تفاوت‌های ورق گالوانیزه سرد و گرم

ورق‌های آهنی و به طور کلی مقاطع فولادی برای محکم‌تر شدن و به منظور افزایش استحکام در برابر زنگ آهن و همچنین خوردگی، گالوانیزه یا روی‎اندود می‌شوند. نحوه روی‌اندود شدن مقاطع فولادی مختلف با توجه به تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم صورت می‌گیرد تا هرکدام با توجه به روشی که تولید می‌شوند، مورد استفاده صنایع متعدد قرار بگیرند. در حالت کلی، فلز روی باعث افزایش استحکام ورق‌های فلزی می‌شود و در این فرآیند گالوانیزه گرم و سرد، فلز اصلی یا فلز مادر به واسطه یک لایه از فلز روی پوشانده می‌شود. حالا اینکه این پروسه چگونه انجام می‌شود، نیاز به بحث‌های تخصصی در این رابطه خواهد داشت. همان‌طور که گفتیم، پروسه گالوانیزاسیون ورق‌های آهنی از 2 طریق سرد و گرم صورت می‌پذیرد؛ اما چه چیزهایی باعث تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم می‌شود و چرا این 2 روش مجزا از هم انجام می‌شوند؟ در ادامه می‌خواهیم در رابطه با روش تولید ورق‌های گالوانیزه و نحوه قیمت‌گذاری در هرکدام آن‌ها بحث کنیم.

فرق ورق گالوانیزه سرد و گرم

همان‌طور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم، پروسه گالوانیزاسیون ورق‌های آهنی و مقاطع فولادی با استفاده از فلز روی انجام می‌شود. در پروسه روی‌اندود کردن ورق‌های آهنی در روش سرد، آلیاژ روی را از یون روی جدا می‌کنند؛ به دلیل اینکه لایه فلز از ضخامت بسیار کمی برخوردار است، در محیط‌های طبیعی به راحتی دچار اکسید آهن می‌شود و با استفاده از روش سرد می‌توان آن را از ویژگی ضد خوردگی بهره‌مند کرد. 
گالوانیزه کردن ورق‌های آهنی به روش گرم، اما در واقع یک واکنش و رفتار شیمیایی تلقی می‌شود. در این روش، واکنش الکتروشیمیایی صورت می‌گیرد و فلز پایه در استخری مملو از روی ذوب‌شده آغشته می‌شود. در نهایت یک لایه کامل و یکدست روی سطح فلز مادر شکل می‌گیرد و همین ویژگی باعث افزایش مقاومت ورق گالوانیزه شده در برابر خوردگی می‌شود. ناگفته نماند که ورق‌های گالوانیزه شده به روش سرد به علت برخورداری از ضخامت بسیار کمتر نسبت به ورق‌های تولید شده توسط روش گرم، در مواجهه با محیط‌های مرطوب، همه وابستگی خود به فلز مادر را از دست خواهند داد.

•  تفاوت در عملکرد

اصلی‌ترین تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم در نوع عملکرد آن‌هاست؛ روش سرد گالوانیزه کردن، درواقع یک رفتار فیزیکی و روش گرم هم در واقع یک روش الکتروشیمیایی است. در پروسه گالوانیزه کردن مقاطع فولادی به روش سرد، فلز روی بر سطح فلز مادر که در آند واقع شده است، ته‌نشین می‌شود. همین ته‌نشین شدن هم یکی از اصلی‌ترین تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم را بروز می‌دهد؛ زیرا روی ته‌نشین‌شده روی سطح ورق مادر در روش سرد، یکسان و یکنواخت نیست و همین باعث می‌شود که ضخامت آن در مقام مقایسه با روش گرم بسیار کمتر باشد.

• تفاوت در پروسه روکش کردن

یک بخش مهم از تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم، به پروسه روکش کردن مقاطع فولادی و ورق‌های آهنی مربوط می‌شود. نحوه روی‌اندود کردن ورق‌های گالوانیزه در هرکدام از روش‌های سرد و گرم متفاوت است و هرکدام از آن‌ها دنیای خاص خودشان را دارند.

• روکش کردن ورق‌های آهنی به روش گرم: در این روش، فلز مادر در استخری از روی ذوب‌شده غوطه‌ور می‌شود تا روکشی کامل از فلز روی، بر سطح ورق آغشته شود. در این حالت، لایه روی با قدرت هرچه‌تمام به خوردِ فلز مادر می‌رود و به اصطلاح بر سطح آن چفت می‌شود. این فرآیند باعث می‌شود تا ورق گالوانیزه در برابر اکسید آهن مقاوم شود و در برابر خوردگی ایستادگی لازم را داشته باشد.
• روکش کردن ورق‌ها به روش سرد: علی‌رغم غوطه‌ور شدن فلز مادر در استخر روی در روش گرم، این‌بار با استفاده از محلول نمک فلز روی، اقدام به روی‌اندود کردن فلز می‌کنند؛ این پروسه را الکترولیز می‌نامند. استفاده از این روش به چفت شدن روکش فلز روی بر سطح فلز مادر منجر نمی‌‌شود و شرایط آب‌وهوایی مرطوب می‌تواند مقاومت ورق گالوانیزه را درهم بشکند.

• تفاوت در ضخامت

به دلیل تفاوت در فرآیند تولید ورق‌ گالوانیزه سرد و گرم، ضخامت نهایی آن‌ها نیز با یکدیگر متفاوت است. ورق‌های گالوانیزه گرم به دلیل پوشش ضخیم‌تر از فلز روی در سطح خود، دارای ضخامت بیشتری هستند. در این نوع، ضخامت روی به صورت یکسان در هر دو طرف ورق قرار می‌گیرد. در حالی که در ورق‌های گالوانیزه سرد، مقدار روی کمتری استفاده می‌شود و به همین دلیل ضخامت آن‌ها کمتر است. البته در روش گالوانیزه سرد، امکان کنترل دقیق ضخامت پوشش در هر دو طرف ورق وجود دارد.

• تقاوت در پروسه گالوانیزه

شرایط فنی در پروسه گالوانیزاسیون هم یک تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم محسوب می‌شود. برای مثال برای تولید ورق گالوانیزه به روش گرم، فلز مادر باید در ابتدا چربی‌زدایی شود و سپس با قرارگیری در پروسه اسیدشویی، خشک شدن و غوطه‌ور شدن در استخر فلز روی ذوب‌شده، به مرحله خنک‌سازی برسد. شرایط اما در پروسه سرد بسیار متفاوت‌تر است؛ در این پروسه، فلز روی بر سطح فلز مادر (که در آند قرار گرفته است) ته‌نشین می‌شود. فلز مادر پیش از ورود به پروسه سرد و قرار گرفتن در آند، در عملیات چربی‌زدایی و اسیدشویی قرار خواهد گرفت.
شرایط آلایندگی در رابطه با پروسه تولید ورق‌های گالوانیزه چگونه است؟
تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم در رابطه با بحث آلاینده‌ها و تولید زباله هم تعریف می‌شود. برای مثال، ورق گالوانیزه‌ای که در پروسه گرم تولید شده است، آلاینده‌های کمتری را با خود به همراه دارد و قسمت بسیار عمده آن در پروسه اسیدشویی از بین می‌روند. اما در عوض، ورق‌های گالوانیزه تولیدشده توسط پروسه سرد، زباله و آلاینده‌های بسیاری را به همراه دارند که از پروسه‌های آبکاری و اسیدشویی باقی مانده‌اند و شامل زباله‌های مایع می‌شوند.

• تقاوت در قیمت

علی‌رغم ضخامت بالا، مقاومت قابل توجه، عمر و دوام طولانی ورق‌های گالوانیزه گرم، مصرف آب برای تولید آن‌ها بسیار بیشتر از ورق‌های گالوانیزه سرد است. همین قضیه باعث می‌شود تا قیمت ورق‌های گالوانیزه گرم حدود 50 تا 60 درصد بیشتر از ورق‌های گالوانیزه سرد باشد. نحوه قیمت‌گذاری برای ورق‌های گالوانیزه که هرکدام از طریق 2 روش گرم و سرد تولید می‌شوند، از جمله تفاوت‌های اساسی و مهم آن‌ها محسوب می‌شود.

مقایسه مزایا و معایب ورق‌های گالوانیزه سرد و گرم

در یک مقایسه کوتاه و اجمالی و با در نظر گرفتن مقاومت و میزان آلاینده‌های تولیدشده توسط هرکدام از پروسه‌ها می‌توان فهمید که ورق‌های گالوانیزه تولیدشده توسط پروسه گرم، به مراتب بهتر و سالم‌تر هستند. جدول زیر به درک بهتر این موضوع کمک می‌کند:

• ورق‌های گالوانیزه گرم ورق‌های گالوانیزه سرد
• دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی مقاومت چندانی ندارند.
• در مواجهه با آب‌وهوای مرطوب، لایه روی‌اندودشده را از دست نمی‌دهند لایه روی‌اندودشده در شرایط مرطوب از فلز مادر جدا می‌شود.
• دارای آلاینده‌های کمتر زباله‌های مایع و آلاینده‌های بسیاری دارند.
• ضخامت بیشتری دارند بسیار نازک هستند.

کاربردهای ورق‌ گالوانیزه سرد و گرم

ورق‌های گالوانیزه سرد معمولاً از ظاهری درخشان و براق برخوردار هستند و نسبت به ورق‌های گالوانیزه گرم (که مات و کدر هستند) زیبایی ظاهری بیشتری دارند. البته از بحث زیبایی و ویژگی‌های ظاهری که عبور کنیم، باید کاربردهای متفاوت و متعدد این ورق‌های روی‌اندود اشاره کنیم که هرکدام در صنایع مختلفی با اهدافی مخصوص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
همان‌طور که گفته بودیم، ورق‌های گالوانیزه گرم از ضخامت و مقاومت بسیار بالاتری برخوردار هستند و بنابراین می‌توان از آن‌ها برای ساختن سازه‌های مستحکم استفاده کرد. از ورق‌های گالوانیزه سرد هم باید برای سازه‌ها و محصولاتی استفاده کرد که بروز خوردگی در آن‌ها بسیار کم خواهد بود. جدول زیر، درکی درست از تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم در رابطه با کاربرد آن‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهد:

ورق گالوانیزه سرد یا گرم بهتر است یا خیر؟

همان‌طور که تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم در رابطه با کاربرد، قیمت و نحوه ساختن را درک کردید، لازم است بدانید که ورق‌های گالوانیزه سرد به دلیل زیبایی ظاهری معمولاً برای تزئین و استفاده در محیط خانه توصیه می‌شوند. ورق‌های گالوانیزه سرد به دلیل ضخامت کم و برخورداری از لایه سطحی فلز روی، گزینه خوبی برای ایستادگی در برابر خوردگی و زنگ زدگی آهن نیستند و نمی‌تان روی آن‌ها حساب جدی باز کرد. در عوض، ورق‌های گالوانیزه گرم بهترین انتخاب برای مقاومت در برابر سایش و خوردگی محسوب می‌شوند و می‌توان از آن‌ها برای پوشش و ساخت سازه‌های قطور و ضخیم مثل لوله‌های آب بزرگ استفاده کرد.

گالوانیزاسیون ورق‌های آهنی؛ تفاوت روش‌های سرد و گرم

برای افزایش استحکام و دوام ورق‌های آهنی و مقاطع فولادی نیاز است تا سطح آن‌ها روی‌اندود شود؛ به این پروسه اصطلاحاً گالوانیزاسیون گفته می‌شود. پروسه گالوانیزه کردن ورق‌های آهنی در 2 روش گرم و سرد صورت می‌پذیرد و همین باعث به وجود آمدن تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم می‌شود.هرکدام از ورق‌های گالوانیزه سرد و گرم بسته به نوع روشی که توسط آن تولید می‌شوند، از ویژگی‌های متفاوت و خاصی بهره‌‌مند می‌شوند. برای مثال ورق‌های گالوانیزه گرم از ضخامت بیشتر و دوام بالاتری برخوردار هستند و می‌توان از آن‌ها برای ساخت سازه‌های محکم و سنگین مثل دکل‌های مخابراتی استفاده کرد. اساسی‌ترین تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم در پروسه تولید آن‌هاست و پیش از تهیه و خرید هرکدام باید به کاربردها و ویژگی‌ آن‌ها توجه کرد.