کربن
کربن عنصری شیمیائی در جدول تناوبی با نشان C و عدد اتمی ۶ است. کربن عنصری غیر فلزی و فراوان، چهارظرفیتی و دارای چندین دگرشکل میباشد، از جمله:
- الماس، سختترین کانی شناخته شده و دارای بالاترین سرعت صوت و رسانایی گرمایی در میان مواد
- گرافیت، یکی از نرمترین مواد
- فولرن ، مولکولهایی در حد بیلیونیوم متر هستند و اشکال مختلفی دارند.
دوده چراغ از سطوح کوچک گرافیت تشکیل شده. این سطوح بصورت تصادفی توزیع شده، به همین دلیل کل ساختمان آن همسانگرد (ایزوتروپیک) است.
چنین کربنی همسانگرد و مانند شیشه محکم است. لایههای گرافیت آن مانند کتاب مرتب نشدهاند، بلکه مانند کاغذ خرد شده میباشند.
الیاف کربن شبیه کربن شیشهای میباشند. تحت مراقبتهای ویژه (کشیدن الیاف آلی و کربنی کردن) میتوان لایههای صاف کربن را در جهت الیاف مرتب کرد. هیچ لایه کربنی در جهت عمود بر محور الیاف قرار نمیگیرد. نتیجه الیافی با استحکام بیشتر از فولاد میباشد. کربن در تمامی جانداران وجود داشته و پایه [شیمی آلی] را تشکیل میدهد. همچنین این غیرفلز ویژگی جالبی دارد که میتواند با خودش و انواع زیادی از عناصر دیگر پیوند برقرار کند(تشکیل دهنده بیش از ده میلیون ترکیب). در صورت ترکیب با اکسیژن تولید دی اکسید کربن میکند که برای رویش گیاهان، حیاتی میباشد. در صورت ترکیب با هیدروژن ترکیبات مختلفی بنام هیدرو کربنها را بوجود میآورد که به شکل سوختهای فسیلی، در صنعت بسیار بنیادی هستند. وقتی هم با اکسیژن و هم با هیدروژن ترکیب گردد، گروه زیادی از ترکیبات را از جمله اسیدهای چرب را میسازند که برای حیات و استر، که طعم دهنده بسیاری از میوهها است، ضروری است.ایزوتوپ C-۱۴ به طور متداول در سن یابی پرتوزایشی کاربرد دارد.
کاربردهاکربن بخش بسیار مهمی در تمامی موجودات زندهاست و تا آنجا که میدانیم بدون این عنصر زندگی وجود نخواهد داشت(به برتر پنداری کربن مراجعه کنید). عمدهترین کاربرد اقتصادی کربن، فرم هیدروکربنها میباشد که قابل توجهترین آنها سوختهای فسیلی، گاز متان و نفت خام است. نفت خام در صنعت پتروشیمی برای تولید محصولات زیادی از جمله مهمترین آنها بنزین، گازوئیل و نفت سفید بکار میرود که از طریق فرایند تقطیر در پالایشگاهها بدست میآیند. از نفت خام مواد اولیه بسیاری از مواد مصنوعی، که بسیاری از آنها در مجموع پلاستیک نامیده میشوند، شکل میگیرد.
دیگر کاربردها
- ایزوتوپ C-۱۴ که در ۲۷ فوریه ۱۹۳۰ کشف شد در سن یابی کربن پرتوزا مورد استفادهاست.
- گرافیت در ترکیب با خاک رس بهعنوان مغز مداد بکار میرود.
- الماس جهت تزئین ونیز در متهها و سایر کاربردهایی که سختی آن مورد استفادهاست کاربرد د ارد.
- برای تولید فولاد، به آهن کربن اضافه میکنند.
کربن در میله کنترل در واکنشگاههای اتمی بکار میرود.
- گرافیت به شکل پودر و سفت شده بهعنوان ذغال چوب برای پخت غذا، در آثار هنری و موارد دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
- قرصهای ذغال چوب در پزشکی که به صورت قرص یا پودر وجود دارند برای جذب سم از دستگاه گوارشی مورد استفادهاند.
خصوصیات ساختمانی و شیمیایی فولرن به شکل ریزتیوب کربن، کاربردهای بالقوه امیدوار کنندهای در رشته در حال شکل گیری نانوتکنولوژی ذارد.
مشاهده لیست قیمت به روز