سکوی پرتاب یا لبه پرتگاه، کدام یک پیش روی بازار آهن آلات است؟
به گزارش آهن‌آنلاین؛ صنعت آهن آلات به‌عنوان یکی از ارکان اساسی در توسعه زیرساخت‌ها و صنایع مختلف، همواره تحت تأثیر عواملی نظیر نوسانات ارزی، تغییرات سیاست‌های داخلی و فشارهای بین‌المللی بوده است. این صنعت با چالش‌هایی همچون کمبود انرژی، ضعف تقاضا، محدودیت‌های صادراتی و عدم توجه به استانداردهای زیست‌محیطی روبه‌رو است که تأثیر مستقیم بر قیمت آهن‌آلات و بازار آن دارند. که در ادامه به تأثیرات این عوامل بر وضعیت فعلی و آینده بازار آهن‌آلات پرداخته‌ایم.
کمبود انرژی و پیامدهای آن بر بازار آهن‌آلات
یکی از عوامل کلیدی که اخیراً بازار آهن آلات ایران را تحت تأثیر قرار داده، کمبود انرژی است که گویی در حال تبدیل شدن به ماجرایی عادی است که در تمامی فصول سرد و گرم سال گریبانگیر صنعتگران و تولیدکنندگان شده و در نهایت خریداران و فعالین این حوزه نیز متحمل آثار آن خواهند بود. کاهش دسترسی به گاز در زمستان و برق در تابستان، تولیدکنندگان را مجبور به کاهش ظرفیت تولید می‌کند. این محدودیت‌ها نه‌تنها عرضه محصولات فولادی در بازار داخلی را کاهش داده، بلکه باعث افزایش هزینه‌های تولید و رشد قیمت‌ها نیز شده است. این کمبود انرژی به‌ویژه در صادرات شمش و میلگرد تأثیرگذار بوده است. با کاهش تولید داخلی، توان صادراتی کاهش یافته و این مسئله بر جذابیت محصولات ایرانی در بازارهای بین‌المللی سایه انداخته است. ادامه این وضعیت می‌تواند به افزایش قیمت آهن آلات در بازار داخلی منجر شود، زیرا عرضه محدود نمی‌تواند پاسخگوی تقاضای موجود باشد.
نقش استانداردهای جهانی در رقابت‌پذیری بازار
شاید مضحک به نظربرسد که در هیاهوی معضل ناترازی انرژی به ارزیابی کیفی در سطح بازارهای جهانی بپردازیم؛ ولیکن استانداردهای جهانی همواره معیاری مهم برای ارزیابی کیفیت محصولات در بازارهای بین‌المللی بوده‌اند و عدم توجه به آن سبب زیان های گسترده در بازار داخلی خواهدشد. به‌عنوان مثال، استانداردهای سخت‌گیرانه در امارات برای میلگرد، تأثیر مستقیمی بر صادرات محصولات ایرانی به این کشور داشته است. در صورت عدم رعایت این استانداردها، ایران ممکن است بازارهای مهمی مانند کشورهای حاشیه خلیج فارس را از دست بدهد. علاوه‌براین، توجه جهانی به کاهش کربن و حفظ محیط زیست نیز به چالشی برای صنعت آهن و فولاد ایران تبدیل شده است. تولیدکنندگان در کشورهای پیشرفته با سرمایه‌گذاری بر فناوری‌های کربن‌زدایی، جایگاه خود را در بازار تقویت کرده‌اند، درحالی‌که ایران هنوز در این زمینه پیشرفت چشمگیری نداشته است. این مسئله می‌تواند در آینده منجر به تحریم‌ها یا محدودیت‌های صادراتی بیشتری شود.
چه خبر از بورس کالا؟ قیمت‌های متزلزل‌تر از همیشه!
عملکرد بورس کالا از دیگر معیارهای مهم در ارزیابی بازار آهن‌آلات می‌باشد که تصویر دقیقی از وضعیت رکود و نوسانات قیمت ارائه می‌دهد. در همین رابطه گفتنی است در روز گذشته تنها ۳۶ درصد از محصولات عرضه‌شده به فروش رسید! این کاهش تقاضا نشان‌دهنده ضعف بازار داخلی و کمبود نقدینگی در صنایع وابسته است. برای مثال، شمش بلوم تنها با ۱۹ درصد فروش مواجه شد، درحالی‌که میلگرد کلاف با میانگین قیمت ۳۱۱ هزار ریالی به ازای هر کیلو، شاهد رقابت منفی بود. این وضعیت بیانگر آن است که علاوه بر محدودیت عرضه، ضعف تقاضا نیز بر بازار فشار وارد کرده و قیمت‌ها را در محدوده‌های پایین نگه داشته است.
باز هم نوسانات ارزی!
شاید بتوان ادعا کرد که تاثیرات نوسانات ارز بر تمامی بازارهای مالی و کالایی، حتی بر کودکان نیز پوشیده نیست و از تبعات گسترده این نوسانات هیجانی و شدید بر روند عرضه و تقاضا و غیره همگی آگاه هستیم.با این وجود و بر اساس آمار منتشره، افزایش نرخ دلار در مرکز مبادله ارز و طلا، موجب رشد جذابیت صادرات شده است. تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند محصولات خود را با قیمت‌های دلاری صادر کنند، چرا که نرخ‌های صادراتی بالاتر از قیمت‌های داخلی است. ولیکن گفتنی است این روند اگرچه به‌ظاهر برای تولیدکنندگان سودآور است، اما بازار داخلی را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند. افزایش قیمت‌ها به دلیل رقابت صادراتی، قدرت خرید مصرف‌کنندگان داخلی را کاهش داده و رکود را تشدید می‌کند.
چه چشم‌اندازی را برای بازار آهن آلات می توان متصور شد؟
با توجه به شرایط فعلی، پیش‌بینی می‌شود بازار آهن‌آلات در هفته‌های آتی با ثبات نسبی همراه باشد، اما افزایش محدود قیمت‌ها همچنان محتمل است. محدودیت‌های انرژی و جذابیت صادراتی، همچنان از افزایش قیمت‌ها حمایت می‌کنند. بااین‌حال، ضعف تقاضا به‌عنوان یک مانع جدی، مانع از افزایش قابل‌توجه قیمت‌ها خواهد شد. برای خروج از این وضعیت، صنعت آهن‌آلات ایران نیازمند اصلاحات ساختاری و توجه به استانداردهای بین‌المللی است. افزایش بهره‌وری تولید، استفاده از فناوری‌های نوین و کاهش وابستگی به انرژی‌های سنتی می‌تواند به رقابت‌پذیری این صنعت در سطح جهانی کمک کند.
