استیل بگیر و نگیر جیست؟

به فولاد زنگ نزنی که خاصیت جذب توسط آهن ربا را داشته باشد استیل بگیر و به فولاد زنگ نزنی که توسط آهن ربا جذب نشود استیل نگیر می گویند. در حالت کلی (جنبه بازاری) فولادهای زنگ نزن سری ۳۰۰  (مانند ۳۰۴ و ۳۱۶ ) دارای کروم و نیکل هستند که منجر به نگیر بودن استیل می شوند. نیکل از تشکیل ساختار فریتی جلوگیری می­کند و این درحالی است که استیل های سری ۴۰۰ تنها دارای کروم است که خاصیت مغناطیسی فولاد زنگ نزن را حفظ می کند. تمامی مقاطع فولاد ضد زنگ مثل ورق، لوله و پروفیل استیل می‌توانند در این دو دسته طبق‌بندی شوند.

به‌طور عادی فولاد زنگ نزن ۳۰۴ به دلیل اینکه بعد از عملیات حرارتی ساختار آستنیتی دارد، نگیر است. اما در این حال باز ۳۰۴ بگیر هم داریم که به دلیل فرآیند کارسرد تبدیل به فنر با استحکام بالا می‌­شود. ساختار این نوع استیل از آستنیت به مارتنزیت تبدیل می‌­شود که ماهیت فرومغناطیسی دارد.

به‌طورکلی، ورق استیل بگیر به سه دسته تقسیم می‌شود که در انواع ورق استیل 410، 420 و 430 دسته‌بندی می‌شوند. ورق‌های استیل نگیر نیز در 6 دسته، تقسیم‌بندی می‌شوند که برای خرید هرکدام از این مقاطع فولادی لتزم است از قیمت ورق استیل مطلع شوید.

استیل بگیر چیست؟

ورق‌های فولادی ضد زنگ از نوع فریتی را ورق استیل بگیر می‌گویند. به دلیل وجود آهن با ساختار BCC و فلز کربن و کروم در این ورق‌ها، به راحتی جذب آهنربا شده و از این رو، آن‌ها را استیل بگیر می‌نامند. 410، 420 و 430 از مهم‌ترین گریدهای ورق استیل بگیر هستند.

استیل بگیر به دلیل مقاومت در برابر فرسودگی، زنگ زدگی و ... معروف شده است و به دو سری 200 و 300 تقسیم‌بندی می‌شود. سری 300 دارای دست کم 8 درصد نیکل است؛ در صورتی که در سری 200، نیکل با آلیاژهای ارزان‌تری مانند نیتروژن و منگنز جایگزین شده است.

استیل‌های بگیر با ساختار فریتی دارای خاصیت مغناطیسی هستند. این نوع استیل از افزودن کروم به ترکیب شیمیایی آلیاژ تشکیل شده و با افزودن کربن به عنوان عنصر آلیاژی اصلی سخت می‌شوند. لازم به ذکر است افزودن کربن به فولاد فریتی باعث تغییر ساختار فولاد به مارتنزیتی شده و اغلب از این فولاد در کاربردهای ساخت کارد و چنگال استفاده می‌شود.

استیل نگیر چیست؟

ورق استیل نگیر، نوعی فولاد زنگ نزن از خانواده آستنیتی است که به دلیل داشتن ساختار آستنیتی و مقدار بالای نیکل در ترکیب خود، خاصیت مغناطیسی ندارد و توسط آهنربا جذب نمی‌شود. این ویژگی باعث شده است که ورق‌های استیل نگیر در برابر خوردگی مقاومت بالایی داشته باشند و گزینه‌ای ایده‌آل برای استفاده در محیط‌های مرطوب و خورنده باشند. از میان گریدهای مختلف این نوع استیل، گریدهای 304 و 316 بیشترین کاربرد را در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، دارویی و دریایی دارند.

استیل نگیر یا آستنیتی دارای 16 الی 26 درصد کروم و 35 درصد نیکل هستند. از این نوع استیل به دلیل مقاومت عالی در برابر خوردگی، معمولا در ساخت هواپیما و همچنین صنایع غذایی و لبنی استفاده می‌شود.

تفاوت استیل بگیر و نگیر چیست؟

اصلی‌ترین تفاوت استیل بگیر و نگیر، از زیرساخت متفاوت آن‌ها ناشی می‌شود. جایی که استیل بگیر از زیرساخت فریتی استفاده می‌کند و استیل نگیر، از نوع فولاد آستنیتی است. ورق آستنیتی در برابر سخت‌کاری و حرارت، مقاومت ندارد و در مقابل، ورق فریتی به خوبی برای این کاربردها، بهینه شده است.

 در ادامه، به سایر تفاوت‌های این دو استیل اشاره خواهیم کرد:

• استیل‌های بگیر در برابر خوردگی از خود مقاومت نشان نمی‌دهند؛ این در حالیست که استیل نگیر یا همان آستینت، به دلیل وجود عنصر نیکل، بهترین انتخاب برای مقاومت در برابر خوردگی به شمار می‌روند.
• ورق‌های استیل بگیر به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و اکسیداسیون بالا، خیلی سخت مشتعل می‌شوند. به همین دلیل، گاهی به آن‌ها ورق نسوز هم گفته می‌شود.
• ورق‌های استیل بگیر در مواردی همچون خودروسازی، ساخت لوازم خانگی، کابینت‌های یخچال و ... کاربرد دارند. در حالی که استیل نگیر برای ساخت تانکرها، کپسول‌ها، مخازن آب و ... مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• قیمت استیل بگیر در مقایسه با ورق‌های نگیر، مقداری کمتر است.
•   ...

برای ساخت ورق استیل، فرایندی وجود دارد که هرکسی ممکن است قصد داشته باشد از آن مطلع شود به همین سبب اگر با این پروسه آشنایی ندارید لازم است تا فرآیند تولید ورق استیل را مطالعه کنید.

گریدهای استیل بگیر و نگیر

به طور کلی، ورق‌های استیل بگیر به سه گرید زیر تقسیم می‌شوند:

• ورق استیل 430
• ورق استیل 410
• استیل 420

استیل‌های نگیر کاربردهای گسترده‌تری نسبت به استیل‌های بگیر دارند. برای این منظور کافی است به گریدهایی همچون 304 و 316 که جزو معروف‌ترین فولادهای ضد زنگ آستنیتی هستند اشاره کنیم. بااین‌حال، این دسته از فولادهای ضد زنگ تنوع بیشتری داشته و مهم‌ترین ورق‌های استیل نگیر شامل موارد زیر می‌شوند:

• ورق استیل 304 و 304L
• ورق استیل 316 و 316L
• ورق استیل 309 و 309S
• ورق استیل 310 و 310S
• ورق استیل 321

انواع ورق استیل بگیر و نگیر

منظور از انواع ورق استیل بگیر و نگیر، در حقیقت همان گریدهای مختلف این دو استیل هستند که در بالا به صورت اجمالی به آن‌ها اشاره شد. در ادامه، هر کدام از این گریدها را کمی بیشتر بررسی خواهیم کرد:

• ورق استیل بگیر 430

این ورق مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی ناشی از اسیدهای آلی دارد. همچنین در مقابل حرارت تا 870 درجه سانتی‌گراد و اکسیداسیون تا 815 درجه سانتی‌گراد، به خوبی مقاومت می‌کند.

• ورق استیل بگیر 420

در ساخت این ورق‌ها از 12 درصد کروم استفاده شده و به همین دلیل، به خوبی در برابر خوردگی، از خود مقاومت نشان می‌دهند. این ورق استیل، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای ساخت چاقو به شمار می‌رود.

• ورق استیل بگیر 410

این ورق فولادی ضد زنگ بسیار سخت، تا دمای 650 درجه سانتی‌گراد در برابر حرارت، از خود مقاومت نشان می‌دهد. این استیل به خوبی در برابر آب شیرین، هوای خشک، مواد قلیایی و ... مقاوم است.

• ورق استیل نگیر 304

این ورق در ساختار خود دارای حداقل 18 درصد کروم و 8 درصد نیکل است. این گرید یک فولاد آستنیتی بوده و در محیط‌های مغناطیسی، واکنش بسیار کمی از خود نشان می‌دهد.

• ورق استیل نگیر 316

فولاد زنگ نزن ۳۱۶ یک فولاد آلیاژسازی شده با عنصر مولیبدن است. این فولاد نیز در برابر میدان مغناطیسی واکنش ناچیزی نشان می‌دهد. فولاد ۳۱۶  نگیر را در مواردی استفاده می‌کنند که به فلز غیرمغناطیسی نیاز باشد.

استیل بگیر و نگیر از نظر کاربرد و قیمت

همان‌طور که اشاره شد، استیل بگیر از قیمت کمتری نسبت به ورق‌های نگیر برخوردار بوده و در تولید برخی از قطعات خودرو، وسایل فلزی غذاخوری  درهای ماشین لباسشویی، سینک، کارد و چنگال، ماشین ظرفشویی و دیگر وسایل آشپزی، دکل‌های نفتی و ... کاربرد دارد.

از سویی دیگر، ورق استیل نگیر کاربردهای گسترده‌تری نسبت به ورق بگیر دارد و در ادامه، به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• تجهیزات پردازش شیمیایی
• صنایع غذایی
• دسته‌بندی محصولات لبنی و آشامیدنی
• تولید قطعات کوره
• تجهیزات دارویی
• تجهیزات عکاسی
• قطعات دریچه و پمپ
• سیکل‌های حرارتی
• مشعل‌ها
• پالایشگاه نفت
• لوله کشی
• پنکه
• ...

مهم‌ترین نکات در زمان خرید استیل بگیر و نگیر

مهم‌ترین نکته‌ای که باید در زمان خرید استیل بگیر و نگیر به آن توجه شود، کاربرد آن‌ها است. استیل بگیر برای مواردی که خاصیت مغناطیسی مورد نیاز است، کاربرد دارند و در کاربردهای صنعتی، باید به سراغ استیل آستنیتی یا همان نگیر بروید. توجه به گرید هر کدام از این ورق‌ها با توجه به درصد آلیاژهای مختلف آن‌ها نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در نهایت و برای اطمینان بیشتر، حتما قبل از خرید، با مشاورین متخصص در این زمینه، مشورت نمایید.