آشنایی با استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304
برای شروع بحث استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304 باید بدانیم که تمامی مقاطع فولادی، از ترکیب آهن و فولاد ساخته می‌شوند. از طرفی، فولادهای ضد زنگ یا استنلس، علاوه بر آهن و فولاد، از کروم هم بهره‌مند شده‌اند تا ساختاری بسیار مقاوم در برابر زنگ آهن، آثار رطوبت و غیره داشته باشند. استیل‌های 316 و 304 هم از آن دسته فولادهای استنلس و ضد زنگ هستند که مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی و اکسید آهن دارند. اما تعریف هرکدام از این استیل‌ها چیست و چرا استیل 316 را نباید باید استیل 304 اشتباه گرفت؟ چه ویژگی‌هایی در هرکدام از این استیل‌ها وجود دارند که کاربرد و تعریف آن‌ها را متمایز می‌کند؟
به طور کلی، فولادهای استنلی یا ضد زنگ باید حاوی حداقل 10.5 درصد کروم در ساختار خود باشند. با توجه به نوع هرکدام از فولادها، مقادیر قابل توجهی از دیگر عناصر مثل نیکل، آلومینیوم، تیتانیوم، مس، فسفر، نیتروژن و غیره هم در آن‌ها به کار گرفته می‌شود. اما سوال اصلی هنوز هم اینجا مطرح می‌شود که مهم‌ترین ویژگی استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304 چیست؟ ما تلاش کردیم تا در ادامه این مقاله، تمامی نکات مهم در رابطه با تفاوت‌های این 2 فولاد را در اختیار شما قرار بدهیم.
مقدمه‌ای بر تعریف استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304
برای آگاهی از تفاوت بین 2 فولاد پرکاربرد 316 و 304 لازم است تا در ابتدا، تعریفی از هرکدام آن‌ها داشته باشیم و بدانیم که ساختار هریک از چه عناصری تشکیل شده است. به طور کلی، استیل‌های استنلس از انعطاف‌پذیری قابل توجهی برخوردار شده‌اند و خاصیت شکل‌پذیری آن‌ها همیشه مورد توجه کاربران قرار گرفته است. انواع ورق‌های استیل هم شامل گریدهای 304، 309، 316، 310، 321 و 430 هستند. در این مقاله، ما قرار است که مشخصاً در رابطه با استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304 به بحث بنشینیم. این 2 استیل، پرکاربردترین ورق‌های استنلس موجود در بازار به شمار می‌روند.
استیل ضد زنگ 316 و کاربرد آن
استیل ضد زنگ 316 از ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون شکل‌پذیری بسیار بالا، امکان جوشکاری در دمای خیلی بالا، استحکام کششی و استرس است. از جمله نکات استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304، 2 نوع متفاوت از استیل 316 است که با عناوین 316 و 316L شناخته می‌شوند. با توجه به اینکه 316L از مقدار کربن کمتری برخوردار شده است، هر دو استیل 316 و 316L از منظر ساختاری و قیمتی دقیقاً شبیه به هم هستند. لازم به ذکر است که هر 2 نوع استیل 316 از دوام، مقاومت و استحکام بسیار بالایی برخوردار شده‌اند و می‌توان روی قابلیت‌های آن‌ها حساب ویژه‌ای باز کرد.
با همه این اوصاف، استیل 316L بهترین و ایده‌آل‌ترین گزینه برای پروژه‌هایی است که نیاز به جوشکاری استیل استنلس در آن‌ها به شدت احساس می‌شود. دلیل این انتخاب و برتری نسبت به استیل 316 هم این است که 316L از پوسیدگی جوش کمتری نسبت به استیل 316 برخوردار شده است.
یکی دیگر از نکات مهم در رابطه با استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304، در کاربرد آن‌هاست. استیل 316 به صورت اختصاصی برای تجهیزات آماده‌سازی مواد غذایی در فضا و محیط کلرایدی، پنل‌های معماری، ظروف شیمیایی، انواع اتصالات و فنرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آن‌جایی که سازه‌های آهنی و فولادی در مواجهه با هوای آزاد، دچار آسیب‌های ناشی از رطوبت هوا و همچنین، اکسید آهن می‌شوند، لازم است تا از استیل‌های ضد زنگ برای آن‌ها استفاده شود. یکی دیگر از مهم‌ترین نکات استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304، مربوط به این می‌شود که باید با توجه به گرید ورق‌های استیل، یکی از مقاوم‌ترین آن‌ها که دارای مقاومت بیشتر است را برای محیط‌های باز انتخاب کرد.
استیل ضد زنگ 304 و کاربردهای آن
برای تکمیل بحث آشنایی با استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304، لازم است که حالا با تعاریف و کاربردهای مربوط به استیل 304 آشنا شویم. استیل 304 به دلیل مقاومت بسیار بالایی که در برابر آسیب‌ها، زنگ آهن و خوردگی دارد، در بازار آهن‌آلات شناخته شده است. برخلاف استیل 316، این استیل از مقادیر 16 تا 24 درصدی کروم در ساختار خود برخوردار شده است و می‌توان حدود 35 درصد از عناصر نیکل، کربن و منگنز را هم در آن مشاهده کرد. یکی از مهم‌ترین نکات در رابطه با بحث استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304، همین ترکیباتی است که ساختار آن‌ها را شکل می‌دهد.
رایج‌ترین شکل استیل 304، استیل 8-18 است که از 18 درصد کروم و 8 درصد نیکل ساخته شده است. استیل 304 علاوه بر نوع 18-8، از انواع دیگری که با عناوین استیل نگیر و استیل 304L شناخته می‌شوند هم ساخته شده است. استیل نگیر 304 به صورت تخصصی برای تجهیزات آشپزخانه، مواد غذایی، دکوراسیون و مبلمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. استیل 304L هم که با عنوان استیل 304 کم‌کربن شناخته می‌شود، مقاومت بالایی در برابر اسید نیتریک و سولفوریک اسید در دما و محیط‌های با غلظت‌های متوسط دارد. از جمله نکات مهم در رابطه با استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304، این است که انواع استیل 304 را نمیتوان با عملیات حرارتی سخت‌کاری کرد.
مقایسه کاربردهای استیل 316 و 304
حالا که با تعاریف و ویژگی‌های مهم استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304 آشنا شده‌اید، لازم است تا یک وسعت دید کلی در رابطه با کاربردهای این 2 استیل داشته باشید. با یک جمع‌بندی ساده و مختصر می‌توان به این نتیجه رسید که در حالت کلی و در شرایطی که عادی است، استفاده از استیل 304 هم مقرون‌به‌صرفه است و هم می‌تواند تمامی نیازهای مورد نظر را پوشش دهد. انواع استیل‌های 304 از طول عمر و مقاومت قابل توجهی برخوردار شده‌اند و هزینه کمتری هم دارند.
در عوض، اگر در یک محیط آغشته به کلراید کار می‌کنید و فضای پروژه شما دارای استعداد خوردگی بسیار قدرتمندی است، نیاز است که از استیل‌های 316 استفاده کنید. علی‌رغم هزینه بالای این استیل‌ها، قابلیت‌های ویژه و مقاومت بالای آن می‌تواند شما را در مقابله با اکسید آهن و خوردگی یاری کند. در ادامه، با جدولی از کاربردهای استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304 مواجه خواهید شد:
| کاربرد استیل 316 | کاربرد استیل 304 |
| پروژه‌های ویژه در محیط‌های کلرایدی | تجهیزات تخصصی مواد غذایی |
| فنر | سینک‌های ظرفشویی |
| پنل‌های معماری | لوازم خانگی و آشپزخانه |
| اتصالات قایق | فنر |
| نرده | مبدل‌های حرارتی |
| مبدل‌های حرارتی | مخزن شیمیایی |
| تجهیزات تخصصی آزمایشگاهی | صندلی‌ها |
| ظروف شیمیایی | یخچال فریزر |
تفاوت‌های اساسی استیل 316 و 304
فارغ از ساختار ظاهری استیل 316 و 304 که بسیار شبیه به هم هستند، هر 2 غیر مغناطیسی و آستنیتی هستند و به واسطه عملیات حرارتی سخت نمی‌شوند. علاوه بر همه این ویژگی‌ها، هر 2 استیل 316 و 304 از مقاومت بسیار بالایی در برابر اکسید آهن برخوردار شده‌اند و دوام قابل توجهی دارند. مهم‌ترین نکته استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304، ساختار آن‌هاست. آلیاژ مولبیدن که مقاومت استیل را در برابر خوردگی در محیط‌های کلرایدی افزایش می‌دهد، فقط در ساختار استیل 316 مشاهده می‌شود.
همچنین، هزینه خرید این 2 استیل هم با یکدیگر متفاوت است و همان‌طور که گفتیم، استیل 304 مقرون‌به‌صرفه و ارزان‌تر است. البته این نکته را نباید فراموش کرد که نمیتوان از استیل‌های 304 در محیط‌های کلرایدی و با خوردگی بالا استفاده کرد. برای مثال، مقاومت استیل 304 برای محیط‌های ساحلی به هیچ‌عنوان کافی نیست و باید از استیل 316 برای جلوگیری از اکسید آهن بهره‌مند شد.
سخن پایانی
در این مقاله با تعریف و کاربرد استیل 316 و تفاوت آن با استیل 304 آشنا شدیم و ویژگی‌های اختصاصی هرکدام را به صورت مجزا زیر ذره‌بین قرار دادیم. فولادهای ضد زنگ، از حیاتی‌ترین ابزار برای مقابله با خوردگی، پوسیدگی و اکسید آهن به شمار می‌روند. از بین فولادهای ضد زنگ، ورق‌های استیل گرید 300 از مقاومت بالایی برخوردار شده‌اند. از بین ورق‌های استیل گرید 300 هم 2 استیل 316 و 304 (که خود به چند نوع مختلف تقسیم می‌شوند) بسیار پرکاربرد و پرفروش هستند.
استیل‌های 316 به صورت اختصاصی برای محیط‌های کلرایدی و مستعد خوردگی بسیار بالا مثل محیط‌های ساحلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هزینه‌های استیل 316 به مراتب گران‌تر از استیل 304 است. استیل‌های 304 هم بهترین، ایده‌آل‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین گزینه‌ها برای استفاده در محیط‌های معمولی هستند.
