عنصر مس و مقاطع مختلف آن

نشانه شیمیایی مس Cu، عنصری فلزی جلادار، به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز، چکش‌خوار، نرم و هادی عالی حرارتی و الکتریکی است. فوق العاده چقرمه و در عین حال نرم می‌باشد. مس در برابر اکسایش جوی و خوردگی بسیار مقاوم است.
دارای وزن اتمی ۶۳/۵، عدد اتمی ۲۹ و نقطه ذوب ۱۰۸۲ درجه سانتی‌گراد، نقطه جوش ۲۳۱۰ درجه سانتی‌گراد، و وزن مخصوص ۸/۹ سانتی‌متر مکعب است .
فلز مس بعد از فولاد و آلومینیوم به لحاظ مصرف در رده سوم قرار دارد و قابلیت تبدیل‌پذیری به آلیاژهای مختلف در آن دیده می‌شود. این عنصر با توجه به خواص منحصر به فرد خود در اشکال مختلی همچون تسمه، کابل، ورق و لوله مسی در صنایع متفاوت استفاده می‌شود. در این مقاله در مورد تاریخچه، انواع، روش تولید و اشکال مختلف این عنصر فلزی مهم بحث خواهیم کرد.

مس عنصر قرمز رنگ فلزی به دلیل خواصی مانند، هدایت حرارت و الکتریکی بالا، شکل‌پذیری، چکش‌خواری و... جز مواد پرکاربرد در صنایع مختلف در اشکالی همچون انواع کابل‌های مسی، لوله، ورق و تسمه است.

مس چیست؟

مس (Cu) یک عنصر شیمیایی است که نام خود را از واژه لاتین cuprum گرفته و عدد اتمی آن برابر با 29 است. این عنصر با خصوصیاتی نظیر فرم‌پذیری، رسانای الکتریکی و گرمایی شناخته می‌شود. بر اساس گفته‌ها، مس اولین فلز کشف‌شده در تاریخ است و جزو فلزاتی به حساب می‌آید که انسان‌ها در صنایع مختلفی از آن استفاده می‌کردند. قدمت استفاده از فلز مس به عنوان فلزی قرمزرنگ و جامد، به ده هزار سال قبل از میلاد بازمی‌گردد و در ابتدا از آن جهت سلاح‌سازی و ابزارسازی استفاده می‌کردند.

با گذشت زمان، این فلز در امور دیگری نظیر ساخت زیورآلات، ظروف، سیم، لوله و... مورد استفاده قرار گرفت. جالب است بدانید که در مصر باستان، مس را به عنوان عنصر جاودانگی و عنصر فرعون می‌شناختند و بر این باور بودند که این فلز باعث جاودانگی پادشاهان می‌شود. در کشور ما نیز قدمت پیدایش این فلز به 5 هزار سال پیش بازمی‌گردد؛ درست هنگامی که ظروف سفالی در بین مردم از اهمیت بالایی برخوردار بود. در حال حاضر نیز فلز مس به دلیل قابلیت رسانایی، ضد زنگ بودن، قالب‌پذیری و مقاومت بالایی که دارد در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ویژگی‌ های مس

از ویژگی‌های بارز مس می‌توان به سختی و مقاومت بالای آن اشاره کرد که این مشخصه منجر به بکارگیری آن در صنعت آهن‌آلات، خودروسازی، ساختمان‌سازی، الکتریکی و... شده است. علاوه بر این، مس قابلیت ترکیب شدن با سایر فلزات را دارد و به عبارتی، از انعطاف‌پذیری مناسبی برخوردار است. از طرفی، آلیاژهای مس جزو بهترین فلزات هستند؛ زیرا علاوه بر ویژگی‌های مس، خصوصیات سایر عناصر نظیر روی یا قلع را هم دارند. ضمنا، مس از آن دسته فلزاتی است که قابلیت شکل‌پذیری بالایی دارد؛ این ویژگی مس در کنار خاصیت رسانایی آن سبب شده است تا بهترین گزینه برای تولید سیم‌های برق باشد.

این فلز علاوه بر استحکام بالا از قابلیت چکش‌خواری نیز برخوردار است. خاصیت چکش‌خواری در بسیاری از صنایع مانند فولادسازی اهمیت دارد. رنگ سرخ مایل به نارنجی مس نیز موجب شده تا از آن در بسیاری از کارهای هنری و مدرن استفاده کنند. شایان ذکر است، این فلز در برابر سایش و خوردگی نیز مقاومت بالایی داشته که این امر منجر به طولانی شدن عمر مفید آن شده است. علاوه بر موارد ذکر‌شده، مس قابلیت ماشین‌کاری هم دارد که جهت تولید قطعات فلزی با کیفیت بالا، امری مهم تلقی می‌شود.

به‌علاوه در میان فلزات رسانا، فلز مس یکی از بهترین رساناهای جریان الکتریکی است؛ مس بعد از نقره در جایگاه دوم به جهت انتقال جریانات برق قرار دارد. به غیر از ویژگی رسانایی، مس انتقال‌دهنده خوبی نیز برای گرما است. همچنین، محصولاتی که دارای فلز مس هستند را می‌توان بازیافت کرد؛ با جداکردن مس درون آن‌ها می‌توان مجدد از این فلز استفاده کرد که این موضوع، خبر از قابل بازیافت بودن مس می‌دهد. به‌طورکلی، ویژگی‌های ارزنده مس امکان استفاده گسترده از آن در حوزه‌های مختلف کاری را فراهم کرده است.

تاریخچه مس

مس برای تعدادی از تمدن‌های قدیمی ثبت شده، شناخته شده بود و تاریخ استفاده از آن حداقل به ۱۰۰۰۰ سال پیش می‌رسد. استفاده از آلیاژهای مختلف مس مانند مس و قلع تقریبا به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد باز می‌گردد. در یکی از اهرام یک سامانه لوله‌کشی با مس پیدا شده که مربوط به ۵۰۰۰ سال پیش است.
مصریان دریافتند که افزودن مقدار کمی قلع، قالب‌گیری مس را آسان‌تر می‌کند، بنابراین آلیاژهای برنزی که در مصر کشف می شوند، تقریبا قدمتی همانند مس دارند.

انواع مقاطع مس

همان‌طور که در قسمت‌های فوق اشاره شد، مس از ویژگی‌های باارزشی برخوردار است و همین موضوع سبب شده تا در مقاطع مختلفی جهت مصارف گوناگون به کار گرفته شود. در قسمت زیر، فهرست انواع مقاطع مس آورده شده است:

 لوله مسی

لوله‌ مسی از جمله مقاطع فلزی مس است که طبق روش‌های اکسترود و direct tube تولید می‌شود. با توجه به خاصیت رسانایی و حرارتی فلز مس از مقاطع لوله‌ای برای هدایت جریان الکتریکی و حرارت استفاده می‌کنند. همچنین، این لوله‌ها انواع مختلفی دارند و در مواردی نظیر سیستم‌های تهویه مطبوع و همین‌طور، سیستم‌های لوله‌کشی آب و گاز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

شمش مسی

نام دیگر شمش مسی، شینه است که از دیگر مقاطع فلزی مس به حساب می‌آید. این شمش در ضخامت‌ها و عرض‌های مختلفی راهی بازار مصرف می‌شود. هر شمش یا شینه مسی می‌تواند جریان یک آمپر را تحمل کرده و از خود عبور دهد. ویژگی‌ دیگر این محصول، قابلیت انعطاف‌پذیری آن است؛ به این صورت که، شمش‌های مسی را می‌توان به راحتی خم کرد که با این خمیدگی دچار شکستگی یا ترک نمی‌شوند.

الکترود مسی

یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین مقاطع مسی، الکترود است. الکترودهای مسی از ترکیب مقدار زیادی مس به همراه چند آلیاژ دیگر به دست می‌آیند. این الکترودها بیشتر در صنعت تجهیزات الکتریکی و برقی، تولید لوازم خانگی، کشتی‌سازی، خودروسازی، هواپیماسازی و جوشکاری کاربرد دارند و برای جوش دادن آلیاژهای مسی و برنزی استفاده می‌شوند. از ویژگی‌های مهمی که می‌توان برای این الکترودها بیان کرد، کیفیت و مقاومت بالای آن‌ها و همین‌طور، رسانایی جریان الکتریکی است.

ورق مسی

ورق‌های مسی در انواع نرم و فنری تولید می‌شوند و ضخامت‌های مختلفی دارند؛ این ضخامت‌ها از یک صدم آغاز شده و تا چند سانتی‌متر می‌رسند. به‌علاوه، این ورق‌ها در ابعاد 660 و با طولی به میزان 2000 میلی‌متر در بازار عرضه شده و برای مصارف مختلفی از آن‌ها استفاده می‌کنند. درواقع، ورق‌های مسی به دلیل خاصیت شکل‌پذیری و انعطاف بالایی که در کنار رنگ زیبایشان دارند در صنایع مختلفی نظیر کارهای هنری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تمسه‌ مسی

تسمه‌ مسی از دیگر مقاطع است که مس به‌کاررفته در آن به ‌طور خالص 99.9 درصد بوده و دارای هدایت الکتریکی فوق‌العاده‌ای است. این تسمه‌ها تحمل بسیار بالایی در برابر جریانات برق دارند و گزینه مناسبی جهت گرفتن انشعابات برق در تابلو برق‌های صنعتی محسوب می‌شوند. ضمنا، یکی از معایب تسمه‌های مسی این است که قیمت ثابتی ندارند و همواره دچار نوسان می‌شوند.

انواع مس از نظر منابع تولید

مس مورد استفاده در صنعت عموما از دو منبع به‌ دست می‌آید:

1. مس اولیه: که از سنگ معدن یا کنستانتره به دست می‌آید. امروزه حدود ۸۰ درصد از مس تولیدی همان مس اولیه است.
2. مس ثانویه: که از بازیافت قراضه و اسقاطی به دست می‌آید.

روش استحصال مس از سنگ های معدنی

استحصال مس از سنگ‌های معدنی (تبدیل سنگ مس به مس تصفیه شده) با توجه به نوع سنگ معدن برای، با دو روش متفاوت است:

• روش پیرومتالورژی: در این روش ابتدا سنگ معدن سولفید مس تغلیظ می شود و سپس گداخته شده و در نهایت پالایش می شود و مس تصفیه شده حاصل می گردد. روش پیرومتالورژی به روش خشک نیز معروف است.
• روش هیدرومتالورژی: که نام دیگر آن تکنولوژی لیچینگ است. در این روش پس از استخراج کانسنگ معدنی آن را خرد کرده و سپس در اسید حل می‌شود و با استفاده از فرآیند الکترولیز فلز مس استخراج می‌شود. (این روش استخراج به روش تر نیز معروف است)

کاربرد انواع مس

همان‌طور که اشاره شد، مس دارای ویژگی‌ها و خصوصیات باارزشی است و در صنایع مختلفی استفاده می‌شود. در حقیقت مس، فلزی قابل انعطاف و چکش‌خوار است؛ به همین دلیل، شاهد استفاده از آن در بخش‌های مختلف صنعتی هستیم. در این قسمت، با برخی از کاربردهای مس آشنا خواهید شد:

کاربرد مس در ساختمان

صنعت ساختمان‌سازی یکی از صنایع مهمی است که استفاده از فلز مس در آن رایج بوده و کاربرد فراوانی دارد. درواقع، مس در این صنعت جهت ساخت ابزار و تجهیزات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ دلیل آن نیز سبک و مقاوم بودن مس است. البته باید گفت که این موضوع بیشتر در کشورهای چین و آمریکا رواج دارد و آن‌ها بسیاری از ابزارآلات و تجهیزات مورد نیاز خود برای انجام امور ساختمان‌سازی با این فلز تولید می‌کنند.

کاربرد مس در صنایع استیل

صنعت استیل‌سازی از دیگر صنایعی است که از مس به وفور در تولید محصولات خود استفاده می‌کند. به‌طورکلی، ظروف استیل طرفداران بی‌شماری دارند که یکی از علل مهم این تقاضا و محبوبیت زیاد، به کار بردن مس به عنوان متریال اولیه ساخت آن‌ها است. استفاده از این فلز در صنعت استیل، مقاومت ظروف استیل را در برابر خوردگی و اکسید شدن بالا برده و منجر به عملکرد بهتر آن‌ها شده است.

کاربرد مس در کشاورزی

صنعت کشاورزی از دیگر صنایعی است که از مس بهره‌وری می‌کند. دلیل استفاده از مس در حوزه کشاورزی این است که سرشار از مواد مغذی بوده و برای رشد و نمو گیاهان و حیوانات مفید است. علاوه بر این، استفاده از مس در این صنعت سبب شده تا بیماری‌های قارچی کنترل شود و کیفیت خاک نیز بالا برود؛ در نتیجه، محصولات کشاورزی با کیفیت بهتری به بازار عرضه می‌شوند. این عوامل همگی موجب افزایش سودآوری شده و به دنبال آن، پیشرفت این صنعت را به دنبال دارند.

کاربرد مس در پزشکی

صنعت پزشکی یکی دیگر از صنایع نیازمند به مس است. درواقع، با استفاده از تجهیزات و ابزارآلات مسی، سرعت انتشار میکروب و عفونت‌ها بسیار کند می‌شود. علاوه بر این، استفاده از تجهیزات مسی می‌تواند بسیاری از بیماری‌های خطرناک و عفونی را در نطفه مهار کند. بر همین اساس، شرکت‌های معتبر جهت ساخت تجهیزات و ابزارهای پزشکی از مس استفاده می‌کنند.

مقاطع مختلف مس

با توجه به خواص فوق‌العاده مس، این عنصر به صورت مقاطع مختلفی به میزان وسیعی در رسانه‌های برقی و برای ساخت تجهیزات الکتریکی، در لوله گذاری آب، شیرها، متعلقات لوله کشی، مبدل‌های حرارتی، تجهیزات شیمیایی و یاتاقان‌ها به کار می رود. از جمله مقاطع مس موارد زیر است:

• لوله مسی
• شمش مسی
• الکترود مسی
• ورق مسی
• تمسه‌های مسی

لوله های مسی

لوله مسی به دو روش اکسترود و direct tube تولید می‌شود. این لوله بنا به کاربرد آن، با آلیاژها و ابعاد مختلف ارائه می‌گردد.
با توجه به هدایت الکتریکی و هدایت حرارتی فوق‌العاده مس، کاربرد لوله مسی نیز به دو گروه اصلی تقسیم می‌شود که عبارتند از انتقال جریان الکتریکی و انتقال حرارت.

لوله مسی به دو دسته تقسیم می‌شوند :

1. لوله‌هایی که در سیستم‌های تهویه مطبوع و تبرید به کار می‌روند و به آن ACR می‌گویند.

لوله مسی سی آر

1. لوله‌هایی که در لوله‌کشی آب و گاز و گازهای طبی مورد استفاده می‌شود.

لوله مسی آب و گاز

مشخصات لوله مسی بر اساس din1786 ارائه شده است، این لوله‌ها در قطرهای ۶-۲۲ میلی متر با آلیاژ SF-CV22 به صورت کلاف به طول ۲۵ تا ۵۰ متر و با آلیاژ SF-CU37 در قطرهای ۶-۵۴ میلی‌متر به صورت شاخه‌ای عرضه می‌شود.
همچنین در قطرهای ۶۴ میلی‌متر به بالا فقط به صورت شاخه‌ای عرضه می‌شوند.
لوله‌های کلافی در این استاندارد در حالت سرد بدون استفاده از ابزار قابلیت خم شدن دارند و لوله‌های شاخه‌ای تا قطر ۱۸ میلی‌متر را در حالت سرد و به کمک ابزار مناسب می‌توان خم کرد.
لوله مسی دارای درصد خلوص متفاوتی بنا به نیاز بازار در سه گروه TPC، DLP و DHPP تولید می‌شوند.

موارد مصرف لوله مسی

لوله مسی TPC: این گروه از لوله‌های مسی دارای هدایت الکتریکی فوق‌العاده‌ای هستند و مصارف الکتریکی دارند.

تولید انواع کابل از این نوع لوله‌های مسی انجام می‌گیرد.

لوله مسی DLP&DHP: این نوع از لوله‌های مسی علاوه بر قابلیت هدایت حرارتی بالا، قابلیت جوشکاری مناسبی دارند.

از این رو در تولید مبدل‌های حرارتی کاربرد دارند.

سایز لوله مسی‌های کلاف

لوله مسی کلاف: به صورت نرم بوده و کاربرد بیشتر این نوع لوله مسی در کولرگازی بوده است.

کاتد مس از ماده معدنی اکسید و سولفور حاوی مس توسط مبتکر کشورمان تولید شد.

گزارش گروه اقتصادی آنا به نقل از ایرنا، آمار تولید کاتد مس مربوط به مجتمع مس سرچشمه (کرمان)، مس سونگون (آذربایجان شرقی) و مس میدوک (کرمان) است.

کابل‌ها cooper (مسی) که این نوع کابل‌ها به دو دسته twisted pair وcoaxial تقسیم‌بندی می‌شوند.

دو مزیت کابل‌های مسی:

• انعطاف پذیری زیادی دارند.
• ارزان هستند.

بیشتر بخوانید: لوله مسی؛ انواع، کاربرد، مزیت و محدود

ورق مسی

تولیدکننده‌های ورق مسی در داخل کشور عمدتا کارخانه باهنر کرمان است که ابعاد آن از ضخامت های ۰٫۰۵ تا ۵ میلی‌متر با طول ۲۰۰۰ و عرض ۶۶۰ میلی‌متر می‌باشد.

کاربرد ورق مسی به قرار زیر است:

• سیم‌های مسی
• لوله‌های مسی
• دستگیره‌های درب و سایر وسایل منزل
• آهنرباهای الکتریکی
• موتورها بخصوص موتورهای الکترومغناطیسی
• موتور بخار وات
• کلیدها و تقویت‌کننده‌های الکتریکی
• .لامپ‌های خلا، لامپ های پرتو کاتدی و مگنترون‌های اجاق‌های ماکروویو
• هدایت‌کننده موج برای تشعشع مایکروویو
• به علت خاصیت هدایت بهتر آن نسبت به آلومینیوم رو به افزایش است
• به عنوان بخش از لعاب سرامیکی در رنگ آمیزی شیشه
• مالاکیت کربنات مس سبز رنگی است که به وسیله آن ظاهر منحصر به فرد بام‌ها یا گنبدهای با پوشش مس روی بعضی ساختمان‌ها ساخته می شود.
• وسایل موسیقی به خصوص سازهای بادی و سازهای سیمی
• به عنوان یک بیواستاتیک در بیمارستان‌ها و پوشاندن قسمت‌های مختلف کشتی برای حفظ در برابر بار ناکل‌ها و ماسل‌ها
• سولفات مس به عنوان سم کشاورزی و تصفیه کننده آب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کابل کواکسیال (Coaxial Cable)

این نوع کابل امروزه به عنوان بیش‌ترین کابل استفاده شده در شبکه‌ها به حساب می‌آید و یکی از مهم‌ترین محیط‌های انتقال در مخابرات کابل کواکسیال و یا هم محور است و دلایل زیادی برای استفاده وسیع از آن وجود دارد. کابل coaxial تقریبا گران، سبک، انعطاف‌پذیر و برای کار کردن بسیار آسان است.
در ساده‌ترین شکل، این کابل از یک هسته ساخته شده از مس خالص که با روکشی پوشیده شده است، تشکیل می‌شود. یک روکش فلزی توری مانند و یک روکش بیرونی. هسته کابل coaxialسیگنال‌های الکتریکی حمل می‌کند که این سیگنال‌ها در واقع همان اطلاعات ما را تشکیل می‌دهد. این هسته سیمی می‌تواند تک رشته‌ای یا به صورت چند رشته‌ای باشد. اگر بصورت تک رشته‌ای باشد، معمولا جنس آن از مس است. هسته با یک عایق پوشیده شده است که آن را از توری سیمی موجود در کابل جدا می‌نماید. توری سیمی زمین مدار است و سیگنال‌های الکترونیکی گذری از هسته را در مقابل noise و crosstalk محافظت می‌نماید.

مزایای کابل‌های کواکسیال:

• قابلیت اعتماد بالا
• ظرفیت بالای انتقال حداکثر پهنای باند ۳۰۰ مگا هرتز
• دوام و پایداری خوب
• پایین بودن مخارج نگهداری
• قابل استفاده در سیستم های آنالوگ و دیجیتال
• هزینه پایین در زمان توسعه
• پهنای باند نسبتا وسیع که مورد استفاده اکثر سرویس های مخابراتی از جمله تله کنفرانس صوتی و تصویری قرار می‌گیرد.

معایب کابل کواکسیال:

• مخارج بالای نصب
• نصب مشکل‌تر نسبت به کابل‌های به هم تابیده
• محدودیت فاصله
• نیاز به استفاده از عناصر خاص برای انشعاب‌ها

کابل‌های مخابراتی مسی به ۹ گروه تقسیم می‌شوند:

کابل مسی ژله فیلد خاک (bfc): این نوع کابل در شبکه‌های مخابراتی برای کابل مشترکین از ۱۰ تا ۱۸۰۰ زوج، جهت کاربرد به صورت دفن مستقیم در زیر خاک استفاده می‌گردد. این نوع کابل‌ها معمولا از کافو تا پست نصب می‌شود.

کابل مسی ژله فیلد خاکی

کابل مسی ژله فیلد کانالی (cfc): کابل فوق در شبکه‌های تلفنی به عنوان کابل مشترکین معمولا بین مراکز تاکافو مورد استفاده قرار می‌گیرد .این کابل برای نصب در کانال مناسب بوده و معمولا از ۱۰۰ تا ۲۴۰۰ زوج تولید می‌شود.

کابل مسی ایرکور کانالی (cuc): این نوع کابل بین مراکز مخابراتی و از مراکز مخابراتی تاکافو مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. هسته این کابل فاقد ژله بوده و پس از نصب در شبکه، با هوای فشرده خشک هواگذاری می‌شود .این نوع کابل مناسب نصب در کانال است، البته این کابلها قدیمی هستند و دیگر کاربرد چندانی ندارند.

کابل هوایی مهادار (ssc): این نوع کابل در شبکه‌های محلی و روستایی به صورت نصب بر روی تیرهای نگهدارنده استفاده می‌گردد. به همین خاطر تعداد زوج‌های به کار رفته در کابل کم و حداکثر ۲۰۰ زوج است.

کابل هوایی مسی ساده (ac): این نوع کابل‌ها جهت اتصال نقاط توزیع (پست) به مشترکین به کار می‌رود.

کابل هوایی مسی ساده

کابل (mdf): این نوع کابل جهت استفاده بین اتاق کابل تا اتاق mdf مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیم زمین در این نوع کابل‌ها با روکشی از قلع پوشیده می‌شود و معمولا در اندازه‌های ۱۰۰ تا ۲۰۰ زوج تولید می‌شود.

کابل mdf

کابل Tight buffer indoor: این نوع کابل دارای انعطاف‌پذیری بالا است و در خمش‌ها پاسخگوی نیاز کاربران است.

سیم بند تخت: این نوع سیم مشهور به سیم زیرگچی است و کاربرد مخابراتی ندارد. جهت نصب ثابت در داخل ساختمان مصرف می‌شود و استفاده از آن در مکان‌هایی که احتمال ضربات مکانیکی مستقیم وجود دارد، مناسب نیست.

دوبل هوایی مهادار (dw): قابلیت این کابل در اتصال یک مشترک به پست است.

فرایند تولید و استخراج مس

فرآیند مربوط به استخراج مس، شامل چندین روش است که در اینجا به بررسی دو مورد پرکاربرد و متداول آن پرداخته‌ایم:

تغلیظ مس (Beneficiation)

مرحله تغلیظ بعد از استخراج و خرد کردن مس آغاز می‌شود. سنگ‌های مسی که از معادن استخراج می‌شوند، دارای 1 درصد مس هستند. در این روش، مس‌ها را خرد کرده و به حالت پودر درمی‌آورند و بعد از آن، به داخل سلول‌های فلوتاسیون می‌ریزند. در این سلول‌ها، پودر مس در آب می‌جوشد و ذرات آب‌دوست، ته‌نشین می‌شوند و ذرات آب‌گریز که درواقع، ترکیبات سولفیدی هستند بر روی آب قرار می‌گیرند. درون این سلول‌ها و کف حاصل از جوشیدن پودر، غلظت مس به حدود 30 درصد افزایش می‌یابد.

استخراج به روش پیرو متالورژی Pyro-metallurgical extraction

به‌طورکلی، فرآیند استخراج مس با این روش به سه مرحله زیر تقسیم می‌شود:

• برشته کردن

در اولین مرحله از این روش، ماده اولیه که شامل مس، آهن و گوگرد است را با اکسیژن می‌سوزانند که درنتیجه این واکنش‌ها، اکسید آهن و سولفید مس به دست می‌آید.

• تولید میت (matte)

محصول به دست آمده در فرآیند ابتدایی را به درون کوره برده و می‌سوزانند. به دنبال این سوختن، ترکیبات مختلفی شامل اکسید آهن و سولفید مس به دست می‌آید. این ترکیبات به راحتی با یکدیگر ادغام شده و ترکیب یکدست می‌شود. همچنین، برای اینکه بتوان سولفید آهن را به راحتی جدا کرد، به ترکیبات به دست آمده در زمان سوختن سیلیس اضافه می‌کنند تا در دمای بالا و واکنش با FeO سولفید آهن جدا شود. به مواد تولیدشده در این بخش میت گفته می‌شود.

• تبدیل میت به آندهای مس

در مرحله سوم از انجام روش پیرو متالورژی، در دستگاهی به نام کان ویتور، میت به دست آمده در مرحله قبل را همراه با مقداری اکسیژن اضافی ترکیب می‌کنند. کان ویتورها استوانه‌ای مدور هستند که از دیواره‌های آن‌ها اکسیژن خارج می‌شود. FeO حاصل‌شده در این مرحله با حرکت استوانه‌‌ای دستگاه با اضافه کردن SiO2 جدا می‌شود. مسی که از این فرآیند و طی این واکنش‌ها به دست آمده، ناخالص بوده و در حال حاضر نیز خواص مورد نظر را ندارد.