اسپیسر میلگرد چیست؟ بررسی مزایا و انواع آن
اسپیسر میلگرد یکی از تجهیزات ضروری در صنعت ساختمان است که وظیفه اصلی آن ایجاد فاصله استاندارد بین میلگرد و قالب بتن است؛ فاصلهای که اگر بهدرستی تأمین نشود، مقاومت سازه، دوام بتن و عملکرد آرماتوربندی با مشکل مواجه خواهد شد. واژه اسپیسر در لغت به معنای فضاساز است و دقیقاً بر همین نقش کلیدی در اجرای سازههای بتن مسلح تأکید میکند. یکی از مهمترین ضعفهای سازههای بتنی، نفوذ عوامل مخربی مانند رطوبت و یونهای خورنده به آرماتور است؛ مشکلی که با استفاده صحیح از اسپیسر میتوان تا حد زیادی از آن جلوگیری کرد. در این مقاله به بررسی اسپیسر میلگرد، کاربرد و انواع آن میپردازیم.
اسپیسر میلگرد چیست و چه کاربردی دارد؟
اسپیسر میلگرد یک فاصلهنگهدار تخصصی در سازههای بتن مسلح است که وظیفه آن ایجاد پوشش بتنی استاندارد روی آرماتور و جلوگیری از تماس مستقیم میلگرد با عوامل خورنده محیطی است. نفوذ اکسیژن، رطوبت، کلر و سولفاتها یکی از مهمترین دلایل تخریب اتصال میلگرد و کاهش دوام بتن است؛ بهویژه زمانی که ضخامت پوشش ناکافی باشد. براساس مطالعات، هر چند میلیمتر کاهش در این پوشش میتواند سالها از عمر مفید سازه کم کند و هزینه نگهداری را افزایش دهد.
استفاده از اسپیسر باعث میشود بتن در اطراف میلگرد بهطور یکنواخت قرار گیرد، از زنگزدگی جلوگیری شود و عملکرد سازهای مجموعه بهبود یابد. اسپیسرهای پلاستیکی و دیگر انواع موجود در بازار، در فونداسیون، ستون، دیوار، سقف و سایر بخشها کاربرد دارند و کمک میکنند تا سرمایهگذاری انجامشده برای قیمت میلگرد و عملیات آرماتوربندی، به نتیجه کیفی و ماندگار برسد.
انواع اسپیسر میلگرد
اسپیسر میلگرد که با نام دیگر فضاساز میلگرد نیز شناخته میشود، براساس جنس، اندازه و کاربرد به انواع مختلفی تقسیمبندی میشود. در ادامه انواع اسپیسر میلگرد را معرفی میکنیم:
انواع اسپیسر میلگرد براساس جنس
فضاسازهای میلگرد معمولا در 3 جنس مختلف ساخته میشوند که هر یک از ویژگیهای منحصربهفردی برخوردار است. در ادامه جنسهای مختلف اسپیسر، ذکر شده است:
- اسپیسر بتنی: این نوع فضاساز از نفوذ آب جلوگیری کرده و میزان چسبندگی به آرماتور را افزایش میدهد.
- اسپیسر پلاستیکی: اسپیسر پلاستیکی میلگرد سبک وزن بوده و بهراحتی نصب میشود. این نوع از افتادگی یا حرکت میلگردها هنگام بتنریزی جلوگیری میکند.
- اسپیسر فلزی: فضاساز فلزی معمولا از فولاد ضد زنگ یا گالوانیزه ساخته شده و در افزایش مقاومت، دوام و یکپارچگی سازه نقش مهمی ایفا میکند.
انواع اسپیسر میلگرد براساس اندازه
فضاسازهای میلگرد در اندازههای مختلفی عرضه میشوند تا نیازهای مختلف پروژههای ساختوساز را برآورده سازند. انواع اسپیسر براساس اندازه شامل موارد زیر است:
- اسپیسر سهسانتی: معمولا در زمانی که حجم بتنریزی کم باشد، از فضاساز سهسانتی استفاده میشود.
- اسپیسر پنجسانتی: این نوع نسبت به اسپیسر سهسانتی، فاصله بیشتری بین آرماتور و بتن ایجاد کرده و از خوردگی میلگرد جلوگیری میکند.
- اسپیسر هفتسانتی: از فضاساز هفتسانتی در ساخت تونل و پروژههای عمرانی که به بتنریزی سنگینی نیاز دارند، استفاده میشود.
انواع اسپیسر میلگرد ازنظر کاربرد
یکیدیگر از دستهبندیهای فضاساز میلگرد، تقسیمبندی آنها ازلحاظ نوع کاربرد است. در ادامه به بررسی انواع اسپیسر میلگرد براساس تکیهگاه و کاربرد میپردازیم:
- هاردفیکس: از میلگردهای سایز 18 تا 32 برای این منظور استفاده میشود. این ابزار برای شبکههای مش با تراکم بالا کاربرد دارد.
- ماکس فیکس: این نوع اسپیسر برای سازههای نیمه سنگین با وزن متوسط استفاده میشود. سایز 8 تا 22 میلگرد برای این منظور مناسب هستند.
- مینی فیکس: این نوع بیشتر در کف و سقف ساختمان کاشته میشود.
- ساید فیکس: از این نوع فضاساز بیشتر برای قرار دادن میلگرد با حداکثر قطر 25 میلیمتر استفاده میشود.
- یوفیکس: اسپیسر یوفیکس توانایی تحمل 200 کیلوگرم بار را دارد و از پایداری مناسبی برخوردار است. بههمیندلیل، در عرشه فلزی کاربرد دارد.
اهمیت استفاده از فضاساز میلگرد در سازه ها
در سازههای بتنمسلح، فضاساز میلگرد نقشی فراتر از یک قطعه ساده ایفا میکند؛ چون همین فاصلهنگهدار است که پوشش بتنی صحیح را ایجاد کرده و از تماس مستقیم میلگرد با رطوبت، یونهای خورنده و عوامل مخرب جلوگیری میکند. زمانیکه پوشش بتن یکنواخت نباشد، اتصالات میلگرد سریعتر دچار خوردگی شده و مقاومت سازه در برابر بارهای ثقلی و محیطی کاهش مییابد. بهکارگیری فضاساز مناسب، نهتنها عمر سازه را افزایش میدهد، بلکه باعث میشود هزینههای مرتبط با تعمیرات، ترمیم و حتی مصرف مجدد میلگرد به حداقل برسد. این قطعه کوچک در اجراهای فونداسیون، ستون، دیوار، تیر و سقف عملکردی حیاتی دارد و تضمین میکند کیفیت نهایی سازه با استانداردهای مهندسی منطبق باشد.
