صورت حساب الکترونیک
در سال های اخیر با تلاش تعداد قابل توجهی از مودیان مالیاتی برای ایجاد صورتحساب های جعلی و یا عدم ثبت معاملات فصلی به منظور فرار مالیاتی و فرار از پرداخت مالیات های قانونی، اقدامات مختلفی از سوی دولت و سازمان امور مالیاتی کشور صورت گرفته است. مهمترین آنها تصویب قانون پایانه فروش و نظام مالیات دهندگان است.
بر اساس این قانون، مودیان موظف به ورود به سامانه و ثبت اطلاعات فروش خود و صدور صورتحساب مالیاتی الکترونیکی هستند و خریداران نیز موظفند در صورت صحت اطلاعات، این تراکنش های ثبت شده را در سامانه تایید کنند. در غیر این صورت مشمول جرایم مالیاتی مقرر در قانون خواهند بود.
در ویدیو زیر مدیر مالی آهن آنلاین، نحوه استفاده از صورت حساب الکترونیک و تغیرات حسابداری از حالت دستی به الکترونیک را به طور کامل توضیح داده است.
بنابراین با توجه به اهمیت الکترونیکی شدن صورتحساب مالیاتی برای صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی، در این مقاله ابتدا به این سوال که صورتحساب مالیاتی الکترونیکی چیست، پاسخ داده و سپس سامانه صورت حساب الکترونیکی مالیاتی را توضیح داده و در نهایت به بررسی مزیت های ثبت آن می پردازد.
صورت حساب الکترونیکی مالیاتی چیست؟
بر اساس ماده 169 قانون مالیات های مستقیم، صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی موظفند برای معاملات خود با اشخاص ثالث صورتحساب هایی شامل اطلاعات و شماره شناسایی مالیاتی خود و طرف مقابل صادر کنند. سپس مودیان باید صورت معاملات فصلی خود را به سازمان مالیاتی کشور ارائه کنند.
این در حالی است که در سال های اخیر مشخص شده است که تعداد قابل توجهی از مودیان با استفاده از داده های شبکه بانکی کشور و سایر نهادهای مالیاتی، با ایجاد صورتحساب های جعلی یا عدم ثبت آن، به دنبال فرار مالیاتی بوده اند. در نتیجه اقدامات مختلفی از سوی دولت و سازمان مالیاتی کشور صورت گرفته است که مهمترین و برجسته ترین آن تصویب قانون بیع پایانه ای و سامانه مودیان است.
این قانون تعهدات متعددی را برای صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی تعیین کرده است که مهمترین آنها الزام صدور صورتحساب مالیاتی الکترونیکی از طریق سامانه مؤدیان مالیاتی توسط فروشندگان کالا و خدمات بر اساس مقررات صدور صورتحساب و سپس در اختیار داشتن آنها است.
لازم به ذکر است که بر اساس ماده 7 قانون سامانه فروش پایانه و مودیان، صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه صورتحساب الکترونیکی مطابق مقررات صدور فاکتور به منزله ثبت معاملات فصلی است. بنابراین نیازی به ارسال صورتحساب معاملات فصلی جداگانه از طریق سامانه عملیات الکترونیکی امور مالیاتی tax.gov.ir نخواهد بود.
یکی دیگر از تعهدات مالیاتی که بر اساس قانون سامانه فروش پایانه و مودیان بر عهده برخی صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی است، اتصال دستگاه کارتخوان خود به سامانه سازمان امور مالیاتی کشور است. شایان ذکر است در حال حاضر مالیات مشخص و مجزایی به نام «مالیات کارتخوان» در نظام مالیاتی کشورمان وجود ندارد.
سامانه صورت حساب الکترونیکی مالیاتی
سازمان مالیاتی کشور در سال های اخیر سامانه ها و سایت های متعددی را برای تسهیل و تسریع خدمات مالیاتی به مودیان راه اندازی کرده است. نمونه هایی از این سامانه ها و وب سایت ها عبارتند از: سامانه عملیات مالیاتی الکترونیکی، درگاه ملی خدمات مالیاتی و سامانه پرداخت قبوض مالیاتی.
نیاز به سامانه اینترنتی برای ثبت صورتحساب های مالیاتی الکترونیکی بیشتر از سایر خدمات مالیاتی احساس می شود. زیرا همانطور که از نام آن پیداست، صورتحساب های مالیاتی الکترونیکی باید به صورت الکترونیکی صادر و ثبت شوند.
اما سازمان مالیاتی کشور ترجیح داده است به جای ایجاد و راه اندازی سامانه جدید ثبت الکترونیکی صورتحساب های مالیاتی، از سامانه ای قدیمی استفاده کند که امکان ثبت تراکنش ها توسط فروشندگان و تایید خریداران را فراهم می کند.
این سامانه با نام سامانه سامان در پایگاه اینترنتی oil169.ir قرار دارد و توسط ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای مبارزه با قاچاق فرآورده های نفتی و پتروشیمی راه اندازی شده است. از آن به عنوان سامانه ثبت تراکنش آنلاین نیز یاد می شود. معامله گران فرآورده های نفتی و مشتقات موظفند معاملات خود را طبق مقررات صدور فاکتور در این سامانه ثبت کنند که این امر با مساعدت بورس کالای ایران انجام می شود.
بنابراین سامانه الکترونیکی صورتحساب مالیاتی همانند سامانه ثبت آنلاین تراکنش به نشانی oil169.ir است که صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی که ملزم به ارائه صورتحساب معاملات فصلی هستند می توانند طبق مقررات صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی خود را ثبت کنند. فاکتورها
همچنین افرادی که در معاملات ثبت شده خریدار بوده اند نیز می توانند با مراجعه به سامانه الکترونیکی صورتحساب مالیاتی و یا سامانه ثبت آنلاین تراکنش، تراکنش خود را تایید کنند و اطلاعات ثبت شده توسط فروشندگان در سامانه قابل بررسی باشد.
مزایای صدور صورت حساب الکترونیکی مالیاتی
مودیان هنگام صدور صورتحساب مالیاتی الکترونیکی، مقررات مربوط به صورتحساب در سامانه را رعایت می کنند. با این کار نه تنها از جریمه های مالیاتی جلوگیری می کنند بلکه از مشوق های مالیاتی مختلف نیز بهره مند می شوند. در این بخش مزایای صدور صورتحساب مالیاتی الکترونیکی توضیح داده شده است که در زیر به آنها اشاره شده است:
تسهیلات ارائه شده در ماده 4 قانون فروش تجهیزات پایانه و سامانه مودیان: بر اساس ماده 4 قانون فروش تجهیزات پایانه و سامانه مودیان، صحت اطلاعات و اقدامات مؤدیانی که از طریق سامانه صورتحساب مالیاتی الکترونیکی صادر می کنند ضروری است. .
بدین ترتیب در صورت صدور صورتحساب مالیاتی الکترونیکی از طریق سامانه، ممیز مالیاتی تنها با استفاده از اطلاعات مربوط به صورتحساب الکترونیکی مالیاتی، بدون نیاز به مراجعه به دفاتر و اسناد مودیان، مالیات را تعیین می کند.
اما در صورتی که مؤدی از ثبت و صدور صورتحساب های مالیاتی الکترونیکی در سامانه خودداری کند، ممیز مالیاتی از کلیه دفاتر، اسناد و مدارک و سوابق مؤدی بازدید و بر اساس اطلاعات مندرج در آن مالیات محاسبه می کند. این ممکن است منجر به مبلغ مالیاتی بسیار بالاتری نسبت به زمانی شود که مالیات دهنده خودش فاکتور را صادر کرده باشد. البته امکان اعتراض به این میزان مالیات در مراجع حل اختلاف مالیاتی وجود دارد.
عدم نیاز به ثبت صورتحساب معاملات فصلی در سامانه معاملات فصلی: مودیان مالیاتی که از طریق سامانه صورتحساب مالیاتی الکترونیکی صادر می کنند از ثبت اطلاعات مربوط به تراکنش ها در سامانه معاملات فصلی معاف خواهند بود.
عدم اعمال جریمه مالیاتی: در صورت صدور صورتحساب مالیاتی الکترونیکی از طریق سامانه، هیچگونه جریمه مالیاتی مربوط به عدم صدور صورتحساب مالیاتی الکترونیکی برای مؤدی اعمال نخواهد شد.
بر اساس ماده 22 قانون فروش تجهیزات پایانه و سامانه مودیان، عدم صدور صورتحساب مالیاتی الکترونیکی از طریق سامانه موجب جریمه ای معادل 10 درصد کل مبلغ فروش بدون صدور صورتحساب مالیاتی الکترونیکی و غیره می شود.
