فوب (FOB)
فوب(FOB) به معنی قیمت تا لحظه تحویل روی کشتی است. البته بنابر قوانین بین‌المللی در شرایط فوب فروشنده وظیفه دارد تمامی هزینه‌های کالا را تا محل حمل اصلی (با کشتی یا هواپیما یا راه آهن) متقبل شود. همچنین، تمامی هزینه‌های بعد از این مرحله اعم از کرایه حمل، بیمه، تعرفه‌های وارداتی و ... را خریدار عهده‌دار می‌شود. مفهوم قیمت‌گذاری بر پایه فوب خلیج فارس به معنای قیمتی است که زمان تحویل به کشتی در این منطقه پرداخت می‌شود. در ادامه با اصطلاحات در این زمینه بیشتر آشنا می‌شوید.
فوب (FOB) چیست؟
فوب (FOB) یکی از اصطلاحاتی است که در قوانین تجارت بین‌المللی وجود دارد و مربوط به حوزه حمل‌ونقل کالا می‌شود. قبل از بررسی این اصطلاح، باید بدانید که FOB کوتاه‌شده عبارتFreight On Board بوده و به «حمل تا روی عرشه» اشاره دارد. تاریخچه فوب به زمانی بازمی‌گردد که کشتی‌های بادبانی در زمینه حمل دریایی فعالیت می‌کردند و بار به‌صورت دستی توسط کارگران به عرشه منتقل می‌شد. البته با گذشت زمان، استفاده از این واژه تغییرات زیادی داشت و تعاریف متفاوتی برای آن در کشورهای مختلف شکل گرفت. درهرحال، این واژه بین‌المللی تشریح‌کننده شرایط حمل‌ونقل و هزینه‌های مربوط به آن است.
هزینه های مرتبط با FOB
فوب (FOB) بیانگر این است که فروشنده باید کالا را بر روی عرشه کشتی، به خریدار تحویل دهد؛ به‌عبارتی، فروشنده باید به تعهدات خود در رابطه با تحویل کالا پایبند باشد. درکل، هزینه‌های مرتبط با انتقال کالا یا آهن آلات از انبار فروشنده تا انبار خریدار شامل هزینه‌های حمل تا بندر مبدا، بارگیری محموله به کشتی، هزینه حمل تا بندر مقصد، هزینه تخلیه بار، هزینه بیمه و همین‌طور هزینه انتقال تا انبار خریدار می‌شود که بخشی از آن برعهده فروشنده است و مابقی نیز توسط خریدار پرداخت می‌شود. معمولا تمام هزینه‌های حمل از انبار مبدا تا انتقال آن بر روی کشتی برعهده فروشنده است و خریدار نیز باید سایر هزینه‌های جابه‌جایی بار، از انتقال به انبار مقصد گرفته تا تخلیه بار و هزینه بیمه را بپردازد.
حالت های مختلف حمل با شرایط FOB چیست؟
گاهی‌اوقات، ممکن است شرایط حمل فوب (FOB) حاوی جزئیاتی باشد که منجر به تغییراتی در وضعیت کلی آن شود. این شرایط را اغلب در پیش‌فاکتور (PI) و بارنامه (BL) ثبت می‌کنند.
- FOB Origin, Freight Prepaid: به این معنا است که فروشنده هزینه انتقال کالا را پرداخت می‌کند و خریدار هم باید بیمه کالا را بپردازد.
- FOB Origin, Freight Collect: به این معنا است که تمام هزینه‌های حمل بار از انبار مبدا تا مقصد به‌علاوه بیمه توسط خریدار پرداخت می‌شود.
- FOB Origin, Freight Prepaid, & Charged Back: فروشنده هزینه حمل‌ونقل را پرداخت نمی‌کند؛ اما مبلغ آن به فاکتور اضافه می‌شود. درواقع، خریدار هزینه حمل بار را در فاکتور پرداخت می‌کند. بیمه کالا نیز برعهده خریدار است.
- FOB Destination, Freight Prepaid: در این شرایط، کلیه هزینه‌های مربوط به حمل‌ونقل از مبدا تا مقصد و بیمه توسط فروشنده پرداخت می‌شود.
- FOB Destination, Freight Collect: خریدار هزینه حمل کالا را در زمان تحویل، پرداخت می‌کند و مسئولیت حمل و بیمه به فروشنده سپرده می‌شود.
- FOB Destination, Freight Collect, and Allowed: در این مورد، هزینه حمل به فاکتور اضافه می‌شود و خریدار ملزم به پرداخت آن است. فروشنده نیز مسئول انتقال کالا تا مقصد موردنظر خریدار است.
نقش و اهمیت اصطلاح فوب (FOB) در تجارت بین‌المللی
فوب (FOB) یکی از اصطلاحات مهم تجارت بین‌المللی است که شرایط و ضوابط حمل بار را تعیین می‌کند؛ این اصطلاح از دهه‌های گذشته تا به امروز توسط تجار استفاده می‌شود. ضمنا، FOB دارای چندین تبصره است که باید توسط طرفین معامله رعایت شود. اینکه هزینه‌های حمل بار و بیمه کالا توسط خریدار یا فروشنده پرداخت شود، مبحثی است که در فوب مشخص می‌شود. بنابراین، می‌توان گفت که فوب توافق‌نامه‌ای است که باید به تایید فروشنده و خریدار برسد و نهایتا، مسئولیت هر یک از معامله‌گران در آن تعیین شود. درهرحال، انتظارات را باید به صراحت بیان کنند تا حمل بار از مبدا تا مقصد طبق خواست طرفین انجام بگیرد.
