رشد قیمت آهن آلات و میلگرد جلوتر از تورم ادامه دارد
با توجه به اینکه قیمت محصولات فولادی در بازار داخلی به طور قابل توجهی افزایش یافته است و دلایل آن شامل رشد پایه پولی و تورم افسارگسیخته است، انتظار می‌رود که افزایش عرضه محصولات فولادی تاثیر محدودی در کاهش قیمت آنها داشته باشد. در نتیجه، نمی‌توان به‌سادگی وعده کنترل قیمت محصولات فولادی را داد.
در این شرایط، برای کاهش و مهار قیمت محصولات فولادی، باید اقداماتی در جهت کاهش عوامل تورمی و رشد پایه پولی صورت گیرد. به عنوان مثال، می‌توان به کاهش نرخ بهره، کاهش نرخ ارز و افزایش تولید داخلی اشاره کرد. همچنین، به دلیل اینکه بخشی از نقدینگی سرگردان جامعه به بازارهای کالایی کشور سرازیر شده است، نیاز است تا اقداماتی در جهت مهار و کنترل نقدینگی واردشده به بازار کالاهای دیگر نیز انجام شود.
تقاضای فصلی رو به کاهش است.
با توجه به شرایط تورمی در کشور و بی‌توجهی به رکود مصرفی، افزایش قیمت محصولات فولادی در ظرف روزهای پایانی بهمن‌ماه متوقف نخواهد شد. با این حال، رکود مصرفی در بخش ساختوساز و کاهش تقاضا در بخش مقاطع طویل فولادی، ممکن است باعث کاهش نرخ رشد قیمت‌ها شود، اما با توجه به تقاضای موجود در سایر بخش‌های زنجیره آهن و فولاد، احتمال افزایش قیمت‌ها همچنان وجود دارد. به هر حال، پیش بینی دقیقی در مورد رفتار بازار فولاد در آینده دشوار است و به شرایط اقتصادی و تقاضای بازار وابسته است.
به‌طور کلی، افزایش قیمت محصولات فولادی در شرایط تورمی می‌تواند منجر به افزایش هزینه تولید محصولات نهایی شود و این افزایش هزینه می‌تواند به شدت بر مصرف‌کنندگان و صنایع مختلف تاثیر بگذارد. همچنین، افزایش هزینه مواد اولیه مصرفی در بخش ساختوساز می‌تواند منجر به کاهش تقاضا در بازار مسکن شود که در نهایت باعث کاهش فعالیت‌های اقتصادی و رکود در این بخش می‌شود.
در این مورد، احتمال افزایش استفاده از مواد اولیه با کیفیت پایین‌تر و نرخ ارزان‌تر، به دلیل افزایش قیمت محصولات فولادی، باعث کاهش کیفیت ساخت و کاهش استحکام سازه‌‌‌ها و در نهایت به خطر ایمنی مسکن می‌شود. در نتیجه، برای رفع این چالش‌ها، لازم است که بهبود روش‌های تولید و استفاده از مواد اولیه با کیفیت بالا و بهینه سازی فرآیندهای تولید و توزیع محصولات فولادی انجام شود. همچنین، باید برنامه‌ریزی مناسبی برای کاهش تورم و افزایش تقاضا در بازار مسکن انجام شود.
افزایش قیمت شمش و محصولات فولادی باعث شده است که به صدا درآوردن زنگ خطر، سیاستگذاران برای جلوگیری از ادامه این روند و یا به تعویق انداختن رشد قیمت‌ها، به اقداماتی نظیر ابطال معاملات این محصولات در بازار فیزیکی بورس کالای ایران، روی بیاورند. اما برای اینکه این اقدامات اثربخش باشند، باید رشد قیمت‌ها فراتر از نرخ تورم باشد و برای اینکه نرخ کاهش یابد، باید فرآیند عرضه و تقاضا نظارت شود. در شرایطی که رشد قیمت کامودیتی‌ها متأثر از تورم باشد، نمی‌توان انتظار داشت که نرخ محصولات کاهش یابد.
در بازه پنج ماهه ابتدای مهر تا پایان بهمن ماه، رشد نرخ قیمت مقاطع طویل فولادی در بازار، از رشد نرخ ارز در بازار آزاد فراتر بود. در این مدت، نرخ دلار در بازار آزاد تهران، از 31 هزار و 520 تومان در ابتدای مهرماه با 5.31 درصد رشد به حدود 46 هزار تومان در روز چهارشنبه 26 بهمن ماه رسید. همچنین، قیمت هر کیلوگرم میلگرد سایز 16 در بازار آزاد تهران، با 34 درصد رشد، از 16 هزار و 250 تومان به 24 هزار و 600 تومان رسید. بنابراین، می‌توان گفت که سرعت رشدقیمت میلگرد در نیمه دوم سال، بیشتر از سرعت رشد تورم بوده است. با توجه به محدودیت در خرید ارز، سرمایه‌گذاران به دنبال راهی برای ورود به سایر بازارها هستند.
در گذشته، بازار مقاطع طویل فولادی همواره یک فرصت مناسب برای جذب بخشی از نقدینگی سرگردان بوده است. با این حال، با توجه به رکود شدید در بخش ساخت و ساز کشور در سال‌های اخیر و عدم وجود چشم‌اندازی مثبت برای بهبود وضعیت در میان مدت، بازار مقاطع طویل فولادی بخشی از این جایگاه را از دست داده است. به همین دلیل، در نیمه دوم سال جاری، سرعت رشد قیمت میلگرد نسبت به نرخ دلار تنها 5.2 درصد بیشتر بود.
آیا کاهش قیمت در پیش خواهیم داشت؟
با توجه به اینکه نرخ دلار در بازار آزاد با رشد 42 درصدی در بازه زمانی نیمه فروردین تا پایان بهمن‌ماه امسال، به حدود 46 هزار تومان رسیده است و همچنین قیمت میلگرد در بازار آزاد با رشد 34 درصدی افزایش یافته و به حدود 24 هزار و 600 تومان رسیده است، می‌توان نتیجه گرفت که بهای محصولات فولادی با افزایش نرخ دلار در بازار آزاد و افزایش بهای میلگرد همراه بوده است. با این حال، باید دید که آیا کاهش بهای محصولات فولادی در میان‌مدت عملیاتی خواهد بود یا خیر، زیرا این مسئله به عواملی مانند عرضه و تقاضا، شرایط بازار، روند نرخ ارز و سیاست‌های دولتی بستگی دارد.
با توجه به اینکه نرخ دلار در بازار آزاد در بازه 11 ماه گذشته با رشد 42 درصدی از 27 هزار و 180 تومان به 46 هزار تومان رسیده است و بهای هر کیلوگرم میلگرد سایز 16 نیز با رشد 30 درصدی از 17 هزار و 200 تومان به 24 هزار و 600 تومان رسیده است، با توجه به این دو معیار، می‌توان نتیجه گرفت که نرخ افزایش بهای محصولات فولادی در بازه 11 ماه گذشته کمتر از رشد نرخ دلار در بازار آزاد بوده است.
به علاوه، عقب‌‌‌ماندگی بهای محصولات فولادی نسبت به رشد نرخ دلار مربوط به تضعیف بهای فولاد در بازار جهانی در این بازه زمانی می‌شود. همچنین، با توجه به کاهش نرخ میلگرد در بازار داخلی چین در بازه زمانی مذکور، می‌توان نتیجه گرفت که بخشی از عقب‌‌‌ماندگی محصولات فولادی از انتظارات تورمی ظرف بازه 11 ماه گذشته مربوط به سیگنال کاهش نرخ جهانی می‌شود.
بنابراین، بررسی نشان می‌دهد که افت نرخ محصولات فولادی در میان‌مدت با توجه به وصل گاز واحدهای فولادی و افزایش عرضه این محصولات به بازار، امکان عملیاتی شدن دارد.
بنابراین، با توجه به شرایط فعلی بازار محصولات فولادی، افزایش عرضه تنها به تنهایی قادر به کاهش قیمت‌ها نیست و برای کاهش قیمت‌ها، نیاز به اصلاحات ساختاری در زنجیره تولید و توزیع محصولات فولادی داریم. همچنین، با توجه به تأثیرات تورم و نوسانات نرخ ارز، پایداری قیمت محصولات فولادی نیز به مسئله‌ای حیاتی تبدیل شده است.
