10 عامل موثر بر قیمت آهن در بازار ایران
قیمت مواد و کالاهای مختلف در بازار ایران، به عوامل بسیاری وابسته هستند. در صورتی که افراد این عوامل را تحت کنترل داشته و از اخبار به روز آن‌ها مطلع باشند، می‌توانند به سادگی قیمت حدودی کالاها را در بازار تخمین بزنند. بدیهی است که عوامل موثر بر قیمت این کالاها در بازار کاملا متفاوت هستند و نمی‌توان با معیارهایی خاص، قیمت تمامی کالاها را تشخیص داد. یکی از بازارهای بسیار محبوب در ایران که همواره مورد توجه کاربران قرار دارد، بازار آهن است زیرا آهن یکی از پرکاربردترین کالاها شمرده میشود. البته خرید آهن در تیراژ محدود انجام نمی‌شود؛ بلکه واحد اندازه‌گیری در خرید آهن، کیلوگرم و حتی در مواقعی تن است. از آن جایی که برخی افراد قصد خرید چندین تن آهن به صورت یک‌جا دارند، مطمئنا آگاهی از عوامل موثر در قیمت آهن می‌تواند کمک حال آن‌ها باشد. در ادامه به شناخت عوامل موثر در قیمت آهن می‌پردازیم.
وضعیت بازار آهن در سال‌های گذشته
بازار آهن ایران طی چهار سال گذشته یکی از پرنوسان‌ترین و شاید پرابهام‌ترین دوره‌های خود را تجربه کرده است. اگر بخواهیم ریشه این بحران‌ها و جهش‌های تکرارشونده را جست‌وجو کنیم، باید سری به سال ۱۴۰۰ بزنیم؛ سالی‌که با جهش نرخ ارز، تشدید مشکلات تامین مواد اولیه و انفجار قیمت‌های جهانی فولاد آغاز شد. در آن زمان، قیمت تیرآهن ۱۴ از محدوده ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان در فروردین، ظرف کمتر از سه ماه به ۲۵ هزار تومان در هرکیلو رسید و در تابستان رکورد ۲۷ هزار تومان را هم لمس کرد. میلگرد ۱۶ نیز از ۱۵ هزار تومان به بیش از ۲۲ هزار تومان راهی شد. آنچه در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ رقم خورد، رکود تدریجی همراه با ثبات نسبی بود؛ پروژه‌های عمرانی یکی‌یکی کند شدند، تقاضا کاهش یافت و قیمت‌ها با کمی افت، تا پایان سال در کانال ۲۳ تا ۲۴,۵۰۰ تومان برای تیرآهن ۱۴ و ۱۹ تا ۲۰,۵۰۰ تومان برای میلگرد نوسان کردند.
اما آنچه بازار فولاد را به نقطه‌ای متفاوت رساند، تحولات آغازین ۱۴۰۴ بود؛ دوره‌ای‌که نه‌تنها روند پرنوسان و بی‌ثبات سال‌های قبل تکرار شد، بلکه شدت التهاب، بازیگران و سیاست‌گذاران را غافلگیر کرد. درحالی‌که بسیاری در بهار امید داشتند با کاهش فشارهای سیاسی و بهبود فروش نفت، فضایی با ثبات‌تر شکل بگیرد، بازار آهن در خرداد ۱۴۰۴ نشان داد که چنین خوش‌بینی‌هایی سرابی بیش نیست. ابتدای خرداد قیمت تیرآهن ۱۴ تا سطح بی‌سابقه ۵,۱۵۰,۰۰۰ تومان به‌ازای هرشاخه (معادل حدود ۴۳,۰۰۰ تومان به ازای هر کیلو) صعود کرد. این رشد جهشی، عمدتاً ناشی از انتظارات تورمی، نوسانات بازار ارز و تاثیر مستقیم اخبار بین‌المللی بر ذهنیت فعالان بازار بود.
در ادامه خرداد، سیاست‌های سختگیرانه‌تر واردات، آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران، مذاکرات ایران و آمریکا و همچنین کنترل عرضه در بورس کالا، شرایط را به‌گونه‌ای رقم زد که روند صعودی دوام نیاورد. بازار وارد رکود غیرمنتظره‌ای شد. تقاضا کاهش چشمگیر پیدا کرد و قیمت تیرآهن ۱۴ پایان خرداد تا ۴,۴۰۰,۰۰۰ تومان در هرشاخه برگشت. این افت قیمت، اگرچه در ظاهر نوید بازگشت آرامش را داد، اما در عمل به نوسان و بی‌اعتمادی دامن زد؛ بسیاری پروژه‌ها متوقف یا زمان‌بندی خرید خود را به تعویق انداختند و سرمایه‌گذاران محتاط‌تر از همیشه شدند.
با وقوع جنگ ۱۲ روزه و رشد نگرانی‌ها، بازار تیرآهن در تیر ۱۴۰۴ به عمیق‌ترین سطح رکود خود در سال‌های اخیر سقوط کرد. تقاضا تقریباً از بین رفت و قیمت تا ۳,۸۰۰,۰۰۰ تومان برای هرشاخه پایین آمد. حتی تداوم اخبار مثبت سیاسی و بهبود نسبی فروش نفت، نتوانستند بازار را از کما خارج کنند. در مرداد ۱۴۰۴ اگرچه برخی سایزها اندکی افزایش قیمت را ثبت کردند (تیرآهن ۱۴ کارخانه کرمانشاه به حدود ۳۷,۲۷۰ تومان در هر کیلو رسید)، کلیت بازار همچنان در وضعیت رکودی و متزلزل باقی ماند.
جای تعجب نیست اگر گفته شود تمام این بی‌ثباتی‌ها نتیجه مستقیم تعامل ناکارآمد حوزه سیاست، اقتصاد کلان و بازار آهن بوده است. بازار آهن ایران در ۱۴۰۴ بیش از هرزمان دیگری، اسیر موج شایعات، تصمیمات مقطعی و نبود چشم‌انداز شفاف اقتصادی است؛ روندی‌که اگر اصلاح نشود، بی‌تردید ریسک‌های سنگین‌تری را برای زمستان و سال‌های بعد به همراه خواهد داشت.
- قیمت سنگ آهن
همان طور که می‌دانید، آهن از سنگ آهن استخراج میشود. بنابراین، قیمت آن از مهم‌ترین عوامل موثر در قیمت آهن به‌شمار می‌رود. بسیاری از تولیدکنندگان آهن در ایران، سنگ آهن را شخصا از معادن غنی کشور ایران استخراج می‌کنند اما برخی دیگر، مواد اولیه آهن تولیدی خود را خریداری می‌کنند. البته باید توجه داشت که در بسیاری موارد، کیفیت و بازدهی سنگ آهن‌های خریداری شده بسیار بهتر از استخراج است. در هر صورت قیمت سنگ آهن در بازار، تاثیر برجسته‌ای در قیمت نهایی آهن خواهد داشت.
- هزینه حمل و نقل
حمل و نقل یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در بازار آهن محسوب میشود. زمانی‌که قصد خرید چندصد کیلو آهن را دارید، مطمئنا باید فکری برای حمل و نقل تیرآهن، میلگرد و سایر مقاطع فولادی داشته باشید؛ زیرا نمی‌توان این میزان آهن را در کوله پشتی یا در خودروی سواری جابه‌جا کرد. این دشواری به دلیل سنگین بودن آهن است. بنابراین، هیچ چاره‌ای جز استفاده از امکانات حمل و نقلی و پرداخت دستمزد به رانندگان وانت یا کامیون وجود ندارد.
در نتیجه، هزینه حمل و نقل آهن یکی از عوامل موثر در قیمت آهن به‌شمار می‌رود. زمانی که قیمت سوخت و مواد مصرفی خودروهای سنگین افزایش می‌یابد، طبیعتا هزینه حمل و نقل نیز بالا می‌رود؛ در نتیجه خرید آهن بسیار دشوارتر شده و هزینه آن به شدت افزاش می‌یابد. البته برخی افراد در تشکیلات و مجموعه خود، به وانت و کامیون دسترسی دارند و می‌توانند حمل و نقل آهن را خودشان انجام دهند؛ اما در هر صورت، دستمزد راننده این خودروهای سنگین و هزینه سوخت در قیمت تمام‌شده بسیار اثرگذار است.
- میزان آهن خریداری شده
می‌توان در بازار آهن نیز برخی ترفندهای تجاری عمومی را مشاهده کرد. زمانی که شما به دنبال خرید آهن با وزن بسیار زیاد هستید، میانگین قیمت آهن در هر کیلو برایتان ارزان‌تر میشود؛ به عبارتی دیگر، قیمت هر کیلو آهن با افزایش میزان خرید کاهش می‌یابد. البته دقت کنید که این کار یک ترفند تجاری حرفه‌ای است و نباید شما را وادار به خرید آهن اضافی و غیرقابل استفاده کند؛ اگر این اتفاق بیفتد و بعدا مجبور به فروش آهن خریداری شده شوید، به احتمال زیاد باید آن‌ها را زیر قیمت خرید بفروشید.
- تورم جهانی آهن
با وجود این که بازار جهانی آهن تاثیر چندانی در بازار آهن ایران ندارد، اما می‌توان آن را یکی از عوامل موثر در قیمت آهن شمرد. زمانی‌که قیمت آهن در جهان به شدت افزایش می‌یابد و تاجران دیگر آهن را با قیمت سابق نمی‌فروشند، فکر افزایش قیمت مطابق با تورم جهانی به ذهن تاجران و تولیدکنندگان ایرانی خطور می‌کند؛ به طوری که دیگر تمایلی به فروش محصولات خود با قیمت فعلی را ندارند تا درآمد خود را به حداکثر برسانند.
برخلاف تصورات، تورم به هیچ وجه قابل مهار نیست و نمی‌توان جلوی افزایش قیمت آهن را به صورت سالانه گرفت؛ اما نکته‌ای مورد توجه در این میان،توانایی تطابق یافتن با بازار جهانی آهن است. اگر بتوانید این تورم‌های ناگهانی و مشکل‌آفرین را پیش‌بینی کنید، می‌توانید سود بسیار خوبی از این تجارت به دست بیاورید.
همچنین توصیه میشود تحت تاثیر اخبار نادرست و کذب در دنیای دیجیتال قرار نگیرید زیرا شما را وادار به تصمیم‌گیری‌های ناگهانی و احساسی می‌کنند. تورم در بازار جهانی آهن کاملا کنترل شده است و همانند بازار ایران، افزایش چندین برابری قیمت آهن در بازار اتفاق نمی‌افتد؛ اگر هم تورم قابل توجهی وجود داشته باشد، می‌توان به سادگی خود را با آن وفق داد.
- میزان تقاضای آهن در بازار
افرادی که در بازار کار فعالیت گسترده دارند، می‌دانند که میزان تقاضا تا چه اندازه‌ای می‌تواند بر قیمت‌ها در بازار تاثیر داشته باشد. همان طور که تقاضای کم باعث کاهش قیمت کالا میشود. می‌توان وضعیت و میزان تقاضای آهن در بازار را یکی دیگر از عوامل موثر در قیمت آهن شمرد. اما چگونه می‌توان میزان این تقاضا را تشخیص داد؟
در فصولی که بسیاری افراد به دنبال خرید آهن هستند، قیمت‌ها شدیدا افزایش می‌یابد. زیرا فروشندگان می‌دانند اگر شما مشتری محصولات آن‌ها نباشید، خریداران دیگری وجود دارند؛ اما زمانی که تعداد خریداران بسیار کم باشد، طبیعتا نمی‌خواهند مشتریان فعلی خود را از دست بدهند و نرم‌تر از قبل با شما توافق می‌کنند. به صورت کلی، ابزار و وسیله خاص برای سنجش میزان تقاضای آهن در بازار ایران وجود ندارد.
- وضعیت عرضه آهن در بازار
شاید تا به حال متوجه شده باشید که کالاهای کم‌یاب و غیرقابل جایگزین، ارزش بسیار زیادی دارند و عموما گران‌تر از کالاهای دیگر به فروش می‌رسند. این قانون نانوشته در بازار آهن نیز صدق می‌کند. زمانی‌که میزان عرضه آهن در بازار زیاد بوده و چندین فروشنده معتبر و کاردرست در بازار آهن فعالیت کنند، مطمئنا مشتریان گزینه‌های بیشتری دارند و می‌توانند آزادانه‌تر انتخاب کنند؛ اتفاقی که به ضرر عده زیادی از فروشندگان آهن است.
زمانی که شما توانایی تغییر جهت به سوی فروشندگان دیگر را داشته باشید، می‌توانید منصف‌ترین و بهترین فروشنده را برای خود انتخاب کنید؛ پس طبیعتا تمام فروشندگان به دنبال این خواهند بود که خود را به عنوان یک فروشنده منصف در بازار معرفی کنند؛ در نتیجه، قیمت آهن کاهش می‌یابد.
از این رو چنانچه فروشندگان دیگر توانایی عرضه و فروش آهن را نداشته باشند، طبیعتا معدود افراد فعال می‌توانند محصولات خود را با قیمت گران‌تری عرضه کنند. به همین دلیل است که این مورد، همواره از مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت آهن شمرده میشود. البته با وجود این که نداشتن رقیب در بازار آهن آرزوی هر تاجری است، اما مطمئنا این آرزو به حقیقت نمی‌پیوندد؛ زیرا امروزه ده‌ها تاجر در بازار آهن فعال هستند که همگی می‌خواهند سهم خود را در بازار افزایش دهند.
- وضعیت ارز و قیمت دلار
امروز وضعیت ارز و قیمت دلار یکی از عوامل تاثیرگذار بر زندگی ما است. از آن جایی که برخی تولیدکنندگان آهن در خارج از ایران وجود دارد، واردات برخی مواد اولیه و تجهیزات تولید آهن از این کشورها به ایران کاملا طبیعی است و به صورت گسترده انجام میشود. اما از آن جایی که افزایش ناگهانی قیمت دلار و نوسانات ارز در ایران عادی است، قیمت نهایی آهن نیز به این نوسانات و قیمت دلار وابسته است.
زمانی که قیمت دلار به صورت ناگهانی افزایش می‌یابد، طبیعتا واردات سنگ آهن و تجهیزات جانبی برای تولید آهن دچار مشکلاتی خواهد شد. از این رو، هزینه سربار تولیدکننده نیز به شدت بالا می‌رود و دیگر نمی‌تواند محصولات خود را در بازار با قیمت سابق به فروش برساند؛ در نتیجه قیمت تمام شده آهن، بیشتر از حد انتظار میشود.
- قیمت ضایعات آهن
یکی دیگر از عوامل موثر در قیمت آهن بازار، قیمت ضایعات آهن است. همان طور که می‌دانید، خرید و بازیافت ضایعات آهن یکی از بهترین راه‌های تولید و عرضه آهن است و مزایای بسیار زیادی برای مشتریان دارد. زمانی که قیمت ضایعات آهن در بازار افزایش می‌یابد، تولیدکنندگان مجبور می‌شوند محصولات تولیدی خود را با قیمت گران‌تری به بازار عرضه کنند. بهترین زمان خرید آهن در بازار آهن ایران، زمانی است که قیمت ضایعات به حداقل رسیده باشد و تولیدکنندگان بتوانند آن را با قیمت مناسب خریداری کنند.
- بورس کالا
بورس کالاها، یک بستر عالی برای خرید و فروش کالاهای مختلف است که می‌توان با استفاده از آن، بر کل بازار کالای مورد نظر تاثیر گذاشت. قیمت نهایی آهن در بازار ایران، کاملا به وضعیت بورس کشور بستگی دارد؛ زیرا با افزایش خرید و فروش در کشور، قیمت پایه آن کاملا تحت تاثیر این تبادلات قرار می‌گیرد و قیمت آن به صورت ناگهانی افت یا صعود عظیمی را تجربه می‌کند. هرچقدر معاملات و تبادلات فولاد و آهن در بورس کالا بیشتر باشد، بازار آهن آرام‌تر خواهد بود. شرط از بین رفتن نوسانات قیمت آهن در بازار ایران این است که بورس کالا در بهترین وضعیت خود قرار داشته باشد.
- قیمت جهانی نفت
سیاست‌های تعیبن‌کننده داخلی و خارجی نقش بسیار مهمی در نوسانات قیمت نفت دارد.بنابراین، یکی از عوامل بسیار موثر در اقتصاد کشور، قیمت نفت است. افزایش قیمت خام و مواد اولیه به‌طور غیر مستقیم بر قیمت نفت تاثیر می‌گذارد.
آیا وضعیت بازار فولاد، یکی از عوامل موثر در قیمت آهن است؟
از آن جایی که بازار فولاد و آهن با یکدیگر ارتباط بسیار مستحکمی دارند، می‌توان تاثیراتی را روی هرکدام مشاهده کرد. عموما می‌توان با بررسی، سنجش و تطابق قیمت فولاد و آهن در بازار، به نتیجه‌ای قاطع و مفید در این حوزه رسید. در صورتی که به دنبال استعلام قیمت آهن و فولاد در بازار ایران باشید، می‌توانید به وبسایت آهن آنلاین مراجعه کرده و از قیمت محصولات موجود این شرکت دیدن کنید.
