پیش بینی قیمت تیرآهن در نیمه دوم سال‌جاری
به گزارش آهن آنلاین- پیش‌بینی قیمت تیرآهن در بازار متاثر از عوامل مختلفی است که در مقطع کنونی بیشترین تاثیر را از جنگ و تنش‌های سیاسی نظامی میان ایران و اسرائیل در منطقه می‌گیرد. در هفته‌ای که گذشت سایه سیاه رکود بر قیمت آهن تاثیر گذاشت به‌طوری‌که محصول تیرآهن ذوب‌آهن پس از یک جهش قیمتی از 3 میلیون و 681 هزار تومان به 3 میلیون و 727 هزار تومان رسید. همچنین تیرآهن فایکو با قیمت 3 میلیون 818 هزارتومان، تیرآهن اطلس با قیمت 3 میلیون و 409 هزارتومان و تیرآهن ماهان با قیمت 4 میلیون و 727 هزار تومان در هفته گذشته در ثبات قیمتی به سر بردند. از سوی دیگر تیرآهن یزد، کرمانشاه و ظفربناب در این مدت دچار کاهش قیمت شدند.
ادامه جنگ میان ایران و اسرائیل سبب می شود تا زنجیره تامین مواد اولیه با چالش‌های فراوان مواجه شود و ازسوی‌دیگر قیمت و تقاضای محصولات دستخوش نوسانات جدی شود؛ به‌طوری‌که قیمت آهن‌آلات خصوصا قیمت تیرآهن و قیمت میلگرد حکایت از رکود جدی دارد. ازسوی‌دیگر کاهش روند ساختوساز در فصل های پاییز و زمستان نیز به‌طورمستقیم بر تقاضا تأثیر گذاشته است.
با‌توجه‌به شرایط منطقه و بحران جنگ از‌یک‌سو و از سوی دیگر چالش قطعی‌گاز به‌دلیل ناترازی انرژی در هفته‌های پیش‌رو، احتمال میرود تا روند تولید تیرآهن بااختلال مواجه شود.
ازطرف دیگر، کمبود عرضه این محصول به‌همراه افزایش نرخ ارز در روزهای آینده موجب بالا رفتن قیمت تیرآهن خواهد شد تا جایی که ممکن است قیمت هرشاخه تیرآهن(سایز۱۲) به مرز4 میلیون تومان برسد. در کنار مشکلات تولید، کاهش تقاضا در اثر بحران جنگ، قیمت این محصول کاربردی و مهم را با رکود تورمی در هفته‌های آینده مواجه خواهد کرد.
نوسان قیمت تیرآهن با تنش ها و نابودی سرمایه گذاری خارجی
باور کارشناسان بر این است که به‌دلیل تنش‌های منطقه غرب آسیا، تعداد خریداران و متقاضیان خارجی کاهش شدیدی داشته است، به‌این معنی‌که سرمایه‌گذار خارجی در بازار آهن و فولاد بسیار کم شده است و این بحران در کنار مشکلات صادراتی، رکود صنایع مصرف‌کننده و کاهش تقاضا داخلی سبب شده تا آینده خوبی برای بازار آهن پیش‌بینی نشود.
همچنین به‌دلیل رشد تولید و بالا رفتن عرضه در کنار ثبات و یا کاهش تقاضا، پیش‌بینی می‌شود تا سایه رکود بربازار شدیدتر شود از طرفی به‌دلیل شدت تنش‌های سیاسی و نظامی درمنطقه، امکان اختلال در حملونقل و تأمین مواد اولیه، به‌خصوص در مناطق آسیب‌دیده از حمله اسرائیل به ایران بیشتر می‌شود و این مساله برای بازار فولاد بشدت چالش برانگیز است و موجب افزایش هزینه‌ها و به تبع آن، بالا رفتن قیمت آهن و افزایش قیمت میلگرد و سایر محصولات خواهد شد. به‌همین‌جهت به‌نظر می‌رسد در‌شرایط فعلی، بهترین راه برای پیش‌بینی دقیق قیمت تیرآهن و سایر محصولات آهنی و فولادی، بررسی موشکافانه از تنش‌های منطقه به‌همراه تحلیل‌های اقتصادی است. به نظر می‌رسد ادامه این روند سبب شود تا قیمت محصولات آهنی و فولادی بشدت دچار نوسان شوند از طرفی با بالا رفتن قیمت دلار، قیمت تیرآهن و سایر محصولات، افزایش می‌یابد و ازسوی‌دیگر به‌دلیل شرایط جنگی میزان ساختوساز بشدت کاهش می‌یابد و همین‌امر سبب ایجاد یک رکود تورمی شدید در بازار تیرآهن و محصولات آهنی خواهد شد.
جهش هزینه های تولید در اثر جنگ ایران و اسرائیل
بر‌همگان آشکار است که ادامه این روند بر افزایش قیمت کالاهای اساسی از جمله نفت و گاز اثرگذار است و همین مساله موجب گرانی بیشتر و اختلال در امر تولید خواهد شد و در نهایت هزینه تولید محصولات فولادی را به‌شدت افزایش خواهد داد نهایتا منجر به‌کاهش رقابت‌پذیری در بازارهای جهانی خواهد شد. اختلال در تولید صنعت فولاد و آهن‌آلات، احتمال کاهش عرضه تیرآهن را بالا می‌برد که با این اتفاق باید منتظر جهش قیمت تیرآهن در ماه‌های آینده باشیم.
افزایش تحریم، فشاری مضاعف بر صنعت فولاد کشور
بدیهی است که تحریم‌های ایالات متحده آمریکا بحران جدی را بر صنعت فولاد کشور تحمیل کرده است به‌طوری‌که زنجیره تولید، شرکای تجاری، بازارهای بین‌المللی و سرمایه‌گذاری خارجی فولاد را کاملا تحت تاثیر خود قرار داده است و چالش‌های فراوانی را برای تولیدکنندگان ایرانی به‌وجود آورده است.
این تحریم‌ها موجب شده تا صادرات فولاد ایران به‌دلیل مسدود شدن دسترسی ایران به‌بسیاری از بازارهای جهانی، کاهش چشمگیری پیدا کند و در پی این اتفاق میزان ارزآوری این صنعت به کشور بشدت افت کند. ازسوی‌دیگر تحریم‌ها سبب شد تا ایران برای دسترسی به‌تجهیزات پیشرفته تولید فولاد و فناوری‌های نوین دچار محدودیت شود؛ همچنین توانایی ایران برای به‌روز نگه‌داشتن خطوط تولید و افزایش بهره‌وری به‌طور چشمگیری کم شود. جهش هزینه‌های حملونقل و بیمه کالاهای صادراتی نیز از دیگر چالش‌های تحمیلی تحریم بر صنعت فولاد کشور بود.
تحریم، رقابت پذیری فولاد را فلج کرد
پس از اعمال این تحریم‌ها شرکت‌های حملونقل و بیمه بین‌المللی همکاری با ایران را تا حدودی قطع کردند که منجر به افزایش صادرات فولاد کشور شد و قدرت رقابت‌پذیری را بشدت کاهش داد. با این اتفاق درآمدهای ارزی فولاد کاهش یافت. اقتصاد ایران با تورم و کاهش ارزش پول ملی مواجه شد، با همه این وقایع و آثار سو بر اقتصاد کلان امروز شاهد آن هستیم که در ادامه روند جنگ میان ایران و اسرائیل، آمریکا ب‌دنبال افزایش تحریم‌های اقتصادی و بین‌المللی ایران است.
جدول زیر نشان می‌دهد که تولید فولاد ایران و نوزده کشور تولیدکننده بزرگ فولاد خام دنیا در سال‌های ۲۰۲۰، ۲۰۲۱، ۲۰۲۲ چه روندی را طی کرده است. نکته قابل توجه این است که باوجود تمام تحریم‌ها عیله کشورمان، ایران همچنان دهمین تولید کننده بزرگ فولاد خام دنیا بوده است.
ازسوی‌دیگر باوجوداینکه ایران یکی از تولیدکنندگان بزرگ سنگ‌آهن در جهان است اما تولید فولاد به سایر مواد اولیه و علم و فناوری روز دنیا نیز احتیاج دارد درحالی‌که تحریم‌ها سبب عدم دسترسی آسان به آن‌ها شده است.
باید پذیرفت که تحریم‌ها یکی از عوامل اثرگذار بر بالا رفتن هزینه‌های تولید و پایین آوردن توان رقابتی ایران شده است که مصداق بارز آن کاهش ورود سرمایه‌گذاری خارجی به صنعت فولاد ایران است؛ زیرا سرمایه‌گذاران خارجی به‌دلیل فرار از جریمه‌های اقتصادی و تحریم ثانویه آمریکا حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران نمی‌شوند که همین مساله موجب توقف پروژه‌های توسعه و نوسازی کارخانه‌های فولادی شده است.
ازسوی‌دیگر بسیاری از شرکت‌های داخلی برای تامین سرمایه خود جهت نوسازی خطوط تولید و افزایش ظرفیت تولید با تورم و مشکلات اقتصادی دست به گریبان هستند که می‌توان نتیجه گرفت که تشدید تحریم‌ها موجب افت روند رشد و توسعه صنعت فولاد در کشور خواهد بود.
به‌عنوان مثال؛ بررسی میزان واردات اروپا در سال 2022 حاکی از آن است که اتحادیه اروپا حدود 28.9 میلیون تن محصولات نهایی فولادی به‌طورمستقیم وارد کرده و 16.6 میلیون تن محصول فولادی نهایی صادرات داشته است. این درحالی است که صادرات غیرمستقیم فولاد ایران به‌صورت تجهیزات صنعتی به جزیی از یک درصد کل صادرات محصولات فولادی دنیا هم تاکنون نرسیده است.
این تصویر، کل واردات محصولات فولادی به کشورهای اروپایی را به رنگ آبی و اعداد به رنگ قرمز، صادرات مستقیم انواع محصولات وارداتی از ۲۷ کشور اروپایی به مناطق مختلف دنیا را نشان می‌دهد.ممکن است برخی بر این عقیده باشند که تحریم‌ها اثرات مثبتی نیز بر صنعت فولاد داشته اشته است که از جمله این اثرات مثبت، رفتن ایران به سمت تقویت تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات است. اما باید این نکته را در نظر گرفت که باوجود کاهش وابستگی، لطمات اقتصادی جبران‌ناپذیری بر این صنعت وارد شده است که می‌تواند اثرات مثبت تحریم را از بین ببرد.شایان ذکر است که درصورت تشدید تحریم‌ها توسط آمریکا وضعیت تولید و عرضه تیرآهن باچالش‌های زیادی مواجه می‌شود و اثر این چالش‌ها برافزایش قیمت مسکن و رکود تورمی در کشور خواهد بود.
بودجه 1404، فرصت یا تهدید برای صنعت فولاد؟
این روزها در کنار تمامی تنش‌های منطقه، ارائه بودجه 1404 توسط دولت به مجلس مورد توجه کارشناسان صنعت فولاد قرار گرفت. طبق گزارش‌های منتشر شده، گویا دولت، در بودجه تخصیص‌هایی را برای صنعت فولاد در نظر گرفته است که موجب برطرف شدن برخی موانع بر سر راه تولید و صادرات این صنعت خواهد بود. از جمله مهم‌ترین مشکلات این صنعت، کاهش تقاضا در بازارهای داخلی و جهانی به‌دلیل نوسانات اقتصادی و جنگ‌های تجاری است. همچنین، چالش تأمین مواد اولیه و انرژی نیز تاثیر منفی بر فعالیت فولادی‌ها گذاشته است.
باوجوداینکه کارشناسان بر این باورند که صنعت فولاد کشور در سال ۱۴۰۴ با چالش‌های جدی مواجه است، اما دولت در بودجه سال آینده اقداماتی را برای تقویت این بخش پیش‌بینی کرده است.
اقدامات پیش بینی شده در بودجه 1404
از جمله اقدامات پیش‌بینی شده دولت در بودجه 1404، تخصیص تسهیلات مالی، حمایت از تحقیق و توسعه، تقویت زیرساخت‌ها، توسعه زنجیره تأمین، تشویق به صادرات، حمایت از پروژه‌های سبز بوده است. دولت در این بودجه قرار است تسهیلات مالی و اعتباری برای تولیدکنندگان فولاد فراهم کند. این تسهیلات به‌منظور بهبود نقدینگی و حمایت از واحدهای تولیدی برای خرید مواد اولیه و بهبود خطوط تولید اختصاص خواهد یافت.
همچنین در بودجه سال آینده برای صنعت فولاد تخصیص اعتباراتی برای پروژه‌های تحقیق و توسعه در نظر گرفته شده است. این مساله منجر به ارتقای فناوری‌های تولید و پایین آمدن هزینه‌ها کمک خواهد کرد و موجب می‌شود تا صنعت فولاد به‌سوی تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر برود.
از سوی دیگر دولت برای بهبود زیرساخت‌های حملونقل و لجستیک اقداماتی انجام داده است که شامل توسعه خطوط ریلی و جاده‌ای برای تسهیل حملونقل محصولات فولادی و کاهش هزینه‌های مرتبط خواهد بود.
شایان ذکر است در این بودجه پیش‌بینی شده است که برنامه‌هایی برای ایجاد همکاری‌های جدید و تقویت زنجیره تأمین فولاد مد نظر قرار گرفته شده است که شامل حمایت از تولیدکنندگان کوچک و متوسط در زنجیره تأمین و افزایش همکاری با شرکت‌های خارجی برای تأمین مواد اولیه است.
ازطرفی به‌منظور رونق صادرات محصولات فولادی، تسهیلات و مشوق‌هایی از سوی دولت در نظر گرفته شده است که برای صادرات فولادی مفید خواهد بود. این مساله منجر به افزایش درآمدهای ارزی و بهبود تراز تجاری کشور خواهد شد.
همچنین دولت در بودجه 1404، بودجه‌ای را به پروژه‌های مربوط به تولید فولاد سبز و استفاده از فناوری‌های پاک به‌منظور کاهش اثرات زیست‌محیطی، تخصیص داده است. این اقدامات به سمت کاهش مصرف انرژی و منابع طبیعی و بهبود بهره‌وری حرکت خواهد کرد.
کارشناسان بر این باورند که وابستگی به واردات مواد اولیه و تأمین انرژی از جمله چالش‌های مهم این صنعت است. امروزه باوجود نوسانات قیمت جهانی سنگ آهن و گاز، صنایع فولادی باید به‌دنبال راه‌حلی پایدار در جهت تامین منابع مورد نیاز باشم. ازسوی‌دیگر برای حل رکود در عرصه ساختوساز مسکن که از عوامل مهم کاهش تقاضا برای محصولات فولادی از جمله تیرآهن است باید اقدامی موثر صورت گیرد.
