رنگ پودری الکترواستاتیک چیست و انواع آن کدامند؟

برای افزایش زیبایی و دوام تجهیزات و قطعات مختلف، انتخاب روش مناسب رنگ‌آمیزی اهمیت زیادی دارد. با پیشرفت فناوری، شیوه‌های سنتی مانند استفاده از فرچه جای خود را به روش‌های نوین و صنعتی داده‌اند. رنگ پودری الکترواستاتیک به‌عنوان یکی از مدرن‌ترین روش‌های رنگ‌آمیزی، به دلیل کیفیت بالا، یکنواختی پوشش و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی، امروزه کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد.

در این مقاله به بررسی تاریخچه رنگ‌آمیزی الکترواستاتیک، معرفی رنگ پودری، انواع آن، نحوه اجرا و مزایای این روش در مقایسه با شیوه‌های سنتی می‌پردازیم. همچنین با توجه به کاربرد گسترده این نوع رنگ‌آمیزی در ورق‌های فلزی، آگاهی از قیمت ورق رنگی و مشخصات آن می‌تواند نقش مهمی در انتخاب مناسب مواد اولیه و کاهش هزینه‌های تولید داشته باشد.

رنگ پودری الکترو استاتیک چیست؟

در صنعت رنگ‌آمیزی مدرن، روش‌هایی توسعه یافته‌اند که کیفیت پوشش را افزایش داده و هم‌زمان آسیب‌های زیست‌محیطی را کاهش می‌دهند. رنگ الکترواستاتیک پودری برای نخستین‌بار در آمریکا تولید و عرضه شد. این رنگ، طی فرآیندی شامل اکستروژن و اعمال حرارت ساخته می‌شود. به‌دلیل هزینه‌بر بودن مراحل تولید، در ابتدا با استقبال محدودی روبه‌رو بود و برخی صنایع استفاده از رنگ‌هایی مانند پلی‌استر، اپوکسی و هیبرید را ترجیح دادند. این رنگ به‌صورت پودر و با استفاده از نیروی الکترواستاتیک روی قطعات فلزی اسپری می‌شود که همین ویژگی، چسبندگی بالا و پوشش یکنواخت را فراهم می‌کند. اجرای آن در ساختارهای مختلفی مانند پیش‌گرما، پس‌گرما و مادون‌قرمز انجام می‌شود و به‌دلیل دوام بالا، نبود حلال‌های مضر و کاهش ضایعات، کاربرد گسترده‌ای به‌ویژه در صنعت خودروسازی دارد.

کابردهای رنگ الکترواستاتیک پودری

این روش رنگ‌آمیزی به دلیل ایجاد پوششی یکنواخت، مقاوم و بادوام، در صنایع مختلف جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. ویژگی‌هایی مانند چسبندگی بالا، ماندگاری طولانی و سازگاری با محیط زیست باعث شده‌اند کاربرد آن روزبه‌روز گسترده‌تر شود.از موارد مصرف این نوع رنگ‌آمیزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• رنگ آمیزی انواع پوشش‌های محافظ مثل سقف.
• رنگ‌آمیزی بدنه خودروها و هواپیماها که در معرض نور مستقیم خورشید هستند.
• وسایل آشپزخانه مثل یخچال، لباسشویی.
• کاور کردن بدنه دستگاه‌ها و تجهیزات صنعتی.
• رنگ کردن نرده‌ها، کمدها و کابینت‌های فلزی.

انواع و نحوه رنگ‌آمیزی الکتروستاتیک

رنگ‌آمیزی الکترواستاتیک را می‌توان براساس تجهیزات به کارگیری شده به سه دسته شارژی، یونیزه کننده با قدرت کم و شارژ کننده مالشی دسته بندی کرد که هر کدام مزایا و معایبی دارند. امروزه بیشتر از روش شارژ کننده مالشی که نیروی الکترومغناطیس مورد نیاز خود را از اصطکاک بین دو فویل کاغذی رسانا تأمین می‌کند استفاده می‌شود.

در روش رنگ‌آمیزی استاتیک پس از مرحله شست و شو قطعه کار، به دلیل عواملی مانند چربی زدایی، زنگ زدایی ابتدا قطعه کار به وسیله سیم ارت به زمین متصل می‌شود. در مرحله بعد، رنگ‌های پودری که عاری از هر نوع حلالی هستند به وسیله تپانچه‌های پاشش حین گذر از نازل باردار شده و جذب قطعه کار می‌شوند. اگر حین رنگ آمیزی سطحی از قطعه کار، ذرات پرتاب شده از تپانچه پاشش به سطح مذکور نچسبند؛ به دلیل بار مغناطیسی، ذرات پودری در هوا چرخیده و به سطوح دیگر قطعه کار جذب می‌شوند.

پس از مرحله رنگ آمیزی، قطعه کار به منظور پخت در کوره‌های حرارتی قرار گرفته و بسته به نوع رنگ و کارخانه تولید کننده آن ۱۰ الی ۱۸ دقیقه در معرض حرارت ۱۸۰ تا ۲۳۰ درجه سانتی‌گراد قرار می‌گیرد که  موجب ذوب شدن ذرات رزین و چسبیدن آنها به سطح، استحکام هر چه بیشتر و یک دست شدن رنگ در سطح قطعه کار می‌شود. باید توجه داشت که به منظور جلوگیری از زرد شدن رنگ، برای رنگ‌های تیره زمان کمتر پخت با دمای بالا و رنگ‌های روشن زمان پخت بیشتر با دمای کمتر در دستور کار قرار گیرد. شایان ذکر است که ضخامت پوشش رنگ برای رنگ‌آمیزی در قالب مصارف خانگی چیزی حدود ۳۰ تا ۸۰ میکرون و برای مصارف صنعتی که تجهیزات و سطوح دستگاه‌ها تحت عوامل مخرب قرار می‌گیرند بازه ۲۰۰ تا ۵۰۰ میکرون در نظر گرفته می‌شود.

مزایای استفاده از رنگ پودری در مقایسه با سایر روش‌های رنگ‌آمیزی

استفاده از رنگ پودری نسبت به سایر روش‌های رنگ‌آمیزی موجود مزایایی دارند که باعث شده در سال‌های اخیر مورد توجه زیادی قرار گیرد مهم‌ترین علل استفاده از رنگ پودری عدم وجود ترکیبات آلی و حلال‌های آلی است. در قسمت پایین به دیگر مزایای ورق رنگی اشاره می‌کنیم.

• عاری بودن ترکیب شیمیایی رنگ‌های پودری از فلزات سنگین و سمی، حداقل بودن گازهای خروجی از کوره حین پخت و کمتر بودن دورریز رنگ‌های پودری مبین روشی با کمترین مقدار آلودگی برای محیط زیست است.
• مقرون به صرفه بودن و بازدهی بالای ۹۰ درصدی؛ به دلیل امکان جمع‌آوری پودرهای رنگ پاشیده شده به قطعه کار
• قابلیت استفاده برای طیف گسترده‌ای از ضخامت‌های مختلف فلزات با تنوع رنگی فراوان
• یکنواختی و کیفیت پوشش رنگ پس از مرحله پخت
• مقاومت بالا در برابر خراش و تغییر رنگ بر اثر تشعشعات نور، برف، باران و یخ‌زدگی
• سهولت در رنگ‌آمیزی نقاط غیر قابل دسترس قطعه کارمثل گوشه و لبه ها، به دلیل حرکت، پخش و گستردگی یکنواخت رنگ بر اثر خاصیت الکترواستاتیکی ذرات باردار پودری
• همچنین استفاده‌ی آسان و عدم آسیب‌های تنفسی به افراد از مزایای دیگر این روش رنگ‌آمیزی است به گونه‌ای که استفاده از یک ماسک ساده حین کار به تنهایی کفایت می‌کند.

رنگ‌آمیزی الکترواستاتیک؛ روشی برای پوشش‌ مقاوم و یکنواخت

 رنگ‌آمیزی استاتیک، که از دهه 70 میلادی در آمریکا آغاز شد، یکی از روش‌های جدید و موثر برای پوشش‌دهی سطوح فلزی است. تولید ورق رنگی با استفاده از رنگ‌آمیزی الکترواستاتیک، باعث ایجاد پوششی یکنواخت و مقاوم بر سطح فلز می‌شود که دوام و کیفیت ورق را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.این روش با استفاده از رنگ پودری، به دلیل نبود حلال‌های مضر و قابلیت بازیافت رنگ، به محیط زیست آسیب کمتری می‌زند و مقرون‌به‌صرفه است. فرایند رنگ‌آمیزی شامل باردار کردن ذرات پودری است که به قطعات فلزی جذب شده و در کوره پخت می‌شوند. این تکنیک به دلیل یکنواختی، مقاومت در برابر خراش و شرایط آب‌وهوایی، کاربرد زیادی در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، لوازم خانگی و تجهیزات صنعتی دارد.