سپری چیست و انواع آن

سپری یا پروفیل T شکل یکی از مقاطع پرکاربرد فولادی در صنعت ساختمان‌سازی و سازه‌های فلزی است. این مقطع به‌دلیل شکل ظاهری خاص خود که شبیه حرف T انگلیسی است، به نام پروفیل سپری نیز شناخته می‌شود. سپری در عین شباهت ظاهری به نبشی، کاربرد و عملکرد متفاوتی دارد و معمولاً در اتصال ستون‌ها، در و پنجره‌ها، سقف‌ها، نرده‌ها و سازه‌های سبک و سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله به‌طور جامع بررسی خواهیم کرد که سپری چیست، چه انواعی دارد و در چه پروژه‌هایی بیشترین کارایی را از خود نشان می‌دهد.

سپری از بال و جان باریک و بلند ساخته می‌شود و به دلیل شکل ظاهری آن که شبیه به حرف T است به پروفیل T نیز معروف است. این محصول صنعتی و ساختمانی به دو صورت فابریک و پرسی تولید می‌شود؛ حتی در بعضی موارد تیرآهن را از وسط به صورت طولی برش می‌دهند و بدین صورت سپری را تولید می‌کنند.

پروفیل سپری چیست؟

سپری یا پروفیل T از مقاطع پرکاربرد فولادی در صنعت ساختمان است که از بال و جان باریک و بلند تشکیل می‌شود و به‌دلیل شباهت ظاهری به حرف T انگلیسی، به این نام شناخته می‌شود. این محصول در دو نوع فابریک و پرسی تولید می‌شود؛ نوع فابریک طی فرآیند نورد گرم شکل می‌گیرد و نوع پرسی از برش تیرآهن به‌دست می‌آید.

در پروژه‌هایی با اتصالات مقاوم، از تیرآهن‌های سنگین یا هاش برای ساخت سپری استفاده می‌شود. از مهم‌ترین کاربردهای آن می‌توان به ساخت گاردریل اشاره کرد؛ برای آشنایی بیشتر پیشنهاد می‌شود مقاله گاردریل چیست را مطالعه کنید.

جنس سپری معمولاً از آهن، فولاد، آلومینیوم یا استیل است و در ضخامت‌های ۰.۹ تا ۲.۵ میلی‌متر تولید می‌شود. با تغییر ضخامت، قیمت سپری نیز متفاوت خواهد بود. این مقاطع با طول ۶ تا ۱۲ متر و در دو نوع لبه‌گرد و لبه‌تیز مطابق استاندارد جهانی تولید می‌شوند.

معرفی انواع سپری

سپری‌ها از جنس آهن، مس، آلومینیوم، برنج و استیل هستند و همانطور که در بالا گفته شد از لحاظ ظاهری به دو صورت تقسیم و تولید می‌شوند. در روش تولید هم به دو دسته‌ی نورد گرم و نورد سرد تقسیم می‌شوند. در روش نورد گرم از دستگاه‌های پیشرفته و و تکامل یافته‌ استفاده می‌کنند و اگر وزن را معیار قرار دهیم، نورد گرم در بین فرآیندهای تولیدی در صدر جدول قرار می‌گیرد. 

این روش در مقایسه با روش نورد سرد متداول‌تر است و در تولید قطعات مرغوب، قیمت سپری در این روش نسبت به روش نورد سرد کمتر است و به دلیل همین صرفه‌ اقتصادی، بیشتر به روش نورد گرم تولید می‌شوند. تولیدهایی که به روش نورد گرم انجام می‌گیرند، به شکل و اندازه‌ استانداردهای متعارف این مقاطع فولادی هستند.
برخی از این استانداردها عبارتند از: DIN EN 10055 ،DIN59051 و DIN1022

• سپری آلومینیومی

از سپری‌های آلومینیومی بیشتر در موارد روکاری، سقف‌های کاذب، حمام‌ها و آشپزخانه‌ها استفاده می‌شود و به دلیل استحکام مناسب و به آسانی تمیز شدن آن، در طراحی فروشگاه‌ها و به طور کلی معماری مدرن نیز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. پروفیل سپری آلومینیوم مانند سایر انواع آن، با دو روش فابریک و پرسی تولید می‌شود که نوع پرس کیفیت کمتری دارد؛ همچنین در دو حالت لبه‌تیز و لبه‌گرد موجود است.

• سپری آهنی

انواع سپری‌های آهنی موجود در بازار مشتمل بر دو نوع است:

• سپری آهنی فابریک
• پروفیل سپری آهنی فابریک، پروفیلی T شکل است که پس از طی مراحل نورد به شکل سپری در می‌آید. ابعاد این پروفیل، دارای عرض و ضخامت بال و جان و همچنین وزن محصول تولید شده، بر طبق استاندارد آلمان یا همان جدول اشتال است. البته خود پروفیل‌ها هم انواع مختلفی دارند که قیمت پروفیل در بازار بر اساس نوع آن مشخص می‌شود.
•  
• سپری آهنی نوردی
• پروفیل سپری آهنی نوردی، پروفیلی با شکل هندسی است و تفاوتش با انواع آهنی فابریک، در وزن کمتر است و در نتیجه مقاومت کمتری نیز دارد و در مواردی استفاده می‌شود که ابعاد اولویت و اهمیت بیشتری داشته باشد. اما دسته‌بندی سپری‌های آهنی به همین ‌جا ختم نمی‌شود و از لحاظ شکل ظاهری مقطع نیز به سه دسته مختلف تقسیم می‌شوند:
•  
• سپری با اضلاع متساوی که عرض و ارتفاع آن‌ها برابر است.
• سپری با اضلاع نامتساوی که درآن‌ها ارتفاع نصف عرض است.
• سپری با ارتفاع زیاد

• پروفیل 507 یا سپری 507

پروفیل 507 که به عنوان پروفیل سپری نیز معروف است در واقع پروفیل با مقطع مربعی از جنس فولاد st37 با ضخامت معمولا 2 میلی‌متر است که در ساخت درب و پنجره کاربرد دارد. از آنجایی‌که این محصول با ورق سیاه تولید شده است، تغییرات قیمت ورق st37 بر نرخ این مقطع اثرگذار است.

ابعاد پروفیل سپری

ضخامت سپری‌ها، معمولا بین 0/9 تا 2/5 میلیمتر است اما در اکثر مواقع از ضخامت 2 میلیمتر آن استفاده می‌شود. به طور کل ابعاد این مقطع فولادی به این شکل است که اگر به طور مثال اندازه لبه آن 100 میلی‌متر باشد به عنوان سپری نمره 10 محسوب می‌شود. و در آخر نیز می‌بایستی به طول این محصول توجه کنیم که به طور معمول بین  6 تا 12 متر است.

کاربرد سپری در صنایع مختلف

سپری از آن دسته مقاطع فولادی است که امروزه به شدت مورد توجه قرار گرفته است و در صنعت ساختمان‌سازی و به طور کلی در صنعت بسیار استفاده می‌شود. اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، در دور و اطرافمان، نمونه‌های زیادی از کاربرد آن‌ها را می‌توانیم بیابیم. با این حال، در ادامه نمونه‌هایی از استفاده‌ آن را مرور خواهیم کرد تا برای شما ملموس‌تر شود:

• برای اتصال پل‌ها به ستون‌ها
• ستون و خرپا (سازه‌های صلب از واحدهای مثلثی شکل)
• برای ساخت انواع در و پنجره
• برای استحکام در اسکلت گلخانه‌ها
• در سقف‌های شیشه‌ای و ساخت سازه‌های فلزی
• به عنوان قطعه در سقف‌های کاذب
• نماکاری خشک یا خشکه چینی
• به عنوان مهارکننده در ساختمان‌ها
• صنعت سدسازی
• در گاردریل‌ها (کنار اتوبان، کنار پل و..)
• سقف‌های نورگذر
• برپایی زیرسازی‌های فلزی
• کلاف‌بندی دیوارهای بنایی (وال پست)

کاربردهای سپری گاها باعث می‌شود که آن را با نبشی اشتباه بگیرید برای آشنایی بیشتر با تفاوت‌های این مقطع با نبشی ‌می‌توانید از مقاله نبشی و سپری چه تفاوت‌هایی دارند؟ کمک بگیرید.

استفاده از سپری فلزی و آهنی در صنعت و ساختمان سازی

سپری فلزی و آهنی به‌عنوان یکی از مقاطع مهم فولادی، نقشی اساسی در شکل‌گیری سازه‌های مقاوم و ایمن دارد. این پروفیل T شکل، به‌دلیل ترکیب استحکام بالا و وزن مناسب، در بخش‌های مختلفی از ساختمان‌سازی مانند درب و پنجره، ستون، اتصالات سازه‌ای و اسکلت فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صنایع نیز از سپری برای ساخت سازه‌های فلزی سبک، شاسی ماشین‌آلات، تجهیزات صنعتی و حتی گاردریل‌های جاده‌ای بهره گرفته می‌شود.

به لطف ویژگی‌هایی چون قابلیت جوش‌پذیری، تحمل بارهای فشاری و کششی بالا و تنوع در ضخامت و ابعاد، سپری آهنی توانسته جایگاهی پایدار در میان مقاطع فولادی پیدا کند. این ویژگی‌ها سبب شده که امروزه از آن نه‌تنها در پروژه‌های عمرانی شهری، بلکه در صنایع سنگین و زیرساختی نیز استفاده شود.