گل ورق گالوانیزه چیست؟
ورق‌های فولادی جهت مقاوم‌سازی تحت فرآیندهای مختلفی قرار می‌گیرند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، عملیات گالوانیزاسیون است. در این فرآیند، تغییراتی در ظاهر ورق ایجاد می‌شود و اشکالی بر روی آن نقش می‌بندد. این اشکال در زبان فارسی به گل و در انگلیسی به Spangle معروف هستند. بنابراین، منظور از گل ورق گالوانیزه همان طرح‌هایی است که بر روی سطح آن دیده می‌شود. ورق‌های فولادی این‌چنینی از مقاومت مثال‌زدنی برخوردار هستند و استقامت بالایی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی دارند؛ درنتیجه، متوسط عمر و دوام آن‌ها بهتر از ورق‌های معمولی است. در این مطلب، با انواع گل ورق گالوانیزه و نحوه تولید آن آشنا خواهید شد.
گل ورق گالوانیزه و انواع آن
گل ورق گالوانیزه (Galvanized Spangles) طرحی خاص بر روی ورق‌های پوشش‌دار گالوانیزه است که در طی پروسه گالوانیزه گرم به دست می‌آید. درواقع، گل گالوانیزه معرف ظاهر سطح ورق است. ضمن‌اینکه طرح‌های آن، خروجی انجماد عنصر روی مذاب هستند که حالت جهت‌گیری و انجماد دانه‌های کریستالی بر روی فولاد را به نمایش می‌گذارند. این دانه‌ها اغلب به شکل پولک، ستاره شش‌ضلعی یا برفک درمی‌آیند و وجود آن‌ها باعث تشخیص آسان ورق‌های فولادی گالوانیزه می‌شود. درضمن، این مدل از ورق‌های فولادی دارای انواع مختلفی است که سایز گل‌های آن‌ها با یکدیگر فرق دارد. در ادامه لیست گل‌های مختلف در انواع ورق گالوانیزه به همراه توضیحات آن‌ها آورده شده است:
- ورق گالوانیزه بدون گل
در این مدل، گل‌های ورق به‌حدی ریز هستند که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند؛ به‌همین‌دلیل، به آن‌ها ورق گالوانیزه بدون گل گفته می‌شود. این مدل حاصل وارسی ترکیب شیمیایی روی مذاب و سرعت سرمایش است. درواقع، برای ایجاد ورق‌های گالوانیزه با پوشش بدون گل باید از تکثیر کریستال‌های روی در زمان انجماد با کمک سرعت سرمایش یا ترکیب حمام روی مذاب ممانعت کرد. ضمن اینکه ورق‌های این‌سبکی دارای مقاومت بالاتری در برابر خوردگی هستند و رنگ‌پذیری بهتری هم دارند. درکل، میزان مقاومت مدل بدون گل بهتر از مدلهای گل‌دار است؛ اما ازنظر کیفیت پوشش روی تفاوت چشمگیری با مدلهای گل‌دار ندارد.
- ورق گالوانیزه گل درشت
در ورق گالوانیزه گل درشت که با نام گل معمولی هم شناخته می‌شود، قطر گل‌ها اغلب از 3 میلی‌متر فراتر می‌رود که با چشم غیرمسلح کاملا واضح و مشخص هستند. معمولا، ورق‌هایی که در غوطه‌وری داغ قرار می‌گیرند، گل‌های درشتی دارند. دلیل این موضوع، عدم مهار سرعت سرمایش و ترکیب حمام روی مذاب در جریان گالوانیزه گرم است. ضمن اینکه مقاومت ورق گالوانیزه گل درشت در برابر خوردگی چندان مناسب نیست و رنگ‌پذیری سختی هم دارد. همچنین، دوام و پایداری مدلهای گل درشت کمتر از مدلهای گل ریز است؛ بنابراین، نباید از آن‌ها در پروژه‌های مهم و نیازمند مقاومت استفاده کرد.
- ورق گالوانیزه گل ریز
قطر گل‌ها یا اسپنگل‌ها در ورق گالوانیزه گل ریز به حدود 1 الی 2 میلی‌متر می‌رسد. دلیل ریزترشدن گل‌ها نیز مربوط به ممانعت از تکثیر کریستال‌های روی به‌وسیله سرعت سرمایش و ترکیب حمام می‌شود. ضمن اینکه انجام انجماد به صورت کنترل‌شده کار سخت و دشواری است و ازطرفی‌دیگر، به هزینه زیادی هم نیاز دارد. برهمین‌اساس، از ورق‌های گالوانیزه گل ریز که اغلب قیمت بالایی هم دارند تنها در حوزه‌های صنعتی استفاده می‌کنند و اصولا، برای مصارف معمولی مناسب نیست. به‌طورکلی، تفاوت اصلی ورق‌های گالوانیزه گل ریز و گل درشت به اندازه و اشکال گل‌ها، میزان مقاومت و قیمت فروش آن‌ها مربوط می‌شود.
گل ورق گالوانیزه چگونه بوجود می‌آید؟
گل ورق گالوانیزه بر اثر کنش‌های شیمیایی در جریان عملیات گالوانیزاسیون به وجود می‌آید. کلیات عملیات نیز این‌گونه است که ورق سیاه معمولی را در محلول روی یا زینک قرار می‌دهند. ورق بعد از خارج شدن از محلول، لایه‌ای از روی دارد. حال زمانی‌که ورق به دمای لازم برسد، واکنش‌های اتم در روی شروع می‌شود. همچنین، وقتی که اتم‌های فلز روی به دانه‌های ورق وصل شوند سبب بزرگتر شدن دانه‌های آن می‌شوند. این پروسه بزرگتر شدن دانه‌ها تا هنگام خنک شدن ادامه می‌یابد. به‌همین‌دلیل است که برای ریزترشدن طرح‌های ورق، عملیات خنک‌سازی را با سرعت بیشتری انجام می‌دهند که این امر ازنظر اقتصادی چندان به‌صرفه نیست.
تاثیر گل ورق بر کیفیت ورق گالوانیزه
طرح گل ورق گالوانیزه و سایز آن تاثیر بسزایی بر کیفیت نهایی‌اش می‌گذارد. این گل‌ها که نتیجه ناخالصی‌هایی مانند سرب هستند، بهتر است اندازه کوچکی داشته باشند. درکل، ورق‌های گالوانیزه‌ای که گل‌های ریزتری دارند و همین‌طور، سطح آن‌ها براق‌تر است از درجه کیفی بالایی برخوردار هستند. ضمن اینکه انتخاب گل ورق به مصارف و اهداف استفاده از آن بستگی دارد. ورق گالوانیزه دارای گل درشت نیز مصارف خاصی داشته و چنانچه از تولیدکننده معتبر خریداری شود می‌توان از سطح کیفی آن اطمینان حاصل کرد. درهرحال، مدل‌هایی که گل‌های ریزتری دارند اغلب باکیفیت‌تر و مرغوب‌تر هستند و کارایی بیشتری هم دارند.
تأثیر اندازه گل ورق در کیفیت و مقاومت ورق‌های گالوانیزه
گالوانیزاسیون ورق‌های فولادی یکی از اقدامات مهمی است که در راستای افزایش مقاومت و عمر آن‌ها صورت می‌گیرد؛ گل ورق گالوانیزه نیز در جریان فرآیند گالوانیزاسیون ایجاد می‌شود. گل‌های ایجادشده به پولک و ستاره‌های شش‌ضلعی شباهت دارند. به‌علاوه گل‌های ورق در سایزهای بسیار ریز، درشت و ریز اعمال می‌شوند. ورق‌های گالوانیزه‌ای که گل‌های بسیار ریزی دارند به ورق گالوانیزه بدون گل معروف هستند؛ چراکه طرح‌های سطح آن‌ها با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. ورق گالوانیزه گل درشت هم همان‌طور که از نامش پیداست، دارای گل‌های درشتی است و مقاومت ضعیف‌تری نسبت به مدلهای دیگر دارد. مدل بعدی، ورق گالوانیزه گل ریز است که مقاومت قابل‌قبولی دارد و به‌دلیل تولید سخت و هزینه‌بر تنها در مصارف صنعتی به‌کار گرفته می‌شود. بنابراین، حین انتخاب ورق گالوانیزه، به گل و سایز آن توجه داشته باشید.
