نحوه اجرای نبشی کشی ساختمان چگونه است؟
همواره از مهم‌ترین مسائل روز بین‌المللی در صنعت ساختمان‌سازی، ایمنی آن است. زلزله، بادها، طوفان‌های شدید و دیگر مخاطرات شهری از جمله موارد تخریب‌کننده ساختمان‌ها هستند و در صنعت ساختمان‌سازی تلاش برای ایمن کردن ساختمان در برابر چنین تهدیداتی لازم و ضروری است. دیوارها از جمله اجزای آسیب‌پذیر در هر ساختمان به حساب می‌آیند و بنابراین مقاوم‌سازی آن‌ها با روش‌های مختلف (مثلا نبشی کشی)، از مراحل ضروری و حیاتی ساختمان‌سازی است.
شاسی‌کشی یکی از موفق‌ترین تلاش‌ها در جهت ایجاد سلامت و ایمنی در سازه‌ها به شمار می‌رود و امروزه از مراحل ضروری در ساخت انواع سازه‌ها است. این روش نیازمند اجرای اصولی و استاندارد است تا ساختمان را تا مدت‌های طولانی در برابر تخریب و فرسودگی مصون کند. همچنین شاسی‌کشی برای نمای ساختمان به عنوان زیرسازی عمل کرده و می‌تواند مانع جذب رطوبت به داخل ساختمان شود. علاوه بر این شاسی‌کشی در کیفیت و ظاهر نمای ساختمان نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.
شاسی‌کشی با پروفیل‌های متنوعی مانند کلاف، قوطی و ناودانی قابل اجرا است. اما نبشی از مهم‌ترین مقاطع در اجرای فرآیند شاسی‌کشی به شمار می‌رود. به اجرای فرآیند شاسی‌کشی با نبشی، نبشی‌کشی گفته میشود. نیروهای خارجی وارده به ساختمان و دیواره‌های آن، از طریق پروفیل نبشی به زمین منتقل میشود و همین امر سبب پایداری قابل توجه دیواره‌های سازه خواهد شد. در این مقاله از آهن‌آنلاین به شرح این فرآیند، نحوه اجرا، مقررات و ضوابط اجرای آن خواهیم پرداخت.
دیتیل اجرایی نبشی‌کشی برای قسمت‌های مختلف پروژه توسط گروه مشاور پروژه طراحی میشود. اما به طور کلی برای اجرای این فرآیند دو عدد نبشی را به کمک میلگرد به ضخامت دیوار می‌دوزند. سپس کل اجزا را مقاوم به زنگ‌زدگی کرده و توری مرغی می‌کشند و در نهایت دیوارهای غیرسازه‌ای و تیغه‌ها را داخل آن مهار می‌کنند.
نبشی کشی در ساختمان سازی
اجزای غیر سازه‌ای ساختمان مانند دیوارها باید به صورت اصولی و استاندارد با اسکلت اصلی ساختمان درگیر باشند. در غیر این صورت این اجزا با وقایعی مانند زلزله فرو می‌ریزند و خسارات مالی و جانی زیادی را به بار می‌آورند. زلزله کرمانشاه در آبان ماه ۱۳۹۶ از جمله این موارد بود که در اثر عدم ایجاد درگیری مناسب بین دیوار و اسکلت ساختمان باعث ایجاد خسارات شدیدی شد. همانطور که ذکر شد نبشی‌کشی ساختمان نوعی شاسی‌کشی محسوب میشود که در آن از مقطع نبشی استفاده میشود. پروفیل نبشی به دو صورت ۶ و ۱۲ متری در بازار به فروش می‌رسد و قیمت نبشی به سایز، برند و کارخانه تولیدی و کیفیت آن بستگی دارد.
استفاده از این پروفیل در سازه، از ساختمان در برابر تنش‌های خارجی وارده مراقبت می‌کند و باعث تقویت آن میشود. امروزه اجرای نبشی‌کشی در ساختمان‌های مختلف از جمله الزامی است و در صورتی که مهندس ناظر طبق نقشه‌های ساختمانی آن را اجرا نکند و بعدا زلزله و ریزش این دیوار باعث آسیب به فردی شود، مهندس ناظر به عنوان یکی از افراد مقصر شناخته خواهد شد. علت الزام به اجرای این فرآیند مطابق با آیین‌نامه ۲۸۰۰ است که بیان می‌کند لبه آزاد دیوارهای پیرامونی، در بازشوها، قسمت‌هایی که دیوار ادامه ندارد و نیز در دیوار جان‌پناه‌ها، باید مهار شوند.
استفاده از نبشی برای دیوارهای آجری و سفالی که امکان ریزش در آن‌ها وجود دارد، کاربرد زیادی داشته و همچنین در صورتی که درون برخی ستون‌ها پلیت قرار داده نشده باشد، استفاده از نبشی‌کشی جهت اتصال به ستون‌ها کاربرد خواهد داشت. علاوه بر این در ساختمان‌های با اسکلت فلزی نیز می‌توان از نبشی‌کشی استفاده کرد. اما در صورتی که دیوارها از جنس پنل باشند، نیازی به نبشی‌کشی نیست. زیرا میلگردهای موجود در دیوار، ایمنی کافی را جهت حفظ ساختاری سازه ارائه خواهند داد.برای آشنایی بیشتر با کاربردهای این محصول می‌توانید به صفحه کاربردهای نبشی مراجعه کنید. نبشی‌کشی از مهم‌ترین مراحل اجرای نما است. در ساختمان‌هایی که نمای آن‌ها دارای پستی و بلندی است، از شاسی‌کشی فولادی به عنوان زیرساز استفاده میشود. برای انجام این فرآیند از پروفیل آهنی، نبشی، پیچ و مهره استفاده و در انتها به اسکلت اصلی ساختمان وصل میشود. این فرآیند با ایجاد سطح زیرین صاف، زمینه را برای انجام مرحله نازک‌کاری فراهم می‌کند.
دیتیل نبشی کشی ساختمان
جزئیات نبشی‌کشی دیوارهای داخلی، خارجی و نمای ساختمان، توسط نقشه‌های دقیق تعیین میشود. در این قسمت به شرح نکات مهم قابل ذکر در این نقشه‌ها می‌پردازیم:
- در نبشی‌کشی قائم باید در فاصله‌های یک متر به یک متر توسط میلگرد آجدار نمره ۱۰، شاخک‌هایی را به نبشی جوش داد تا گیرداری مورد نیاز تیغه و نبشی‌کشی تامین شود و دیوار در زمان وارد شدن بارهای جانبی رفتاری یکدست از خود نشان دهد.
- جهت اتصال بهتر در نبشی‌کشی افقی با میلگرد نمره ۱۴ و بیشتر در فاصله‌های ۱ تا ۱/۵ متری به سقف اتصال داده میشود.
- مقاطع فولادی مورد استفاده در این فرآیند باید از جنس فولاد زنگ‌نزن باشد.
- جهت اتصال بهتر بین نبشی‌کشی و دیوار طرفین و جلوگیری از ترک خوردن ناشی از حرکت‌های جانبی ساختمان، در مرحله انجام نازک‌کاری، روی آن را با رابیتس یا توری مرغی می‌پوشانند و با سیم گالوانیزه محکم می‌کنند.
- نبشی‌کشی از نوع قائم باید به سازه متصل شود و چنانچه روی تیغه قرار گیرد، لبه پایینی آن را به شکل نبشی دو طرفه به تیر جوش می‌دهند
- اگر نبشی‌کشی قائم روی کف باشد، ابتدا باید یک عدد پلیت به کف رول بوت کرد و بعد نبشی‌کشی را روی آن به وسیله دو عدد نبشی جوش داد تا خوب متصل شود.
- در صورتی که طول دیوار بیش از ۶ متر باشد و طول آن از ۴۰ برابر ضخامت دیوار بیشتر باشد، به نبشی‌کشی عمودی نیاز است.
- در دیوارهای با ارتفاع بیش از ۳/۵ متر، نبشی‌کشی افقی قابلیت اجرا دارد.
تفاوت نبشی کشی و وال پست
وال پست (wall post) که نگهدارنده دیوار نیز نام دارد، عضوی غیرسازه‌ای محسوب میشود که میان‌قاب‌های سازه‌ای و غیرسازه‌ای و تیغه‌ها را به اسکلت ساختمان متصل می‌کند و همبستگی دیوارها را به همراه دارد. از سوی دیگر باعث مهار دیوار در برابر بارهای جانبی ناشی از وزن خود میشود. میان‌قاب‌ها دیوارهایی هستند که به واسطه اتصال یا عدم اتصال آن‌ها به سازه، به دو دسته میان‌قاب سازه‌ای و غیرسازه‌ای تقسیم می‌شوند. تیغه‌ها نیز دیوارهایی هستند که خارج از قاب‌های سازه‌ای اجرا می‌شوند. در واقع وال پست نوعی کلاف با طول‌های مشخص است و درگیری مناسب دیوار با اسکلت سازه را فراهم می‌آورد. وال پست می‌تواند با پروفیل‌های مختلفی مانند قوطی، ناودانی، مصالح فولادی و نبشی انجام شود. در واقع به اجرای وال پست توسط پروفیل نبشی، نبشی‌کشی گفته میشود. نبشی‌کشی از جمله مهم‌ترین و رایج‌ترین روش‌ها برای اجرای وال پست در ساختمان محسوب میشود. پروفیل نبشی به دو صورت افقی و عمودی در داخل دیوارها قرار می‌دهند و از طریق‌های مختلف به ستون و دیوار، سقف و کف متصل می‌کنند. نبشی قائم در ساختمان‌های فلزی از روی تیر طبقه پایین به پایین تیر طبقه بالا و از طریق جوش متصل میشود. نبشی افقی نیز در اسکلت دیوار به کار برده میشود و فشارهای وارده بر دیوار را به زمین منتقل می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع می‌توانید به مقاله وال پست چیست مراجعه کنید.
آموزش چگونگی نبشی کشی ساختمان
همانطور که در بخش‌های قبلی عنوان شد، بر اساس مقررات ملی ساختمان، دیوارهای با ارتفاع یا طول زیاد بایستی به طریقی کنترل شوند تا در هنگام ضربات شدید و یا زلزله به واسطه وزن خود تخریب نشوند. مطابق با آیین‌نامه، برای دیوارهای خارجی (پیرامونی)، اجرای نبشی‌کشی الزامی است. در حالی که برای دیوارهای داخلی، اجرای این فرآیند به طول و ارتفاع تیغه‌ها بستگی دارد. دیتیل اجرایی نبشی‌کشی برای قسمت‌های مختلف پروژه توسط گروه مشاور پروژه طراحی میشود. اما به طور کلی برای اجرای این فرآیند دو عدد نبشی را به کمک میلگرد به ضخامت دیوار می‌دوزند. سپس کل اجزا را ضد زنگ کرده و توری مرغی می‌کشند و دیوارهای غیرسازه‌ای و تیغه‌ها را داخل آن مهار می‌کنند. در این قسمت از مقاله به شرح نحوه و چگونگی اجرای نبشی‌کشی در قسمت‌های مختلف ساختمان خواهیم پرداخت.
نحوه نبشی کشی دیوارهای ساختمان
این فرآیند در ساختمان‌هایی با دیوارهای خارجی آجری به دو صورت می‌تواند انجام شود. در روش اول پیش از انجام بتن‌ریزی در ستون‌ها، پلیت‌هایی تعیین میشود تا برای جوش دادن نبشی از آن‌ها کمک گرفته شود. در روش دیگر می‌توان با استفاده از تفنگ‌های میخکوب و یا تسمه نبشی‌ها را به ستون‌ها متصل کرد. پس از اتصال نبشی به ستون‌ها، آن‌ها را به شکلی قرار می‌دهیم تا مقطع دیوار داخل نبشی قرار بگیرد. پس از این مرحله، میلگردهای عرضی را به میلگردهای طولی جوش داده و میلگردهای طولی را به نبشی‌ها جوش می‌دهند.
اجرای نبشی کشی نمای ساختمان
شاسی‌کشی یکی از مراحل اجرایی نمای ساختمان است که باعث ایجاد سطحی صاف میشود. نحوه اجرای این عملیات به نوع مصالح مورد استفاده در نازک‌کاری نمای ساختمان بستگی داشته و با توجه به طرح معماری مورد نظر، برجستگی‌ها و فرورفتگی‌های نما را می‌توان با استفاده از شاسی‌کشی فولادی ایجاد کرد. برای اجرای زیرسازی نما، ابتدا مصالح مورد استفاده تعیین میشود. برای مثال در شاسی‌کشی نماهای سنگی و سیمانی، از پروفیل نبشی و میلگرد با روکش‌های رابیتس استفاده میشود. پس از این مرحله با توجه به جزئیات اجرایی سازه و با برداشت دقیق از شرایط موجود، نقشه مورد نیاز تهیه میشود. سپس با توجه به نقشه‌های اجرایی و به کمک ریسمان‌کشی، تراز و میزان پیش‌آمدگی‌های زیرسازی، پیاده‌سازی میشود. پس از این مرحله، در صورت بتنی بودن سازه و عدم وجود پلیت در نمای سازه، باید پلیت‌های مورد نیاز را به وسیله بولت‌های مخصصوص روی بتن نما محکم کرد تا بتوان دستک‌های اولیه شاسی‌کشی را به آن‌ها جوش داد. با ایجاد تراز مورد نیاز جهت شاسی‌کشی، نبشی‌های افقی و عمودی را با توجه به نقشه اجرایی، نصب و جوشکاری می‌کنند و پس از آن در صورت نیاز به نصب توری رابیتس، زیرسازی آن که اغلب به کمک میلگرد انجام میشود، اجرا شده و توری‌های رابیتس را با سیم‌های مفتولی گالوانیزه خواهند بست.
ضوابط نبشی کشی ساختمان
نبشی‌کشی یکی از مراحل سفت‌کاری ساختمان بوده و دارای حساسیت‌های اجرایی و نظارتی خاصی است. این فرآیند از نظر نوع مصالح به دو دسته بتنی و فلزی تقسیم میشود که نوع بتنی آن در سازه‌های با مصالح بنایی و نوع فلزی آن در ساختمان‌های دارای اسکلت استفاده میشود. در این قسمت به شرح مهم‌ترین این ضوابط و مقررات می‌پردازیم.
- دیوارهای داخلی یا تیغه‌های با ارتفاع بیش از ۸/۱ متر، باید به طریق مناسبی مانند استفاده از وادارها، از نظر جانبی به سازه مهار شوند.
- حداکثر طول مجاز هر دیوار غیرسازه‌ای بین دو کلاف قائم، نباید از ۶ متر یا ۴۰ برابر ضخامت آن بیشتر باشد.
- حداکثر ارتفاع دیوار غیرسازه‌ای از تراز کف ۵/۳ متر است.
- لبه‌های قائم تمام دیوارهای غیرسازه‌ای باید مهار شوند.
- لبه‌های فوقانی دیوار غیرسازه‌ای که در تمام ارتفاع ادامه ندارد باید با کلاف فولادی یا ناودانی نمره ۶ یا معادل مقطع بتن مسلح یا چوبی که به دیواره سازه‌ای یا کلاف‌های احاطه‌کننده دیوار غیرسازه‌ای متصل باشد، مقید گردد.
دستمزد نبشی کشی ساختمان
دستمزد نبشی کاری ساختمان، بر اساس میزان متراژ، نوع نبشی، نوع ساختمان، تعداد واحد‌ها و یک سری عوامل دیگر متفاوت است اما به طور معمول از متری حداقل 50 تومان تا حدود متری 2 میلیون تومان در بازار دستمزد نبشی کاری در نظر گرفته میشود.
سخن پایانی
با توجه به مطالب عنوان شده، اهمیت بالای استفاده از نبشی‌کشی در ساختمان‌سازی مشخص میشود. نبشی‌کشی باعث مقاومت و ایمنی ساختمان در برابر فشارها و نیروهای خارجی وارده به دیوارها و نما شده و استقامت سازه را در مواجهه با خطراتی مانند زلزله بالاتر می‌برد. به طور کلی اجرای فرآیند نبشی‌کشی نیازمند رعایت دقیق قوانین و ضوابط مربوط به ساختمان‌سازی است. همچنین رعایت نکات ضروری و مهم در حین اجرای این فرآیند الزامی است. تمام این موارد توسط طراحان و مهندسان مشاور تعیین و اجرایی میشود. اگر تجربه‌ای در زمینه اجرا یا عدم اجرای نبشی‌کشی در ساختمان‌سازی و عواقب یا نتایج آن دارید، در قسمت کامنت با ما در میان بگذارید.
