنگینی که در ماه‌های اخیر اقتصاد کشور را فراگرفته، نسبت داده شود. این رکود عمدتاً ناشی از سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی است که هرچند در ظاهر برای کنترل تورم طراحی‌شده‌اند، اما در شرایط خاص اقتصادی ایران که تورم به‌عنوان عاملی محرک برای رشد اقتصادی و صنعتی عمل می‌کند، چنین سیاست‌هایی در عمل به کاهش فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی منجر شده‌اند.
فضای مساعد برای سودجویان
در پی کاهش شدید نقدینگی ناشی از این سیاست‌ها، بازار فولاد به‌نوعی خودکنترلی سوق پیداکرده است. در این شرایط، خریدوفروش محصولات فولادی به‌صورت محدود و تحت نظارت انجام می‌شود که باعث ایجاد فضای مناسبی برای فعالیت سودجویان و واسطه‌ها می‌شود. درنتیجه، مصرف‌کنندگان واقعی که گزینه دیگری جز خرید از بازار ندارند، با افزایش هزینه‌ها و کاهش سوددهی مواجه می‌شوند و این مسئله فشار بیشتری به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان وارد می‌آورد.
رفع تعهد ارزی و تأثیر آن بر صادرات فولاد
یکی دیگر از سیاست‌های اشتباه بانک مرکزی که تأثیرات منفی شدیدی بر صنعت فولاد کشور داشته، رفع تعهد ارزی و الزام به بازگشت ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما است. این تصمیم نه‌تنها باعث کاهش چشمگیر صادرات فولاد کشور شده، بلکه در ادامه موجب افت قابل‌توجه سودآوری شرکت‌های فولادی گردیده است. واقعیت این است که تولید فولاد بر اساس نرخ ارز آزاد و صادرات آن بر اساس نرخ ارز نیمایی به‌هیچ‌عنوان اقتصادی و به‌صرفه نیست. این تفاوت نرخ ارز، صادرات فولاد را به مرز نابودی کشانده و تولیدکنندگان را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. علاوه بر این، وابستگی شدید اقتصاد کشور به دولت و حضور بخش‌های دولتی و خصولتی در صنایع بزرگ فولاد، از دیگر عواملی است که به افت سودآوری کارخانه های تولید کننده فولاد دامن زده است. خریدوفروش محصولات فولادی توسط این بخش‌ها که در معرض نوسانات شدید بازار قرار دارند، موجب کاهش حاشیه سود و عدم ثبات در تولیدشده است.
کمبود انرژی و فشار مضاعف بر صنعت فولاد
یکی دیگر از مشکلات اساسی که به مشکلات صنعت فولاد افزوده، ناترازی انرژی است. کمبود برق در تابستان و هم‌زمانی کمبود برق و گاز در زمستان به یکی از چالش‌های اساسی این صنعت تبدیل‌شده است. این ناترازی‌ها باعث کاهش تولید و در نهایت کاهش سودآوری شرکت‌های فولادی شده است که در کنار مشکلات دیگر، فشار مضاعفی بر این صنعت وارد می‌کند. بانک مرکزی در راستای رفع چالش‌ها و موانع موجود، اخیراً اقدام به اصلاحاتی ازجمله تعدیل نرخ ارز کرده است. به نظر می‌رسد این تغییرات می‌تواند نتایج مثبتی برای دولت و فعالان اقتصادی، به‌ویژه تولیدکنندگان فولاد، به همراه داشته باشد. انتظار می‌رود که این سیاست‌ها در ماه‌های آینده به تسهیل فعالیت‌های صنعت فولاد کمک کرده و راه را برای رشد و توسعه بیشتر این بخش از اقتصاد کشور هموار کند.
معاملات میلگرد در بورس کالا به چه منوال گذشت
در بازار آهن‌آلات، قیمت میلگرد با نوساناتی همراه بوده و معاملات آن در روزهای اخیر تغییرات قابل‌توجهی را تجربه کرده است. در حال حاضر، قیمت میلگرد در برخی از شرکت‌های تولیدی افزایش‌یافته، درحالی‌که در برخی دیگر کاهش قیمت مشاهده می‌شود.
بر اساس آمار معاملات فیزیکی میلگرد در دی‌ماه، 707 هزار و 636 تن میلگرد عرضه‌شده است. مشابه روندهای گذشته، این ماه نیز شاهد عرضه‌های پرحجم بودیم، اما حجم قراردادهای نهایی همچنان نسبتاً کوچک باقی ماند. از مجموع عرضه‌های صورت گرفته، تنها 24 درصد از آن به فروش رسید که معادل 170 هزارتن محصول بود. ارزش فروش این مقدار میلگرد در تالار صنعتی بورس کالا بالغ‌بر 5 هزار و 17 میلیارد تومان ثبت شد. این شرایط نشان‌دهنده تغییرات مستمر در بازار میلگرد است که تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد.
