رنگ مخصوص ورق گالوانیزه و ویژگی‌های آن
خوردگی فرآیندی خود به خودی است که در فلزات به علت واکنش با اکسیژن رخ می‌دهد. اما انجام این فرآیند در انواع مختلف فلزات تا حد زیادی سریع‌تر و متفاوت از انواع دیگر مواد است تا آنجایی که هر ساله منجر به خسارات زیادی به دولت‌ها و صنایع گوناگون می‌شود. شایع‌ترین و شناخته‌شده‌ترین فرآیند خوردگی در میان فلزات مربوط به خوردگی آهن است که منجر به تولید اکسیدآهن می‌شود. خوردگی در اصل فرآیندی طبیعی است که در آن فلزات به اشکال پایدارتری مانند اکسیدها، هیدروکسیدها یا سولفیدها تبدیل می‌شوند.
فرآیند خوردگی در مواردی مانند تولید انرژی الکتریکی در باتری می‌تواند مفید واقع شود. الکساندو ولتا تحت تاثیر پژوهش‌های گالوانی به روابط الکتریکی فلزات مختلف با یکدیگر پی برد و توانست با تولید باتری از این فرآیند برای تولید انرژی استفاده کند. همفری دیوی نیز با توجه به تجربیات ولتا و با استفاده از نتایجی که از رفتار متفاوت فلزات بر اساس ماهیت شیمیایی متفاوت آن‌ها به دست می‌آورد، فعالیت خود را شروع کرد. فعالیت‌های او ثابت کرد که تماس دو نوع فلز مختلف باعث ایجاد یک واکنش شیمیایی می‌شود که حاصل و فرآورده آن نوعی پوشش الکتریکی بر روی آن‌ها خواهد بود. به این ترتیب مشخص شد که می‌توان فلزات را به وسیله فلزات دیگر پوشش داد. برای جلوگیری از بروز انواع مختلف خوردگی می‌توان از روش پوشش‌دهی سطح فلز استفاده کرد.
فرآیند گالوانیزاسیون زیرمجموعه‌ای از این روش است که در آن فلز آهن با فلز روی پوشش داده می‌شود. پس از انجام فرآیند گالوانیزاسیون، سطح فلز با استفاده از رنگ‌های مخصوصی پوشش داده می‌شود. از آنجایی که رنگ گالوانیزه بر روی سطح صیقلی ورق گالوانیزه اعمال می‌شود، می‌بایست دارای ویژگی‌های خاصی باشد. این عمل علاوه بر زیبایی ظاهری باعث افزایش مقاومت و استحکام فلز خواهد شد. در این مقاله از آهن آنلاین به بررسی ویژگی‌های مطلوب رنگ مخصوص ورق گالوانیزه، نحوه رنگ‌آمیزی و مراحل آن خواهیم پرداخت.
بزرگ‌ترین مزیتی که رنگ‌کاری ورق گالوانیزه ایجاد می‌کند افزایش طول عمر مفید آن است. پوشش رنگ گالوانیزه قیمت مناسبی داشته و مقاومت بالا در برابر خوردگی را سبب می‌شود. اجرای این عملیات به آسانی انجام می‌شود و نیازی به حضور نیروی متخصص ندارد. همچنین با رنگ‌آمیزی سطح فولاد دیگر نیازی به ایجاد چند پوشش محافظ روی آن نیست. این نانو پوشش بسیار نازک و شفاف بوده و از آسیب نقاط حساسی مانند جوشکاری و سوراخ‌کاری‌ها جلوگیری می‌کند.
علت رنگ‌آمیزی ورق گالوانیزه
در حفاظت گالوانیک، فلز مادر که اغلب ورق فولادی است با استفاده از لایه محافظی از فلز روی پوشش داده می‌شود. این عمل ورق فولادی را تبدیل به محصولی ضد زنگ نمی‌کند، بلکه عمر مفید آن را در مجاورت اکسیژن هوا و شرایط خورنده افزایش می‌دهد. قیمت روز ورق گالوانیزه به ضخامت پوشش روی، نحوه انجام فرآیند و همچنین قیمت ورق فولادی وابسته است. هزینه رنگ گالوانیزه نیز می‌تواند به موارد ذکر شده افزوده شود. رنگ‌آمیزی ورق گالوانیزه فواید زیادی دارد. این عمل مقاومت به خوردگی ورق گالوانیزه را بالاتر برده و عمر مفید آن را افزایش می‌دهد.
رنگ مخصوص ورق گالوانیزه نوعی پوشش نانو محسوب می‌شود که از فولاد گالوانیزه شده محافظت می‌کند. رنگ مخصوص ورق گالوانیزه قابلیت خود ترمیمی دارد و می‌تواند روی تمام سطوح حاوی پوشش روی استفاده شود. همانطور که می‌دانید قسمت‌های جوشکاری یا سوراخ‌کاری شده فلزات بیشتر از دیگر سطوح مستعد خوردگی هستند. این نقاط حساس با اعمال رنگ گالوانیزه محافظت می‌شوند. هنگامی که پوشش رنگ سطحی ورق گالوانیزه در اثر شرایط محیطی دچار خوردگی شود و آسیب ببیند، پوشش فلز روی در سطح ورق فولادی، حفاظت کاتدیک را ایجاد کرده و از بین رفتن پوسته رنگ باعث محافظت از سطح فلز می‌شود. برای ترمیم، لکه‌گیری و شارژ مجدد سازه‌های گالوانیزه شده می‌توان از رنگ مخصوص ورق گالوانیزه استفاده کرد. این عمل از کاتدیک سازه‌های فلزی محافظت کرده و انجام آن نیازی به نیروی متخصص ندارد.
انواع رنگ ورق گالوانیزه
رنگ گالوانیزه رنگ‌های مخصوصی هستند که برای محافظت لایه زیرین که فولاد است، استفاده می‌شوند. این رنگ‌ها مقاومت خوبی در برابر دما داشته و ذوب نمی‌شوند. همچنین ضدخش و بادوام بوده و به آسانی تغییر حالت نمی‌دهند. رنگ مخصوص ورق گالوانیزه طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها از جمله سبز، قهوه‌ای، خاکستری و قرمز را شامل می‌شود. تنوع رنگی برای ورق‌های گالوانیزه شامل ۱۶ رنگ می‌شود. انواع متنوعی از رنگ ورق گالوانیزه وجود دارد که می‌توانند به تنهایی یا ترکیبی از چند پوشش دیگر برای محافظت سطوح مورد استفاده قرار بگیرند. این محصول پوششی شفاف مبتنی بر فناوری نانو است که به روش‌های مختلفی اجرا شده و باعث محافظت محصولات گالوانیزه می‌شود. اسپری زینک و گالواکوت از انواع پرکاربرد رنگ ورق گالوانیزه هستند.
رنگ گالواکوت
رنگ گالواکوت نوعی رنگ مخصوص گالوانیزه است که بر روی ورق‌های گالوانیزه سرد و گرم قابل اجرا است. این نوع رنگ گالوانیزه، از محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین انواع آن است. در ادامه ویژگی‌های این پوشش ذکر می‌شود:
- پوسته پوسته نمی‌شود.
- این محصول بدون بو و حلال بوده و پایه آب است.
- نیازی به پرایمر نداشته و تنها در یک مرحله قابل اجرا است.
- این رنگ طبق استانداردهای مربوطه، بالاترین حد چسبندگی به سطح را داراست.
- در برابر دما مقاومت بالایی داشته و ذوب نمی‌شود.
- دوستدار محیط زیست بوده و باعث آسیب به آن نمی‌شود.
- قابلیت اشتعال ندارد.
- در برابر اشعه UV خورشید مقاوم است.
- محدودیت طیف رنگی ندارد.
- این رنگ ترموپلاست بوده و در برابر تغییرات شدید دمایی مقاوم است.
- قابلیت خود ترمیمی دارد.
- مطابق با استانداردهای مربوطه دارای سختی و خواص مکانیکی بالایی است.
- ضدخش و بادوام بوده و به خوبی از سایش لایه زیرین خود محافظت می‌کند.
- مدت زمان لازم برای خشک شدن این پوشش بسیار کم بوده و سریع خشک می‌شوند.
- این پوشش به دلیل دوام بالا نیازی به ترمیم مجدد نخواهد داشت.
این محصول در اتاق‌های فنی و کنترل، کانال‌های تهویه هوا، عایق‌کاری کانتینرها، دیوارهای داخلی و نمای ساختمان، سقف ساختمان و قاب فلزی پنجره‌ها قابل استفاده است. رنگ گالواکوت همچنین در قطعات خودرو، سخت‌افزارها، تجهیزات کشاورزی و در حفاظت از سازه‌های بدون حفاظی مانند شبکه‌های نوررسانی خیابان‌ها مورد استفاده است.
ویژگی‌های رنگ مخصوص ورق گالوانیزه
ورق گالوانیزه دارای سطحی بسیار صاف و صیقلی است. به همین جهت رنگ‌آمیزی آن با رنگ‌های معمولی دشوار است. ایجاد پوشش رنگ روی سطوحی مانند آلومینیوم و روی همواره با چالش‌های زیادی همراه بوده است. ساختار خاص این فلزات سبب می‌شود پوشش ایجاد شده بر روی آن‌ها به مرور با افت شدید چسبندگی مواجه شود. بنابراین رنگ مخصوص ورق گالوانیزه می‌بایست دارای ویژگی‌های خاصی باشد تا به درستی عمل کرده و محافظت لایه زیرین را با اختلال مواجه نکند. در ادامه به شرح این ویژگی‌ها می‌پردازیم:
- داشتن چسبندگی سطحی بالا (چسبندگی سطحی بالا از پوسته پوسته شدن یا چروک شدن آن جلوگیری کرده و مانع ریزش پودری آن پس از خشک شدن می‌شود.)
- داشتن قابلیت رنگ‌آمیزی با اسپری یا قلم مو
- مقاومت بالا در برابر شرایط آب و هوایی سخت
- قابلیت شست‌و‌شو و مقاوم در برابر رطوبت
- ایجاد پوشش عایق سرما و گرما برای صرفه‌‌جویی در مصرف انرژی
- داشتن قیمت مناسب و قابلیت رقابت با رنگ معمولی
- مقاوم در برابر رشد کپک، قارچ و باکتری
- امکان رنگ‌آمیزی مجدد
- قابلیت ترمیم
مراحل رنگ‌آمیزی ورق گالوانیزه
صاف و صیقلی بودن سطح ورق گالوانیزه باعث دشواری در انجام این عملیات می‌شود. همچنین خشک شدن رنگ بر روی این سطوح نیازمند مهارت است. عملیات رنگ کردن ورق گالوانیزه به دو روش انجام می‌شود. در روش اول رنگ در کوره‌ها و به صورت تمام اتوماتیک و لایه‌ای بر روی ورق‌ها پاشیده می‌شود. ظاهر ورق در این روش براق و درخشان می‌شود. در روش دیگر نیروی انسانی به صورت دستی این عملیات را انجام می‌دهد. در هر صورت تمام مراحل این عملیات باید متناسب با استانداردهای معتبر مربوطه صورت پذیرد. در ادامه مراحل کامل انجام رنگ‌آمیزی ورق گالوانیزه شرح داده می‌شود:
- انتخاب رنگ مورد استفاده: مواد اولیه برای رنگ‌آمیزی متناسب با شرایط آبوهوایی منطقه انتخاب می‌شود.
- آماده‌سازی سطوح: سطح ورق گالوانیزه ممکن است شامل رنگ، اکسیدهای حاصل از نورد و رنگ‌های قدیمی با چسبندگی سطحی کم باشد. به همین جهت تمیزکاری سطوح با روش پاشش مواد ساینده انجام می‌شود. در صورت استفاده از این روش باید از فشار موثر باد اطمینان پیدا کرد. در صورتی که زنگ و رنگ با چسبندگی کم بر روی سطح زیاد باشد، بهتر است ابتدا با تراشیدن، حجم مواد زیاد را کم کرده و سپس عملیات پاشش مواد ساینده را آغاز کرد. بهتر است پیش از رنگ‌آمیزی سطح با یک حلال قوی کاملا چربی‌زدایی شود. سپس در صورت نیاز یک لایه پرایمر به آن اعمال می‌شود.
- رنگ‌آمیزی: برای حفاظت سازه‌های فولادی در مقابل خوردگی باید کلیه سطوح رنگ‌آمیزی شوند. قبل از شروع این عملیات باید تمام سطوح خشک، تمیز و عاری از آلودگی باشد. همچنین رنگ مصرفی باید تمام سطح را پوشش دهد. این عمل برای سطوح بزرگ باید با اسپری بی‌هوا انجام شود و تنها برای لکه‌گیری استفاده از قلم مو مجاز است. رنگ‌آمیزی باید در محیط سربسته و مناسب انجام شود تا قطعات تازه رنگ شده از گرد و خاک محافظت شوند و سطح رنگ‌آمیزی تا زمان تحویل موقت حفاظت شوند. رنگ‌آمیزی باید در شرایط آب و هوای منطبق با کاتالوگ معتبر کارخانه سازنده رنگ صورت گیرد. سطوح تمام شده رنگ‌آمیزی باید دارای مشخصاتی مانند یکنواختی ظاهری در رنگ، یکنواخت بودن میزان ماتی و شفافیت رنگ، عدم ایجاد موج و سایه، نداشتن چروک و پخش نشدن پوسته رنگ، انطباق لایه اجرا شده با مشخصات، ایجاد پوشش کامل و بدون شره، عدم چسبندگی سطوح رنگ شده با دست و لباس و تمیز بودن سطوح از گرد و غبار باشد.
نقاشی و رنگ‌کاری نباید در هوای سرد یا تاریک و یا زمانی که درصد رطوبت هوا بالا باشد انجام گیرد. - انبارداری رنگ: رنگ‌ها باید در مکانی مخصوص انبار شوند. این محیط باید دمای حداقل برابر ۱۸ درجه و حداکثر ۳۵ درجه سلسیوس باشد. در این مورد دستورالعمل‌های کارخانه سازنده رنگ نیز می‌تواند ملاک عمل قرار گیرد.
- ضخامت رنگ: ضخامت هر لایه رنگ‌آمیزی توسط شرکت سازنده رنگ تعیین می‌شود. باید توجه داشت که ضخامت رنگ خشک شده نباید از حداقل ضخامت رنگ تعیین شده کمتر شود. در صورتی که میزان تعیین شده در یک دست رنگ نتواند ضخامت لازم را تامین کند، رنگ‌آمیزی باید مجدد تکرار شود تا حداقل ضخامت مورد لزوم حاصل شود. میزان رطوبت منطقه به صورت مستقیم بر ضخامت رنگ تاثیرگذار است.
مزایای رنگ‌کاری ورق گالوانیزه
رنگ کردن ورق گالوانیزه مزایای زیادی دارد که در این بخش به آن‌ها خواهیم پرداخت. بزرگ‌ترین مزیتی که رنگ‌کاری ورق گالوانیزه ایجاد می‌کند افزایش طول عمر مفید آن است. پوشش رنگ گالوانیزه قیمت مناسبی داشته و مقاومت بالا در برابر خوردگی را سبب می‌شود. اجرای این عملیات به آسانی انجام می‌شود و نیازی به حضور نیروی متخصص ندارد. همچنین با رنگ‌آمیزی سطح فولاد دیگر نیازی به ایجاد چند پوشش محافظ روی آن نیست. این نانو پوشش بسیار نازک و شفاف بوده و از آسیب نقاط حساسی مانند جوشکاری و سوراخ‌کاری‌ها جلوگیری می‌کند. رنگ کردن محصولات گالوانیزه می‌تواند از میلگردهای داخل بتن و سازه‌های فلزی نیز محافظت کند. در واقع ورق گالوانیزه رنگ شده می‌تواند محصولی بسیار ایده‌آل برای آبکاری سازه‌های فلزی باکیفیت باشد. علاوه بر این همانطور که ذکر شد، جهت ترمیم و لکه‌گیری و شارژ مجدد سازه‌های گالوانیزه شده نیز از این محصولات استفاده می‌شود.
جمع‌بندی
با توجه به مطالب عنوان شده متوجه تفاوت ورق گالوانیزه رنگی با ورق گالوانیزه معمولی شدیم. اکنون می‌دانیم رنگ کردن ورق گالوانیزه با رنگ مخصوص ورق گالوانیزه تا حد زیادی عمر مفید آن را افزایش می‌دهد. تمام مزایای حاصل از رنگ کردن ورق گالوانیزه با صرف هزینه اندکی حاصل می‌شود و علاوه بر این مزایای دیگری مانند کاهش مصرف انرژی نیز به همراه خواهد داشت. اگر در استفاده از ورق گالوانیزه رنگی تجربه‌ای دارید یا شناختی از رنگ مخصوص ورق گالوانیزه دارید در قست کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
