تاثیرات نامطلوب قراردادهای صادارتی صنایع فولادی از ناترازی انرژی

صنعت فولاد در فرآیندهای ذوب و احیا به انرژی برق نیازمند و به‌شدت وابسته است. صنایع فولادی از بیشترین مصرف‌کنندگان انرژی در کشور هستند و طبیعی است که قطعی‌های مکرر برق که ناشی از ناترازی در تأمین انرژی است می‌تواند به هم‌ریختگی برنامه‌های تولید، توقف یا کاهش شدید تولید در کارخانجات فولادی را به دنبال داشته باشد. نتیجه این شرایط برای صنایع فولادی کاهش تولید فولاد و از دست رفتن ظرفیت‌های تولیدی برای این واحدها است.

این شرایط در حالی است که صنایع فولادی از جمله صنایع استراتژیک کشور محسوب شده و تامین کننده مواد اولیه برای بسیاری از صنایع در پائین‌دست هستند. همچنین کاهش تولید و بهم‌ریختگی برنامه‌‌های از پیش‌تعیین‌شده بر قراردادهای صادراتی و تعهدات شرکت‌های فولادی نیز تاثیرات سوء دارد.

ناترازی انرژی،‌قطع برق و گاز و افت تولید در واحدها

کریم سرخی، مدیر محیط زیست شرکت فولاد خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار آهن آنلاین درباره تبعات ناترازی انرژی بر صنایع، اظهار کرد: «صنعت فولاد وابستگی بسیار زیادی به برق و گاز دارد و طبیعی است که قطع یا محدودیت‌های اعمال‌شده تاثیر نامناسبی بر تولید دارد و زمینه‌ساز افت تولید می‌شود.وی افزود: «شرکت فولاد خوزستان در تابستان 1403 به دلیل قطعی‌های برق ۸۰۰ هزارتن از تولید خود را از دست داد.این در حالی است که در زمستان نیز اغلب صنایع از جمله شرکت فولاد خوزستان با محدویت گاز مواجه می‌شوند.»

محدودیت‌های گاز و مشکلات برنامه احیا در واحدهای فولادی

سرخی گفت:‌ در صنعت فولاد ایران که مبتنی بر احیای مستقیم است، گاز طبیعی  به عنوان خوراک احیا محسوب می‌شود و به‌عبارتی ماده اولیه تولید است.محدودیت‌های گاز موجب می‌شود که برنامه احیا با مشکل مواجه شود.در بخش فولادسازی نیز که کوره‌‌های قوس الکتریکی وجود دارد و اتکا به برق است در تابستان که محدودیت برق وجود دارد با مشکل مواجه هستیم. وی ادامه داد: «در گذشته محدودیت‌های انرژی محدود به تابستان بود اما اکنون هم در تابستان و هم در زمستان با قطع گاز و برق مواجه هستیم.طبیعی است که این شرایط بر تولید صنایع از جمله صنایع فولادی تاثیرات نامناسب دارد.»

اتلاف برق در شبکه توزیع، تعداد کم نیروگاه‌ها و عدم سرمایه‌گذاری مناسب

سرخی گفت:‌ «بخش مهمی از مشکل کنونی به دلیل عدم سرمایه‌گذاری‌های مناسب در حوزه انرژی از جمله صنعت برق طی سالهای اخیر است. در کنار تعداد کم نیروگاه‌ها، عدم سرمایه‌گذاری مناسب و محدویت‌های سرمایه‌گذاری، اتلاف انرژی در شبکه توزیع بالاست که موجب می‌شود بخشی از برق تولیدی کشور به هدر برود.»

ساخت نیروگاه برق خورشیدی در فولاد خوزستان

سرخی گفت: «تنها راهکار این است که به سمت تولید انرژی به ویژه انرژی سبز از محل انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت شود. در همین زمینه شرکت فولاد خوزستان پروژه‌ای را در دست اجرا دارد که براساس آن در سه فاز نیروگاه برق خورشیدی به ظرفیت 600 مگاوات احداث شود. هر یک از این فازها در حدود 200 مگاوات تعریف شده است.این اقدام می‌تواند کمکی به شبکه برق کشور باشد اما باز هم این برق وارد شبکه می‌شود و شرکت‌ها از جمله شرکت فولاد خوزستان برق مورد نیاز تولید را باید از شبکه تحویل بگیرد.»

تولید انرژی سبز با کمک تجدیدپذیرها راهکاری برای حل بحران انرژی

وی با بیان اینکه تولید انرژی سبز با کمک تجدیدپذیرها راهکاری برای حل بحران انرژی است، عنوان کرد:‌ «اگر همه صنایع به این سمت حرکت کنند که در تامین برق مورد نیاز وارد شوند می‌توانند در تامین نیازهای کشور به برق کمک کننده باشند.»

همچنین، مدیرمحیط زیست شرکت فولاد خوزستان در پاسخ به این پرسش که آیا راهکاری برای استفاده صنایع از برقی که خود تولید می‌کنند، وجود دارد، اظهار کرد:‌ «ازنظر فنی این امکان که برق تولیدی توسط صنایع به مصرف خود واحد صنعتی برسد، امکان‌پذیر نیست و باید وارد شبکه شده و توزیع شود.»

سرخی در پاسخ به این پرسش که آیا احداث نیروگاه توسط واحدهای صنعتی در راستای الزام قانونی برای صنایع است یا کاری داوطلبانه، عنوان کرد:‌ ما در دو جهت در حال حرکت هستیم. یکی ساخت نیروگاه 500 مگاواتی سیکل ترکیبی  است که براساس الزامی است که برای صنایع ایجاد شده است و در شرکت فولاد خوزستان در حال احداث است و در کنار آن تولید برق به واسطه نیروگاه‌های خورشیدی نیز به صورت همزمان در حال پیگیری است.

مدیر محیط زیست شرکت فولاد خوزستان خاطرنشان کرد:‌ «به‌واسطه قطع برق و انرژی شرکت فولاد خوزستان امکان تولید 800 هزار تن محصول را از دست داده است و در صورتی که بحران انرژی مدیریت نشود این میزان می‌تواند تا پایان سال افزایش داشته باشد.»

بحران انرژی اکنون موضوعی چندوجهی شده است

وی درباره زمان‌بربودن پروژه‌های نیروگاهی خاطرنشان کرد:‌ «متاسفانه ساخت نیروگاه‌ها زمان‌بر است و به طور میانگین 2 تا سه سال زمان نیاز دارد. موضوع دیگر اینکه در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی باید گاز به موقع تامین شود چون فعالیت‌ این واحدها با گاز است و اگر بحران و ناترازی گاز همانند آ‌نچه اکنون شاهد آن هستیم وجود داشته باشد نمی‌تواند کمک‌کننده باشد. باید گفت بحران انرژی اکنون موضوعی چندوجهی است و باید همزمان در بخش‌های مختلف اقداماتی صورت گیرد.»

کمبود 10 هزار مگاواتی برق به 20 هزارمگاوات افزایش یافته است

وی تصریح کرد: «باید گفت در وضعیت کنونی صنایع در حال نابودشدن هستند و بحران‌های بیشتری نیز در پیش‌رو است. درگذشته صحبت از 10 هزارمگاوات کمبود وجود داشت اما اکنون به 20 هزار مگاوات کمبود رسیده است و روزبه‌روز این فاصله بیشتر می‌شود. وی تاکید کرد:‌ به نظر می‌رسد در بحث تامین گاز، تحویل گاز به نیروگاه‌ها و حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر باید اولویت بیشتری داشته باشد و بحران کنونی راهکار فوری و کوتاه‌مدت ندارد.»

عرب‌ عنوان کرد: «تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی از نظر تجهیزات و سرمایه‌گذاری اولیه و زمان اجرا امکان‌پذیر‌تر است اما این محدودیت نیز وجود دارد که تنها در یک سوم از روز امکان تولید برق از نورخورشید وجود دارد. به طور معمول در کشورهای دیگر در کنار نیروگاه‌های خورشیدی، توربین‌های بادی نیز نصب می‌شوند تا بازه تولید انرژی را طولانی‌تر کند و این نیروگاه‌ها در زمانی که نیروگاه‌های سیکل ترکیبی قادر به تامین نیازهای مصرفی نیستند کمبود را جبران می‌کنند.»

تاثیرات نامطلوب قراردادهای صادارتی صنایع فولادی از ناترازی انرژی

مدیر محیط زیست شرکت فولاد خوزستان درباره تاثیر ناترازی بر صادرات، خاطرنشان کرد: شرکت فولاد خوزستان همواره تولیدکننده و صادرکننده برتر بوده است و طبیعی است که کاهش تولید به دنبال بحران ناترازی می‌تواند بر قراردادهای صادراتی این شرکت نیز تاثیرات منفی به دنبال داشته باشد. وی تاکید کرد: «در جهت رفع بحران ناترازی انرژی در کشور چاره‌ای جز حرکت به سمت تولید انرژی‌های پاک وجود ندارد تا بتوان هم در کوتاه‌مدت به ناترازی کمک کرد و هم استفاده از سوخت‌های فسیلی و مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها را کاهش داد.»