چرا قیمت آهن‌آلات به نرخ واقعی نزدیک نمی‌شود؟
به گزارش آهن‌آنلاین؛ بازار آهن‌آلات در روزها و هفته‌های اخیر تحت تأثیر عوامل متعدد داخلی و خارجی شاهد نوسانات قیمتی شدیدی بوده است. افزایش نرخ ارز، کاهش نقدینگی، رکود در بازار مسکن و خروج سرمایه از کشور، همگی بر پویایی این بازار تأثیر گذاشته‌اند. از سوی دیگر، عوامل بین‌المللی مانند کاهش تقاضا در بازارهای صادراتی و سیاست‌های محدودکننده دولت نیز به پیچیدگی این وضعیت افزوده‌اند. در همین راستا به بررسی علل و پیامدهای این شرایط پرداخته ایم و تلاش بر ارائه تصویری جامع از وضعیت کنونی بازار آهن‌آلات داشته‌ایم.
نوسانات نرخ ارز و تأثیر آن بر بازار آهن‌آلات
یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت آهن آلات، نرخ ارز است. در ماه‌های اخیر، نرخ دلار با نوسانات شدید همراه بوده و در کانال ۸۰ هزار تومانی تثبیت شده است. این افزایش، هزینه‌های تولیدکنندگان را بالا برده و باعث رشد قیمت نهایی محصولات زنجیره محصولات آهن آلات شده است. علاوه بر این، حذف ارز نیمایی و تعیین نرخ‌های جدید نیز تأثیر قابل‌توجهی بر بازار داشته و نگرانی‌هایی را در مورد افزایش بیشتر قیمت‌ها به وجود آورده است. از سوی دیگر، با رشد نرخ ارز، سرمایه‌گذاران داخلی ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را به ارز تبدیل کنند که این موضوع نه‌تنها منجر به کاهش سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی شده بلکه تقاضا برای محصولات ساختمانی و آهن‌آلات را نیز به شدت کاهش داده است.
رکود بازار مسکن و پیامدهای آن
رکود حاکم بر بازار مسکن یکی دیگر از عوامل کلیدی در کاهش تقاضای داخلی آهن‌آلات است. توقف ساخت‌وساز در بیش از ۲۰ استان به دلیل سردی هوا و همچنین نگرانی از بازگشت سرمایه، به رکود شدیدتر در این بازار دامن زده است.
با وجود افزایش قیمت ارز و تورم، قیمت مسکن رشد قابل‌توجهی نداشته و حتی در برخی مناطق با کاهش مواجه شده است. یکی از دلایل اصلی این موضوع، خروج سرمایه از بازار مسکن بوده است. خروج نقدینگی و نبود تقاضا برای ساخت‌وساز، زنجیره‌ای از پیامدهای منفی را در بازار آهن‌آلات به دنبال داشته است.
چالش‌های تولید و صادرات فولاد
در حوزه تولید، کمبود انرژی و قطعی مکرر برق و گاز از مهم‌ترین موانع پیش روی کارخانه‌های تولید کننده فولاد است. این مشکلات علاوه بر کاهش ظرفیت تولید، هزینه‌های تولید را نیز افزایش داده‌اند. همچنین، سیاست‌های نادرست دولت در زمینه صادرات فولاد نیز به کاهش درآمدهای ارزی این بخش منجر شده است.
در حال حاضر، بازارهای صادراتی ایران مانند عراق و افغانستان به خودکفایی نسبی رسیده‌اند و نیاز کمتری به واردات فولاد از ایران دارند. از سوی دیگر، با کاهش تقاضای جهانی، قیمت محصولات فولادی ایران در بازارهای بین‌المللی کاهش یافته و صادرات این محصولات کمتر از ظرفیت تولیدی کشور است.
تحلیل وضعیت قیمت میلگرد و شمش فولادی
بررسی‌ها نشان می‌دهد که قیمت میلگرد و شمش فولادی در بازار داخلی با واقعیت‌های اقتصادی فاصله دارد. در حال حاضر، قیمت میلگرد به‌طور متوسط به حدود ۳۰ هزار تومانی رسیده است، در حالی که نرخ واقعی آن با توجه به نرخ ارز آزاد و قیمت‌های جهانی، حدود ۳۶ هزار تومان برآورد می‌شود! این فاصله قیمتی به دلیل نبود تقاضا در بازار داخلی و شرایط اشباع در بازارهای صادراتی ایجاد شده است. پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آینده، با افزایش هزینه‌های تولید و تغییرات سیاست‌های دولت، قیمت میلگرد به سطوح واقعی خود نزدیک شود.
در همین بین گفتی است، قیمت بسیاری از مقاطع فولادی در بسیاری از مبادی فروش سمت و سویی صعودی به خود گرفته و شاهد افزایش قیمت ۵ الی ۶ درصدی در بازار تیرآهن و میلگرد بوده‌ایم. به عنوان مثال، تیرآهن ذوب آهن اصفهان در سایز ۲۰ به ۹ میلیون تومان افزایش یافته است. تیرآهن بناب و اطلس نیز با رشد حدود ۱۰ درصدی به ترتیب به ۴ میلیون و ۱۸۱ هزارتومان و ۴ میلیون تومان رسیده است.
بازار میلگرد نیز در شرایط مشابهی قرار داشته و در مبادی فروشی همچون ذوب آهن اصفهان، ابهر، آریان فولاد، میانه، فایکو و امیرکبیر رنگ و روی سبز افزایشی گرفته و رشد قیمتی داشته است. محصولات میلگرد آریان فولاد در سایزهای ۱۴ الی ۲۵ با افزایش ۵,۷ درصدی به ۳۰ هزار و ۳۲۰ تومان به ازای هر کیلوگرم رسیده است.
نقش سیاست‌های دولت در چالش‌های بازار
سیاست‌های اجرایی دولت نقش مهمی در شکل‌گیری چالش‌های کنونی بازار آهن‌آلات دارد. از یک سو، تلاش برای جبران کمبود نقدینگی از طریق افزایش مالیات‌ها، فشار بیشتری بر تولیدکنندگان وارد کرده است. از سوی دیگر، سیاست‌های محدودکننده در حوزه صادرات و نبود برنامه‌ریزی دقیق برای مدیریت انرژی، مشکلات این بخش را تشدید کرده است.
علاوه بر این، جو ناامنی اقتصادی و سیاسی ناشی از وقایع منطقه‌ای و داخلی نیز بر خروج سرمایه و کاهش تقاضا تأثیر گذاشته است. اگرچه دولت تلاش‌هایی برای مدیریت این شرایط انجام داده، اما تا زمانی که سیاست‌های اصلاحی جامع‌تر و هماهنگ‌تری اجرا نشود، بازار آهن‌آلات همچنان با چالش‌های جدی مواجه خواهد بود.
در انتها شایان ذکر است که متذکر شویم، با توجه به این موضوع که بازار آهن‌آلات ایران در شرایطی پیچیده و چندوجهی قرار دارد. ترکیب عواملی مانند نوسانات نرخ ارز، رکود در بازار مسکن، خروج سرمایه و سیاست‌های ناکارآمد دولت، این بازار را به مرحله‌ای حساس رسانده است و برای بهبود شرایط، لازم است دولت با اتخاذ سیاست‌های حمایتی مناسب، تولیدکنندگان را تشویق به افزایش تولید و صادرات کند. همچنین، ایجاد ثبات در نرخ ارز، مدیریت بهینه منابع انرژی و کاهش فشار مالیاتی می‌تواند به کاهش چالش‌های موجود و بازگشت تعادل به بازار کمک کند. تنها با این اقدامات است که می‌توان به آینده‌ای روشن‌تر برای بازار آهن‌آلات امیدوار بود.
