سرنوشت مبهم ۸۲ درصد شمش بلوم؛ چالشی برای شفافیت بازار
به گزارش آهن آنلاین ؛ بازار آهن آلات ایران در ماه‌های اخیر با چالش‌هایی جدی مواجه بوده است. از سرنوشت نامشخص مقادیر زیادی شمش بلوم خریداری‌شده در بورس کالا گرفته تا نوسانات قیمت تیرآهن، میلگرد و …، شرایط این بازار را پیچیده کرده است. عوامل متعددی از جمله عرضه‌های غیرواقعی در بورس، صادرات غیرشفاف و تاثیر تحولات بازار جهانی بر قیمت‌ها، نقش مهمی در شکل‌گیری این وضعیت دارند. در این گزارش، به تحلیل این مسائل پرداخته و به بررسی تاثیرات این چالش‌ها بر بازار آهن‌آلات ایران می‌پردازیم.
سرنوشت نامعلوم شمش بلوم؛ چالشی جدی برای شفافیت بازار
طبق آمار ارائه‌شده، از مجموع ۵.۲ میلیون تن شمش بلوم فروخته‌شده در سه‌ماهه ابتدایی سال جاری، تنها ۱۷.۹ درصد به محصولات نهایی تبدیل و مجدداً در بورس کالا عرضه شده‌اند. سرنوشت باقی‌مانده ۸۲ درصد شمش‌ها نامشخص است. این آمار نشان‌دهنده عدم شفافیت در زنجیره تولید و توزیع محصولات فولادی است.
به‌عبارتی، از ۵.۲ میلیون تن شمش بلوم فروخته‌شده، تنها ۹۳۱،۶۹۱ تن تبدیل به محصول نهایی شده و مجدداً در بورس کالا عرضه شده‌اند. این امر نه تنها باعث نگرانی در مورد شفافیت فرآیند تولید و توزیع می‌شود، بلکه سوالات بسیاری را درباره سرنوشت بیش از ۴ میلیون تن شمش بلوم باقی‌مانده مطرح می‌کند.
برخی معتقدند که بخش قابل‌توجهی از این شمش‌ها به صورت غیررسمی صادر شده‌اند و ارز حاصل از این صادرات نیز وارد چرخه اقتصادی کشور نشده است. به طور مشخص، بسیاری از این شمش‌ها ممکن است با استفاده از کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف و با نرخ دلار آزاد از مرزها خارج شده باشند. از سوی دیگر، عرضه‌های نمایشی در بورس کالا، که هدف آن فروش واقعی نیست، نیز به این ابهام دامن زده است.
این نوع معاملات، علاوه بر ایجاد بی‌ثباتی، موجب می‌شود تا بازار از نرخ‌گذاری واقعی فاصله بگیرد. علاوه بر این، تعیین قیمت‌های پایه برای عرضه محصولات در بورس کالا به شکلی که بیش از نرخ بازار آزاد باشد، بسیاری از خریداران را از حضور در بورس کالا منصرف می‌کند و این امر به کاهش تقاضا منجر شده است. در نتیجه، بسیاری از محصولات فولادی عرضه‌شده در بورس کالا بدون مشتری باقی می‌مانند یا با قیمت‌هایی بالاتر از نرخ متعارف بازار معامله می‌شوند.
معاملات ضعیف بورس کالا؛ نشان‌دهنده کاهش تقاضا
در هفته‌های اخیر، از میان ۸.۱۸ میلیون تن محصول فولادی عرضه‌شده در بورس کالا، تنها ۱۷ درصد به فروش رسیده است که این آمار بیانگر کاهش چشمگیر تقاضا است. به‌عنوان مثال، میلگرد تنها ۱۴ درصد از میزان عرضه‌شده را به فروش رسانده است. تیرآهن و نبشی نیز به ترتیب تنها ۱۱ درصد و ۵ درصد از محصولات عرضه‌شده را معامله کرده‌اند. این کاهش تقاضا، علاوه بر رکود موجود در بازار، ناشی از سیاست‌های قیمت‌گذاری نامناسب است. تعیین قیمت پایه بالاتر از نرخ‌های بازار آزاد، بسیاری از خریداران را از حضور در بورس کالا منصرف کند.
چه خبر از بازار میلگرد و تیرآهن؟
بازار آهن‌آلات در هفته جاری نوسانات متعددی را تجربه کرد. قیمت میلگرد، با تغییرات مختلف، نهایتاً به کانال ۳۱ هزار و ۳۰۰ تومان رسید. تیرآهن نیز با کاهش قیمت در اکثر روزهای هفته، در نهایت به محدوده ۳۲ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم، ختم شد. محصولات نبشی و ناودانی نیز عمدتاً ثبات نسبی داشتند و تنها در برخی روزها افزایش قیمتی ناچیز را ثبت کردند. این نوسانات نشان‌دهنده عدم تعادل در بازار است. عواملی همچون رکود اقتصادی، تغییرات نرخ ارز و شرایط بازار جهانی، نقش مهمی در این بی‌ثباتی داشته‌اند.
چالش‌های بازار جهانی و تاثیر بر ایران
تحولات بازار جهانی نیز بر وضعیت بازار داخلی آهن آلات ایران تأثیرگذار بوده است. کاهش قیمت سنگ‌آهن در بازار جهانی، ناشی از تقاضای ضعیف در چین و افزایش عرضه از سوی تولیدکنندگان بزرگ، باعث فشار بیشتر بر بازار داخلی شده است. از سوی دیگر، افزایش صادرات بیلت چین به خاورمیانه، رقابتی جدی برای صادرکنندگان ایرانی ایجاد کرده و بازارهای صادراتی ایران را تهدید می‌کند. کاهش تقاضا در بازار جهانی و افزایش عرضه بیلت از سوی تولیدکنندگان بزرگ نیز نقش مهمی در این شرایط داشته است.بازار آهن‌آلات ایران در شرایطی قرار دارد که برای بهبود آن نیازمند اصلاحات جدی است. شفاف‌سازی در زنجیره تولید و توزیع، حذف عرضه‌های نمایشی از بورس کالا و هماهنگی بیشتر با تحولات بازار جهانی از جمله اقداماتی است که می‌تواند به کاهش مشکلات کمک کند. علاوه بر این، سیاست‌گذاران باید با ایجاد ثبات در نرخ ارز و ارائه سیاست‌های حمایتی، از رکود در بازار داخلی جلوگیری کنند و بهبود شرایط را برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان فراهم آورند.
